Με το στρες να «χτυπάει» όλο και πιο συχνά κόκκινο λόγω της αυξημένης πίεσης και των ατελείωτων υποχρεώσεων, οι επιπτώσεις αυτής της απαιτητικής ψυχολογικής κατάστασης έχουν αρχίσει πλέον να αποτυπώνονται φανερά και στο σώμα.

Μεταξύ των λιγότερο γνωστών, αλλά σημαντικών σωματικών εκδηλώσεων του στρες είναι ο πόνος στη μέση. Η Kavita Trivedi, DO, αναπληρώτρια καθηγήτρια στο UT Southwestern Medical Center, ρίχνει φως στο πώς αντιδρά το σώμα στο στρες και γιατί μπορεί να οδηγήσει σε εξουθενωτικό πόνο στη μέση.

Οι επιπτώσεις του στρες στο σώμα

Το στρες πυροδοτεί μια πολύπλοκη χημική αντίδραση στο σώμα. «Όταν αγχωνόμαστε, συμβαίνουν πολλά πράγματα», λέει η δρ. Trivedi και εξηγεί πως, όταν βιώνουμε στρες, τα επινεφρίδια απελευθερώνουν ορμόνες όπως η επινεφρίνη, η νορεπινεφρίνη και η κορτιζόλη. Αυτές οι ορμόνες αποτελούν μέρος της αντίδρασης του σώματος, με αποτέλεσμα να επηρεάζουν ακούσια τους υποδοχείς του πόνου, καθιστώντας μας πιο ευάλωτους σε αυτόν. Αυτή η αντίδραση μπορεί να οδηγήσει σε αλλαγή της μηχανικής του σώματος, όπου οι μύες, ιδιαίτερα εκείνοι στους ώμους και τον αυχένα, συστέλλονται και σφίγγουν. Αυτή η μυϊκή ένταση μπορεί, τελικά, να οδηγήσει σε πόνο στη μέση.

Είναι ενδιαφέρον ότι, κατά τη διάρκεια ακραίου στρες, όπως ένα ατύχημα, το σώμα μπορεί να αναστείλει προσωρινά την αντίδραση του πόνου, για να μας βοηθήσει να ξεφύγουμε από τον άμεσο κίνδυνο. Ωστόσο, ο πόνος συχνά επανεμφανίζεται αφού περάσει η κρίσιμη στιγμή. Σε λιγότερο οδυνηρές καταστάσεις, όπως το εργασιακό στρες, το σώμα εξακολουθεί να αντιδρά σαν να αντιμετωπίζει μια απειλή, συμβάλλοντας στη συνεχιζόμενη δυσφορία.

Η σύνδεση μεταξύ στρες και χρόνιου πόνου στη μέση

Μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Scientific Reports το 2021 διαπίστωσε ότι τα άτομα που βιώνουν έντονο στρες έχουν σχεδόν τριπλάσιες πιθανότητες να υποφέρουν από πόνο στη μέση. Αυτή η σύνδεση οφείλεται εν μέρει στις φλεγμονώδεις ιδιότητες της κορτιζόλης, η οποία μπορεί να προάγει την κυτταρική γήρανση και τη βλάβη των ιστών με την πάροδο του χρόνου.

Επιπλέον, έρευνα στο Frontiers in Public Health το 2020 τόνισε ότι οι εργαζόμενοι στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης με υψηλό εργασιακό στρες ανέφεραν διπλάσια συχνότητα εμφάνισης οσφυαλγίας σε σύγκριση με εκείνους που είχαν χαμηλότερα επίπεδα στρες. Το εύρημα αυτό υπογραμμίζει τις σημαντικές επιπτώσεις του επαγγελματικού στρες στη σωματική υγεία.

Πώς θα καταλάβεις αν ο πόνος που αισθάνεσαι οφείλεται σε στρες

Η δρ. Trivedi προτείνει να ξεκινήσεις με μια αυτοαξιολόγηση. Αναρωτήσου τι έχει αλλάξει στη ζωή σου από τότε που αισθάνεσαι τον πόνο. Στη συνέχεια, σκέψου αν υπάρχουν στρεσογόνοι παράγοντες στη ζωή σου και ποιοι είναι αυτοί. «Πολλές φορές, το στρες είναι υποσυνείδητο, οπότε πρέπει πραγματικά να προσπαθήσεις και να σκεφτείς, για να βρεις τι το προκαλεί», επισημαίνει η δρ. Trivedi.

Πώς θα ανακουφιστείς από τον πόνο

Το πιο σημαντικό είναι να εντοπίσεις τη βασική αιτία, ώστε να πάρεις και τα ανάλογα μέτρα για την αντιμετώπισή του. Κατά τα άλλα, μπορείς να αξιοποιήσεις δοκιμασμένες πρακτικές, όπως μη συνταγογραφούμενα αντιφλεγμονώδη, έμπλαστρα και άλλα.

Επιπλέον, η ενσωμάτωση τεχνικών διαχείρισης του στρες, όπως οι ασκήσεις αναπνοής, η γιόγκα και η τακτική άσκηση, μπορεί να βοηθήσει στον μετριασμό των επιπτώσεων του στρες και ενδεχομένως στη μείωση της έντασης του πόνου.

Μια μετα – ανάλυση του 2022 στο BMJ σε περισσότερα από 13.000 άτομα διαπίστωσε ότι η ψυχολογική φροντίδα, όπως η γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία (CBT) ή η εκπαίδευση στον πόνο, με δομημένη άσκηση βοήθησε στη βελτίωση της έντασης του πόνου και της σωματικής λειτουργίας.

Η άσκηση έχει, μάλιστα, διπλό ρόλο, αφού ταυτόχρονα ενισχύει τη διάθεση. «Η πλάτη δεν αγαπά να βρίσκεται σε μια θέση για μεγάλα χρονικά διαστήματα», λέει η δρ. Trivedi.

Πώς να προλάβεις τον πόνο που προκαλείται από το στρες

Η διατήρηση της δύναμης του πυρήνα και της σωματικής δραστηριότητας είναι ζωτικής σημασίας στρατηγικές για την πρόληψη του πόνου στη μέση. Η δρ. Trivedi τονίζει τη σημασία της τακτικής κίνησης και της προσαρμογής της στάσης του σώματος, ειδικά για όσους περνούν πολλές ώρες σε καθιστικές θέσεις.

Θα πρέπει, επίσης, να αναλογιστείς τη σχέση που έχεις με τις συσκευές σου. Το scrolling στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι μια δημοφιλής επιλογή όταν θέλεις να χαλαρώσεις, μπορεί όμως να επιδεινώσει τόσο το άγχος, όσο και τον πόνο στη μέση. Υπάρχει κάτι που πρέπει να θυμάσαι καθώς χαζεύεις στο τηλέφωνό σου: Η κάμψη του αυχένα και των ώμων σε αυτή τη θέση είναι πολύ έντονη. Προσπάθησε, λοιπόν, να κρατάς το τηλέφωνό σου στο ύψος των ματιών σου. «Ακόμα και τα μικρά πράγματα που κάνουμε μπορούν να βοηθήσουν στην πρόληψη και τη διαχείριση του πόνου στη μέση», λέει.

Πότε να αναζητήσεις επαγγελματική βοήθεια

Ο επίμονος πόνος στη μέση, που δεν υποχωρεί μέσα σε λίγες εβδομάδες, θα πρέπει να αξιολογείται από έναν ειδικό. Εάν ο πόνος στη μέση συνοδεύεται από μούδιασμα, αδυναμία στα πόδια, έντονη δυσφορία ή επηρεάζει τη λειτουργία της ούρησης ή του εντέρου, κάλεσε άμεσα το γιατρό σου, για να προγραμματίσεις ένα ραντεβού. Όλα αυτά είναι ανησυχητικά συμπτώματα, που υποδεικνύουν ότι πίσω από τον πόνο σου κρύβεται κάτι περισσότερο από το άγχος ή μια συνηθισμένη μυϊκή επιπλοκή. Επιπλέον, εάν αισθάνεσαι ότι δεν μπορείς να διαχειριστείς το άγχος, η συμβουλή ενός ψυχολόγου ή θεραπευτή μπορεί επίσης να είναι επωφελής. Ο συνδυασμός της ψυχολογικής φροντίδας με τη σωματική θεραπεία μπορεί να βελτιώσει θεαματικά την ένταση του πόνου.