Λένε ότι η ηλικία είναι απλά ένας αριθμός. Όταν πρόκειται για τη χρονολογική ηλικία, τότε είναι ένας πολύ συγκεκριμένος αριθμός. Όταν, όμως, πρόκειται για τη βιολογική, τότε όλα αλλάζουν. Η χρονολογική ηλικία μαρτυρά το έτος γέννησής σου και πόσα χρόνια έχουν παρέλθει έκτοτε. Η βιολογική, από την άλλη, αποτελεί ένα εντελώς διαφορετικό κεφάλαιο, εντελώς ανεξάρτητο από τον χρόνο της γέννησής σου.

«Η βιολογική ηλικία λαμβάνει υπόψη διαφορετικούς βιολογικούς και φυσιολογικούς αναπτυξιακούς παράγοντες, συμπεριλαμβανομένων του τρόπου ζωής, της γενετικής, της διατροφής και των υπαρχουσών ιατρικών καταστάσεων», λέει στο Yahoo η δρ. Sakeitha Crowder, ειδική γηριατρικής ιατρικής στο Novant Health Adult Primary Care Harper Hill. «Περιγράφει ουσιαστικά την κατάσταση της υγείας του σώματος, σε συνάρτηση με τυπικές συσσωρευμένες αλλαγές που σημειώνονται κατά τη διάρκεια του χρόνου», συμπληρώνει ο δρ. Kenneth Koncilja, από το Κέντρο Γηριατρικής Ιατρικής της Cleveland Clinic. «Η βιολογική ηλικία αφορά λιγότερο σε έναν αριθμό και περισσότερο στην αναγνώριση παραγόντων υγείας, γενετικής και περιβάλλοντος, που μπορούν να προωθήσουν την ενεργό και λειτουργική μακροζωία».

Μερικοί από αυτούς τους παράγοντες, που σχετίζονται κυρίως με τις επιλογές και τον τρόπο ζωής μας βρίσκονται στον έλεγχό μας και μπορούμε, επομένως, να τους καθορίσουμε.

Ποιοι παράγοντες επιταχύνουν τη γήρανση;

«Η βιολογική γήρανση είναι κάτι που συμβαίνει καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής μας, όχι μόνο σε μεγαλύτερη ηλικία. Κανείς παράγοντας δεν είναι από μόνος του αρκετός για να επιταχύνει τη βιολογική γήρανση», λέει ο δρ. Jamie Justice, ειδικός στη γήρανση και επίκουρος καθηγητής της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Wake Forest. «Υπεύθυνη είναι μια σειρά από πολύπλοκες αλληλεπιδράσεις της γενετικής, του περιβάλλοντος και του τρόπου ζωής».

Είναι, τελικά, δυνατόν να μειώσεις τη βιολογική σου ηλικία;

Ναι, απαντούν οι ειδικοί. «Ως ένα βαθμό, είναι εφικτό», λέει ο δρ. Koncilja. «Δεν μπορούμε να ελέγξουμε τους γενετικούς παράγοντες, μπορούμε όμως να καθορίσουμε, σε έναν βαθμό, ορισμένους παράγοντες υγείας και περιβάλλοντος, όπως για παράδειγμα το κάπνισμα».

Παρ’ όλα αυτά, η όλη συζήτηση γύρω από τη βιολογική εποχή έχει προκαλέσει την εμφάνιση «μαγικών προϊόντων» που υπόσχονται να σταματήσουν τον χρόνο. Οι ειδικοί τονίζουν ότι είναι σημαντικό να δίνεις προσοχή στο τι επιλέγεις και, ιδανικά, να συμβουλεύεσαι έναν ειδικό πριν κάνεις οποιαδήποτε αγορά. «Μια ακραία δίαιτα, για παράδειγμα, συμπληρώματα, φάρμακα ή οποιοδήποτε άλλο πρόγραμμα δεν έχει ερευνηθεί επαρκώς δεν θα κάνουν θαύματα», τονίζει ο δρ. Justice.

Η υιοθέτηση, όμως, ορισμένων υγιεινών συνηθειών μπορεί πραγματικά να αποδώσει.

Και ποια είναι η κυριότερη από αυτές; Μα φυσικά η άσκηση.

Σύμφωνα με τους ειδικούς, η τακτική σωματική δραστηριότητα είναι ο νούμερο ένα τρόπος να διατηρείς τη νεότητά σου. «Η κυριότερη συμβουλή μου στους ανθρώπους είναι να ασκούνται καθημερινά», λέει ο δρ. Koncilja.

Σύμφωνα με τους ειδικούς, εντάσσοντας την άσκηση στη ζωή σου, δεν θα εξασφαλίσεις μόνο τα άμεσα οφέλη της. Η σωματική δραστηριότητα έχει επίσης την τάση να επηρεάζει και άλλες επιλογές του τρόπου ζωής, που επίσης συμβάλλουν στη μείωση της βιολογικής ηλικίας.

«Οι άνθρωποι που ασκούνται έχουν επίσης την τάση να τρώνε πιο υγιεινά, να πίνουν περισσότερο νερό και να κοιμούνται καλύτερα», εξηγεί ο δρ. Koncilja. «Η άσκηση έχει πολλά οφέλη σε διάφορους τομείς της υγείας: βιολογικούς, κοινωνικούς και ψυχολογικούς».

«Δεν ενισχύει μόνο το σώμα, αλλά και το μυαλό», συμπληρώνει ο δρ. Gary Small, επικεφαλής ψυχιατρικής που ειδικεύεται στον γηριατρικό πληθυσμό στο Ιατρικό Κέντρο του Πανεπιστημίου Hackensack.

Πώς να προσθέσεις περισσότερη άσκηση στη ρουτίνα σου

1. Δεν χρειάζονται υπερβολές

Σύμφωνα με τον δρ. Small, δεν χρειάζεται να κάνεις πρωταθλητισμό για να αποκομίσεις τα οφέλη της καθημερινής άσκησης. «Ένας καθημερινός γρήγορος περίπατος 30 λεπτών όχι μόνο θα βελτιώσει την υγεία της καρδιάς και θα μειώσει τον κίνδυνο διαβήτη και ορισμένων τύπων καρκίνου, αλλά θα βελτιώσει επίσης τη γνωστική υγεία και θα μειώσει τον κίνδυνο για τη νόσο Αλτσχάιμερ και την άνοια», λέει.

2. Κάν’ το εύκολο

Η καθημερινή άσκηση ακούγεται δύσκολη υπόθεση, αλλά μια μικρή προετοιμασία θα κάνει τα πράγματα πιο απλά. «Ετοίμασε μια τσάντα γυμναστικής με αθλητικά παπούτσια και άφησέ την δίπλα στην πόρτα. Επίσης, βάλε υπενθυμίσεις στο τηλέφωνό σου, για να ξέρεις πότε ήρθε η ώρα για την επόμενη προπόνησή σου», προτείνει ο δρ. Koncilja.

3. Διάλεξε κάτι που σου αρέσει

Όση θέληση και να έχεις, αν δεν διαλέξεις κάτι που σου αρέσει, πιθανότατα η προσπάθειά σου δεν θα διαρκέσει πολύ. «Είναι απαραίτητο να επιλέξεις μια μορφή άσκησης που να σου αρέσει και να σου ταιριάζει». λέει ο δρ. Small. «Για να έχει η άσκηση πραγματικό αντίκτυπο στη βιολογική ηλικία, πρέπει να παραμείνεις συνεπής σε αυτήν. Αν, λοιπόν, δεν σου αρέσει αυτό που κάνεις, δύσκολα η συμπεριφορά θα γίνει συνήθεια».

Μερικά χρήσιμα tips που επίσης θα βοηθήσουν

1. Κόψε το κάπνισμα

«Το κάπνισμα ενεργοποιεί πολλούς μηχανισμούς που επιταχύνουν τη βιολογική γήρανση», λέει η δρ. Crowder. «Αυξάνει τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου, καρδιαγγειακών και πνευμονικών παθήσεων και την επιγενετική γήρανση, συμβάλλοντας έτσι και στη βιολογική».

2. Κάνε διατροφικές αλλαγές

Ο δρ. Small δηλώνει υποστηρικτής της μεσογειακής διατροφής. «Τα ωμέγα-3 λιπαρά των ψαριών και των ξηρών καρπών μειώνουν τα επίπεδα φλεγμονής, που αυξάνουν τον κίνδυνο άνοιας και καρδιακών παθήσεων. Επιπλέον, τα φρέσκα φρούτα και λαχανικά καταπολεμούν το οξειδωτικό στρες που σχετίζεται με την ηλικία και προκαλεί φθορά στα κύτταρα σε όλο το σώμα».

3. Διαχειρίσου το άγχος

Σίγουρα έχεις ακούσει το «θα ασπρίσουν τα μαλλιά μου από το άγχος», γεγονός που μαρτυρά τη σχέση ανάμεσα στο άγχος και την επιτάχυνση της γήρανσης. «Το χρόνιο στρες αυξάνει τα επίπεδα κορτιζόλης, που βλάπτουν τα κύτταρα του εγκεφάλου και της καρδιάς», εξηγεί ο δρ. Small. «Δέκα λεπτά καθημερινού διαλογισμού μπορούν να βελτιώσουν τη διάθεση, τη μνήμη και την υγεία της καρδιάς». Μπορείς, επίσης, να σκεφτείς το ενδεχόμενο επίσκεψης σε έναν ψυχολόγο. «Όλοι πρέπει να νιώθουν άνετα με αυτό το ενδεχόμενο, ειδικά κατά τη διάρκεια μεταβατικών περιόδων ή όταν αντιμετωπίζουν προβλήματα υγείας», λέει ο δρ. Koncilja.

4. Άσε το τηλεκοντρόλ, πιάσε το βιβλίο

«Αντικατάστησε την τηλεόραση με το διάβασμα κάθε βράδυ πριν τον ύπνο», προτείνει ο δρ. Koncilja. «Το μπλε φως έχει αρνητική επίδραση στον κιρκάδιο ρυθμό και μπορεί να οδηγήσει σε κακή ποιότητα ύπνου». Ο ειδικός προσθέτει ότι η ανάγνωση αποτελεί μια μορφή προπόνησης για τον εγκέφαλο. «Οι ηλικιωμένοι που διαβάζουν βιβλία καθυστερούν πιο αποτελεσματικά την εμφάνιση γνωστικής εξασθένησης και άνοιας. Το διάβασμα αποτελεί μια ευκαιρία για τον εγκέφαλο να ασκηθεί και να εξερευνήσει τη δημιουργικότητα».

5. Κοιμήσου καλά

Ο σταθερός, ποιοτικός ύπνος βελτιώνει το σώμα και το μυαλό και μπορεί να επηρεάσει τη βιολογική ηλικία. «Ο ύπνος είναι επανορθωτικός», λέει ο δρ. Koncilja. «Ο ποιοτικός ύπνος είναι σημαντικός», προσθέτει, συνιστώντας να κοιμάσαι τουλάχιστον 7 ώρες κάθε νύχτα.