Ως coffee addict δε μπορώ να φανταστώ πώς υπάρχουν άνθρωποι που ξυπνάνε τα πρωινά χωρίς να πιουν καφέ ή έστω τσάι, θεωρώντας ότι πάνω-κάτω έχουν την ίδια ισχύ σε καφεΐνη.

Για να πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή, η καφεΐνη είναι μια χημική ουσία που μας κάνει να αισθανόμαστε έτοιμοι για την υπόλοιπη μέρα, να έχουμε κίνητρο το πρωί και να «ανεβαίνουμε» όταν η ενέργεια αναπόφευκτα πέφτει. Τα τελευταία χρόνια, ωστόσο, ακούμε όλο και περισσότερους τύπους ευεξίας να καταδικάζουν την καφεΐνη και την κατανάλωση καφεϊνούχων ποτών και ειδικά του καφέ.

Ένας από τους κύριους λόγους για τους οποίους οι άνθρωποι στρέφονται στο τσάι και τον καφέ είναι ότι τους κρατούν ξύπνιους και ενεργοποιημένους. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η καφεΐνη μπλοκάρει τις επιδράσεις της αδενοσίνης, ενός νευροδιαβιβαστή που χαλαρώνει τον εγκέφαλο και μας κάνει να αισθανόμαστε κουρασμένοι.

Η καφεΐνη μπορεί ακόμα να λειτουργήσει ως ένα είδος «ενισχυτή απόδοσης». Πολλοί από εκείνους που τρέχουν ή γυμνάζονται, στρέφονται στον καφέ για μία έξτρα ώθηση, γι’αυτό και η καφεΐνη είναι το κύριο συστατικό στα συμπληρώματα πριν από την προπόνηση!

Μήπως το παρακάνεις με την καφεΐνη;

Η χημική ουσία έχει μεγάλη διάρκεια ζωής (περίπου έξι ώρες), οπότε αν έχεις την τάση να πηγαίνεις για ύπνο γύρω στις 10 το βράδυ, θα χρειαστεί πραγματικά να σταματήσεις να την καταναλώνεις πριν από τις 4 το απόγευμα.

Σε μερικούς ανθρώπους η υπερβολική καφεΐνη μπορεί να προκαλέσει αλλαγές στη διάθεση, πονοκεφάλους, αϋπνία, πεπτικές διαταραχές και να επηρεάσει τα επίπεδα του καρδιακού ρυθμού και της αρτηριακής πίεσης. Κάποιοι βέβαια μπορούν να κοιμηθούν αμέσως μετά την κατανάλωση καφεΐνης, ενώ άλλοι θα δυσκολευτούν ακόμα και ώρες αργότερα, και αυτό οφείλεται σε μια σειρά παραγόντων, συμπεριλαμβανομένων των γονιδίων και των ηπατικών ενζύμων σας. Αυτά επηρεάζουν το πόσο γρήγορα ή αργά μεταβολίζει και αποβάλλει την καφεΐνη ο οργανισμός. Σε γενικές γραμμές πάντως οι ειδικοί συμβουλεύουν να μην ξεπερνάμε τα 4 φλιτζάνια καφέ ή τσάι τη μέρα.

Και πάμε στο κύριο ερώτημα, πόση καφεΐνη έχει το τσάι; Έχει περισσότερη καφεΐνη από τον καφέ;

Όλα εξαρτώνται από τον τύπο, την παρασκευή και την πηγή του τσαγιού. Το λευκό τσάι έχει τη λιγότερη καφεΐνη, ενώ το πράσινο τσάι, ή το matcha έχει την υψηλότερη. Όσο περισσότερο βράζει το τσάι σε ζεστό νερό, τόσο υψηλότερες είναι οι ποσότητες καφεΐνης.

Και αντίστοιχα με το τσάι, έτσι και στον καφέ, τα επίπεδα καφεΐνης εξαρτώνται από την προετοιμασία. Ο φρεσκοζυμωμένος καφές περιέχει την υψηλότερη ποσότητα καφεΐνης, ακολουθεί ο εσπρέσσο και μετά ο στιγμιαίος καφές.

Πιο αναλυτικά, τα φύλλα τσαγιού περιέχουν περίπου 3,5% καφεΐνη, ενώ οι κόκκοι καφέ έχουν 1,1-2,2 % καφεΐνη. Αυτό μπορεί να ακούγεται σαν το τσάι να είναι πολύ πιο καφεϊνούχο, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι ένα φλιτζάνι προσφέρει μεγαλύτερη τόνωση, λόγω του τρόπου παρασκευής του καφέ. Για να φτιάξεις έναν Americano για παράδειγμα, πρέπει να χρησιμοποιήσεις περισσότερους κόκκους από ό,τι φύλλα τσαγιού και συχνά, αυτό περιλαμβάνει καυτό νερό, είτε μέσω μιας καφετιέρας είτε μιας μηχανής. Το τσάι, από την άλλη πλευρά, έχει πολύ λιγότερα φύλλα σε ένα σακουλάκι, το οποίο αναπόφευκτα αφαιρείται μετά από λίγα λεπτά.

Τέλος, το τσάι και ο καφές είναι διαφορετικά ροφήματα που προσφέρουν διαφορετικά οφέλη και αποτελέσματα. Η γενική συμβουλή, ωστόσο, όσο και αν αγαπάς τον καφέ είναι η ίδια για όλους: μην υπερβείς τα τέσσερα φλιτζάνια καφέ την ημέρα.