Όταν καλώ κόσμο στο σπίτι, πρέπει όλα να είναι στην εντέλεια. Δεν έχει σημασία αν έχω τρία πλυντήρια να σιδερώσω, ούτε αν νωρίτερα είχα μαγειρέψει κάτι και έχω κατσαρόλες και τηγάνια άπλυτα. Μέχρι να χτυπήσει το κουδούνι, πρέπει όλα να είναι στη θέση τους, σαν να μην είχαν κουνηθεί ποτέ από εκεί.

Κι ύστερα οι διακοπές. Ή εκείνο το ταξίδι που περίμενα καιρό. Βγάζω λεπτομερές πρόγραμμα, επιλέγω πτήσεις, ξενοδοχεία, αξιοθέατα. Όλα οργανωμένα για ένα ιδανικό αποτέλεσμα.

Και μετά έρχονται τα γενέθλιά μου. Στύβω το μυαλό μου για να σκεφτώ ποιο είναι το τέλειο πάρτι. Πρέπει οι καλεσμένοι μου να μείνουν ευχαριστημένοι. Πρέπει όλα να είναι τέλεια.

Κι όμως, την τελευταία φορά που ήρθαν σπίτι οι φίλοι μου, δε φάνηκε να δίνουν σημασία σ’ εκείνο το άπλυτο πιάτο που είχε ξεμείνει στο νεροχύτη. Και το πάρτι μου δεν ήταν αυτό που είχα αρχικά σχεδιάσει, όμως όλοι πέρασαν τέλεια. Και σ’ εκείνο το ταξίδι το ξενοδοχείο ήταν χάλια. Όμως, όταν το θυμάμαι, νοσταλγώ τις υπέροχες στιγμές, όχι το δωμάτιο.

Κυνηγάω διαρκώς μια τελειότητα, που τελικά φαίνεται να έχει σημασία μόνο για μένα. Νομίζω ότι το κάνω για τους άλλους, όμως όσοι με αγαπούν, δε νοιάζονται για μια άπιαστη τελειότητα. Μόνο για αυθεντικές, ουσιαστικές στιγμές.

Γιατί το λιγότερο δεν είναι αρκετό;

Είναι αυτό που η συγγραφέας Sarah Wilson ονόμασε «σύνδρομο της τελειότητας» και ήρθε στο προσκήνιο χάρη στη σχετική συζήτηση που άνοιξε στην πλατφόρμα του TikTok. Η εμπειρογνώμονας ψυχικής υγείας Sarafina Arthur-Williams, σχολιάζει σχετικά: «Για καθετί που κάνεις, έχεις συγκεκριμένες προσδοκίες. Κι όταν τελικά το αποτέλεσμα δεν τις ικανοποιεί, αδυνατείς να εστιάσεις στα θετικά και οδηγείσαι σε μια συντριπτική αίσθηση απογοήτευσης».

«Το γεγονός ότι το σύνδρομο της τελειότητας οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια στην απογοήτευση οφείλεται στο ότι είναι κυριολεκτικά αδύνατο να πηγαίνουν συνέχεια όλα τέλεια», συμπληρώνει ο κλινικός ψυχολόγος Kamran Eshtehardi, μιλώντας στο Bustle. 

Στην πραγματικότητα, «οι άνθρωποι που παλεύουν με αυτό, ψάχνουν να βρουν το κακό ανάμεσα στα καλά, επειδή έχουν συνηθίσει να περιμένουν ότι τα πράγματα θα πηγαίνουν πάντα άσχημα γι’ αυτούς κι έχουν την τάση να πιστεύουν ότι αυτό θα συνεχίζεται επ’ άπειρον», προσθέτει ο δρ. Esthehardi. Η αρνητική προκατάληψή τους λειτουργεί ως μια αυτοεκπληρούμενη προφητεία.

Και, τελικά, πού μας οδηγεί όλη αυτή η αγωνία;

Σχεδιάζουμε επιμελώς την κάθε σημαντική στιγμή, κάθε ξεχωριστή περίσταση, σπάζοντας το κεφάλι μας, για να οργανώσουμε το τέλειο, που δεν ενδιαφέρει κανέναν άλλο πέρα από εμάς. Και, τελικά, ζούμε όλες αυτές τις σημαντικές στιγμές της ζωής μας με μια ανάσα, εξουθενωμένοι από την προσπάθεια και ανίκανοι να απολαύσουμε το αποτέλεσμα. Άρα, το μόνο που καταφέρνουμε τελικά είναι να στερούμε από τους εαυτούς μας σημαντικές ποσότητες χαράς.

Πώς ξεπερνιέται το σύνδρομο της τελειότητας;

Εντόπισε την αιτία

Πριν από κάθε σημαντική στιγμή, θα πρέπει να αναρωτηθείς: Γιατί θέλεις όλα να είναι τέλεια; Γιατί έχει τόση σημασία; «Εξυπηρετεί κάποια βαθύτερη ανάγκη σου ή απλώς θέλεις να εντυπωσιάσεις τους άλλους; Αν ο λόγος δεν ευθυγραμμίζεται με τις αξίες σου και με όσα είναι πραγματικά σημαντικά, τότε προσπάθησε να την αποβάλεις από το σχέδιο», προτείνει η σύμβουλος Jennifer A. Gray. Εξετάζοντας τα συναισθήματά σου, από πού προέρχονται, που οφείλονται και τι εξυπηρετούν, θα μπορέσεις να απαλλαγείς από μια περιττή ποσότητα απογοήτευσης.

Θέσε προτεραιότητες

Αφού αποδεχθείς ότι δεν μπορούν πάντα όλα να είναι τέλεια, η ειδικός προτείνει να θέσεις προτεραιότητες. Αν, για παράδειγμα, στο πάρτι των γενεθλίων σου έχει μεγαλύτερη σημασία η διακόσμηση και το μενού, μη δίνεις σημασία στο αν ήταν καλή η τούρτα ή ιδανική η μουσική.

Επικεντρώσου στο τώρα

Χρήσιμο θα είναι, επίσης, να δοκιμάσεις τις ασκήσεις ενσυνειδητότητας. «Όταν είστε πλήρως προσγειωμένοι σε μια στιγμή, μπορείτε να εκτιμήσετε αυτό που πραγματικά συμβαίνει, αντί να αισθάνεστε λυπημένοι για το πώς θα μπορούσε να έχει εξελιχθεί», εξηγεί η Gray.

Τέλος, δώσε στον εαυτό σου την ευκαιρία να αμφισβητήσει τη σκληρή αυτοκριτική και την απαισιόδοξη σκέψη που συνοδεύουν τέτοιες στιγμές. Επίτρεψέ του να γελάσει με τις αναποδιές και να εστιάσει στα θετικά κάθε στιγμής.

Άλλωστε, μετά από καιρό, αυτό που θα θυμάσαι από εκείνο το ταξίδι είναι το μέτριο δωμάτιο ή μια πραγματικά αναζωογονητική απόδραση, παρέα με τα αγαπημένα σου πρόσωπα;