Είσαι στην κουζίνα του γραφείου με εκείνο το συνάδελφο που δε συμπαθείς και τόσο. Και ξαφνικά τον βλέπεις να κάνει την κίνηση ματ: Φτιάχνει τον καφέ του ακριβώς όπως εσύ την ώρα που όλοι οι άλλοι σε κοιτάνε στραβά. Ή επιλέγει το σνακ που όλοι αντιπαθούν. Κι εκείνη τη στιγμή νιώθεις ανακούφιση, σύνδεση, ότι υπάρχει κάποιος στον κόσμο που σε καταλαβαίνει… ακόμη κι αν δεν είναι το πιο αγαπημένο σου άτομο.

Όσο περίεργο κι αν φαίνεται, ένα τόσο φαινομενικά ουδέτερο πράγμα όπως το φαγητό μπορεί να παίξει καθοριστικό ρόλο στις στιγμές και στις σχέσεις που διαμορφώνεις με τους γύρω σου, ειδικά όταν πρόκειται για σχέσεις που διέπονται από έναν βαθμό τυπικότητας, όπως οι συναδελφικές. «Οι συνάδελφοι είναι όπως η οικογένεια, δεν τους επιλέγεις. Το φαγητό, όμως, είναι πάντοτε ένας τρόπος να συνδεθείς ακόμη και με τους φαινομενικά πιο αταίριαστους ανθρώπους», λέει στο Stylist ο Gurdeep Loyal, σύμβουλος εστίασης.

Δεν υπάρχει καλύτερο μέρος να γνωρίσεις κάποιον απ’ ότι μπροστά από ένα τραπέζι γεμάτο φαγητό. Ακόμη και όταν πρόκειται για απλά και πρόχειρα σνακ, οι άνθρωποι εκφράζουν ένα κομμάτι του εαυτού τους. «Το τι επιλέγει κανείς να βάλει στο σάντουιτς, τι γλυκά προτιμά ή πώς πίνει τον καφέ του λένε πολλά για την προσωπικότητά του», υποστηρίζει ο Loyal.

Φυσικά, υπάρχουν όρια στο πόσα μπορούν να αποκαλύψουν οι διατροφικές μας επιλογές για την προσωπικότητά μας. Συλλέγοντας, όμως, διάφορες τέτοιες μικρές πληροφορίες, μπορούμε σταδιακά να συνθέσουμε το παζλ των χαρακτήρων που μας περιβάλλουν καθημερινά. Την επόμενη φορά που θα πετύχεις τον ίδιο συνάδελφο στην κουζίνα να φτιάχνει καφέ, ξέρεις ακριβώς πώς τον προτιμά, θυμάσαι αυτή τη μικρή λεπτομέρεια, όχι επειδή σε αφορά άμεσα, αλλά επειδή δημιουργεί ένα σημείο σύνδεσης. Υπάρχει οικειότητα σε αυτή τη γνώση.

Δεδομένου του ότι κάνουμε κατά μέσο όρο τουλάχιστον δύο γεύματα στο γραφείο, καταλαβαίνουμε ότι το φαγητό παρέχει σημαντικές ευκαιρίες σύνδεσης με τους συναδέλφους, μιας σύνδεσης που την έχουμε πραγματική ανάγκη. Έρευνα του Ινστιτούτου Οικονομικής και Πολιτικής Έρευνας του Stanford διαπίστωσε ότι η τηλεργασία, που καθιερώθηκε κατά τη διάρκεια της πανδημίας, μείωσε την παραγωγικότητα των εργαζομένων κατά 10-20% και φυσικά «γκρέμισε» τις ευκαιρίες αλληλεπίδρασής τους. Αυτός ο καφές στην κουζίνα του γραφείου δεν υπήρχε πια, όπως δεν υπήρχαν και τα συναδελφικά κεράσματα σε γενέθλια και γιορτές. Έτσι, οι εργαζόμενοι πάλεψαν να διατηρήσουν τα εργασιακά κίνητρα χωρίς την επίδραση του εργασιακού περιβάλλοντος, ενώ η έλλειψη αλληλεπιδράσεων μείωσε τις ευκαιρίες καθοδήγησης, δικτύωσης και ανέλιξης.

Μέσα σε αυτές τις στιγμές, όμως, τις φαινομενικά ασήμαντες, μπορούν να λάβουν χώρα συζητήσεις σημαντικές, ουσιαστικές. Κατά τη διάρκεια της ολιγόλεπτης προετοιμασίας αυτής της κούπας καφέ, δύο συνάδελφοι μπορούν να μοιραστούν προβληματισμούς, να ανταλλάξουν πληροφορίες και να βοηθήσουν ο ένας τον άλλο στη μείωση του στρες.

Η κοινή χρήση των τροφίμων είναι ζωτικής σημασίας για τις ανθρώπινες σχέσεις, όπως παρατηρεί ο ανθρωπολόγος Martin Jones, προσθέτοντας ότι αποτελεί χαρακτηριστικό γνώρισμα της ανθρώπινης οικειότητας. Ο ίδιος υποστηρίζει ότι, με το πέρασμα του χρόνου, τα τρόφιμα έγιναν ένα μέσο επικοινωνίας και κοινωνικής σύνδεσης. «Τώρα χρησιμοποιούμε ένα γεύμα για να σφραγίσουμε τη σημασία μιας ημέρας. Μαζευόμαστε με αγαπημένα πρόσωπα γύρω από το ίδιο τραπέζι για να γιορτάσουμε».

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει ότι, σε ορισμένες χώρες, όπως για παράδειγμα στα σκανδιναβικά κράτη, ένα διάλειμμα για σνακ με συναδέλφους είναι μια αυτονόητη ιεροτελεστία κατά τη διάρκεια της ημέρας.

«Τα τρόφιμα έχουν μια δυναμική εξουσίας στην εργασία που δεν μοιάζει με καμία άλλη», παρατηρεί ο Loyal. «Το να προσπαθείς να πετύχεις έναν επαγγελματικό στόχο κατά τη διάρκεια ενός εργασιακού γεύματος έχει μια μοναδική δυναμική… και οι πιθανότητες είναι ότι θα πετύχει!».

Οι διαπραγματεύσεις είναι πλουσιότερες, πιο γόνιμες και η θετική έκβαση πιο σίγουρη παρουσία ενός αξιοπρεπούς γεύματος. Ανεξάρτητα από την πρόθεση ή τις ενέργειες των συμμετεχόντων, το φαγητό έχει την τάση να δημιουργεί κοινό έδαφος και να εξαλείφει τις όποιες εντάσεις. Το τέλος αυτής της ιεροτελεστίας θα οδηγήσει, κατά πάσα πιθανότητα, σε μια ικανοποιητική συμφωνία. Κι αν όχι, τουλάχιστον θα υπάρχει το επιδόρπιο.