Πρόσφατα, είχα μια ενδιαφέρουσα συζήτηση με μία συνάδελφό μου. Ο επικεφαλής της της είπε ότι μιλάει άσχημα και ζήτησε τη γνώμη μου. «Κάθε άλλο», της απάντησα, «μπορεί να λες το πιο άσχημο πράγμα, αλλά ο τρόπος με τον οποίο το διατυπώνεις δεν αφήνει περιθώρια σε κανέναν να σε κατηγορήσει για κακή συμπεριφορά». Δεν ήταν ακριβώς φιλοφρόνηση, ήταν όμως η πάσα αλήθεια.

Κι έπειτα θυμήθηκα όλες εκείνες τις φορές που έχω πάει με τη μητέρα μου σε δημόσιες υπηρεσίες και φύγαμε άπραγες, επειδή απλώς δεν ήθελαν να μας εξυπηρετήσουν. Ή τις φορές που έχω αδικηθεί στη ζωή μου κι έχω νιώσει να βράζει το αίμα μου. Ή εκείνες που ήρθα σε ρήξη, προσπαθώντας να βρω το δίκιο μου και κατέληξα έχοντας κάνει μια τρύπα στο νερό.

Φωνάζουμε για το δίκιο μας σε έναν κόσμο κατεξοχήν άδικο. Και ποιος θα μας ακούσει;

Καθώς σκεφτόμουν όλα αυτά, συνειδητοποίησα ότι αυτός ο κανόνας δεν ισχύει για όλους. Υπάρχουν μερικοί που τα καταφέρνουν καλύτερα από μένα κι από σένα και παίρνουν αυτό που θέλουν, είτε το αξίζουν είτε όχι. Γιατί; Εντάξει, είπαμε, η ζωή είναι άδικη, αλλά ποια είναι η συνταγή της επιτυχίας τους;

Η απάντηση κρύβεται σε αυτό που πρώτος ο Σαίξπηρ ανέφερε ως «kill with kindness», να εξοντώνεις δηλαδή τους άλλους με την καλοσύνη σου. Ο όρος χρησιμοποιήθηκε αρχικά για να περιγράψει κάτι άλλο, με τα χρόνια όμως ήρθε να αποκαλύψει μια μεγάλη αλήθεια για τον τρόπο που λειτουργεί ο κόσμος: Σε μια οργισμένη κοινωνία, που αναζητά διαρκώς αφορμές για να ξεσπάσει και ζει μέσα στην ένταση και τον θυμό, η ευγένεια είναι, τελικά, το πιο ισχυρό όπλο. Γκρεμίζει κάθε άμυνα, εξοντώνει κάθε αντίδραση. Κι αυτό γιατί όλοι έχουμε μάθει πώς να ανταποκρινόμαστε στην επίθεση, όμως σχεδόν κανείς δεν ξέρει πώς να αντιδράσει απέναντι στην ευγένεια και την καλοσύνη. Αυτές οι δύο έννοιες σπανίζουν πλέον τόσο πολύ, που έχουμε σχεδόν ξεχάσει ότι υπάρχουν.

Φόρα, λοιπόν, την ευγένειά σου για πανοπλία. Θυμήσου ότι όποιος χάνει την ψυχραιμία του απέναντι στις προκλήσεις, χάνει γενικώς. Κι όσοι σε προκαλούν, το ξέρουν αυτό. Στάσου με ηρεμία απέναντι στην αδικία ή την κακία, μέτρα τα λόγια σου και ανταποκρίσου με ευγένεια. Δεν έχεις ιδέα πόσο τους «σκοτώνει» αυτό. Δεν φαντάζεσαι πόσο θα τους εκπλήξεις. Δεν διανοείσαι πόσα μπορείς να καταφέρεις. Κι ίσως εμπνεύσεις κι άλλους να ακολουθήσουν την τακτική σου και βοηθήσεις να δημιουργηθεί μια μέρα ένας κόσμος που θα διεκδικεί με βασικό του «όπλο» την ευγένεια.