Πότε ήταν η τελευταία φορά που επισκέφθηκες τον οφθαλμίατρο; Πιθανότατα, πάει πολύς καιρός γιατί, όταν πρόκειται για την υγεία των ματιών, τείνουμε να αμελούμε τα τακτικά ραντεβού στο γιατρό και να πηγαίνουμε μόνο όταν κάτι φανερό μας συμβαίνει.
«Τα μάτια δεν είναι μόνο ο καθρέφτης της ψυχής, αλλά και τα παράθυρα του σώματος», λέει στο Yahoo η Dr. Michelle Holmes, οπτομέτρης στο Pacific Neuroscience Institute. «Οι οφθαλμίατροι είναι οι μόνοι γιατροί που μπορούν να δουν το εσωτερικό του σώματος χωρίς επεμβατικές διαδικασίες».
Μια ολοκληρωμένη οφθαλμολογική εξέταση είναι σημαντική όχι μόνο για τη φροντίδα των ματιών και της όρασης, αλλά γενικότερα για την υγεία. Μέσα από αυτή, μπορεί να ανακαλύψεις πρώιμες ενδείξεις ασυμπτωματικών ασθενειών, όπως ο διαβήτης, η υπέρταση και άλλα καρδιαγγειακά προβλήματα και αυτοάνοσα νοσήματα, όπως η σκλήρυνση κατά πλάκας, η ρευματοειδής αρθρίτιδα και η δυσλειτουργία του θυρεοειδούς, ακόμη όγκους στον εγκέφαλο.
Παρ’ όλα αυτά, μια επίσκεψη στον οφθαλμίατρο κανονίζεται συνήθως εάν υπάρχει κάποια εμφανής παθολογία ή για την ανανέωση της συνταγής των γυαλιών οράσεως ή των φακών επαφής. Κι έτσι, συχνά αγνοείς βασικά πράγματα που πρέπει να κάνεις για να προστατεύεις την όρασή σου.
Για παράδειγμα, ξέρεις ποιο είναι το χειρότερο πράγμα που μπορείς να κάνεις στα μάτια σου;
«Ένα από τα χειρότερα πράγματα που μπορεί να κάνει κάποιος στα μάτια του είναι να κοιτά απευθείας τον ήλιο», επισημαίνει η Dr. Holmes. «Ακόμη και μια σύντομη παρατήρηση του ήλιου μπορεί να προκαλέσει βλάβη στους υποδοχείς των ματιών, αυξάνοντας τον κίνδυνο εκφύλισης της ωχράς κηλίδας».
Η ηλιακή αμφιβληστροειδοπάθεια είναι ένας τύπος τραυματισμού στον ιστό του αμφιβληστροειδούς, που μπορεί να προκαλέσει έως και μερική τύφλωση. Η πάθηση εκδηλώνεται συνήθως με ενδείξεις όπως:
- Ευαισθησία στο φως
- Θολή όραση/ Έλλειψη ευκρίνειας
- Δυσκολία όρασης σε συνθήκες χαμηλού φωτός
- Δυσκολία διάκρισης ορισμένων χρωμάτων
- Οπτική παραμόρφωση
Η πάθηση σημειώνει αύξηση μετά τις επαναλαμβανόμενες εκλείψεις, που, παρά τις προειδοποιήσεις για τους κινδύνους, πολλοί είναι οι άνθρωποι που στρέφουν το βλέμμα τους προς τον ουρανό, για να παρατηρήσουν αυτό το παράξενο φαινόμενο. Σύμφωνα με την Dr. Holmes, παρόμοιους κινδύνους κρύβει και το να κοιτάς απευθείας σε μια πηγή φωτός λέιζερ.
Η ηλιακή ωχρά κηλίδα είναι πιο συχνή στα παιδιά, τα μάτια των οποίων δεν έχουν ακόμη αναπτύξει την ικανότητα να μπλοκάρουν τις ακτίνες UVB, ωστόσο σημαντικό κίνδυνο διατρέχουν και οι ενήλικες και μάλιστα με σοβαρές, δυνητικά, συνέπειες.
«Δυστυχώς, η εκφύλιση της ωχράς κηλίδας είναι μόνιμη και μη αναστρέψιμη. Γενικότερα, η βλάβη του ήλιου στα μάτια μπορεί να έχει σοβαρές συνέπειες, συχνά μη αναστρέψιμες ή να απαιτούν χειρουργική επέμβαση για να διορθωθούν», σημειώνει η ειδικός. «Γι’ αυτό είναι σημαντικό να προσέχεις και να ακολουθείς τις οδηγίες των ειδικών», προσθέτει.
Δυστυχώς, αυτή δεν είναι η μόνη κακή συνήθεια που έχουν οι άνθρωποι σε σχέση με την οφθαλμική τους υγεία. Ακόμη μια πολύ βλαβερή και ταυτόχρονα πολύ κοινή πρακτική είναι η υπερβολική χρήση φακών επαφής. Πολλοί άνθρωποι, προκειμένου να αποφύγουν τα γυαλιά οράσεως επικαλούμενοι αισθητικούς λόγους, φοράνε καθημερινά φακούς επαφής για πολλές ώρες ή ακόμη κοιμούνται με αυτούς. Πρόκειται για συνήθειες που μπορούν να βλάψουν σοβαρά την υγεία των ματιών.
«Αυτή η συνήθεια είναι υπεύθυνη για διάφορες λοιμώξεις και γενικότερα αυξημένο κίνδυνο μη αναστρέψιμων βλαβών», προειδοποιεί ο Dr. Vincente Diaz, οφθαλμίατρος στο Yale Medicine, με εξειδίκευση στην οφθαλμική ανοσολογία και τις μολυσματικές ασθένειες. Ο ίδιος επισημαίνει ότι, όσο απίστευτο και να μοιάζει, ο ύπνος με φακούς επαφής μπορεί κυριολεκτικά να οδηγήσει σε τύφλωση.
«Είναι σημαντικό να θυμάσαι ότι το μπροστινό μέρος του ματιού δεν έχει αιμοφόρα αγγεία», εξηγεί ο Dr. Diaz. «Το μπροστινό μέρος του ματιού λαμβάνει οξυγόνο από τον αέρα του περιβάλλοντος και θρεπτικά συστατικά από το δακρυϊκό φιλμ. Οι φακοί επαφής μπλοκάρουν και τα δύο, αυξάνοντας τον κίνδυνο φλεγμονής», εξηγεί.
Τα καλά νέα είναι ότι είναι πραγματικά εύκολο να προστατεύσεις τον εαυτό σου. Τα πρώτα και πιο απλά βήματα που μπορείς να κάνεις είναι να φοράς καπέλο και γυαλιά ηλίου όταν βγαίνεις έξω. Αυτά τα αξεσουάρ θα σε προστατεύσουν από τις βλαβερές ακτίνες του ήλιου. Παράλληλα, εάν χρησιμοποιείς φακούς, οφείλεις να φροντίζεις για την καθαριότητά τους και να τους ανανεώνεις τακτικά, σύμφωνα με τις οδηγίες. Ακόμη κι αν δεν τους χρησιμοποιείς καθημερινά, θα πρέπει να τους καθαρίζεις και να αλλάζεις το υγρό. Και, φυσικά, να τους αφαιρείς κάθε βράδυ πριν πας για ύπνο.
