Ήταν μόλις ένα χρόνο πριν όταν ο Ed Sheeran μίλησε ανοιχτά για τη διατροφική του διαταραχή.

Όπως δήλωσε στο Rolling Stone, η συνεργασία του με τον Justin Bieber και τον Shawn Mendes, που τον έκανε να επανεκτιμήσει τη σχέση με το σώμα του, το οποίο πίστευε ότι ήταν υπερβολικά παχύ σε σύγκριση με αυτό των pop stars με το six-pack. Αφού πάλεψε σιωπηλά, ο Sheeran δούλεψε την προβληματική σχέση του με την εμφάνισή του και με το φαγητό. Χαρακτήρισε τον εαυτό του ως πραγματικά αδηφάγο – σημειωτέον ότι η υπερφαγία είναι η νούμερο ένα διατροφική διαταραχή που πλήττει τους άνδρες.

Ο Sheeran δεν είναι ο μόνος γνωστός άνδρας που παλεύει με θέματα εικόνας σώματος. Ο πρώην αστέρας των One Direction, Zayn Malik, δήλωσε στο βιβλίο του το 2016 ότι δεν έτρωγε για μέρες, με αποτέλεσμα να χάσει τόσο πολύ βάρος, που τελικά αρρώστησε.

Πολλές φορές, οι διατροφικές διαταραχές προκύπτουν ως μια ακραία μορφή ορθορεξίας, έναν όρο που επινοήθηκε το 1997 για να περιγράψει μια όλο και πιο ξέφρενη ενασχόληση με την κατανάλωση υγιεινών και «καθαρών» τροφών. Κι ενώ στην αγνή του μορφή, ο όρος περιγράφει ένα σύνολο υγιεινών διατροφικών συνηθειών, είναι πολύ εύκολο να ξεφύγει από τα όρια και να καταλήξει σε έναν ψυχαναγκασμό λεπτομερούς ελέγχου κάθε ετικέτας συστατικών και απόρριψης κάθε τροφίμου που δεν πληροί απολύτως υγιεινά κριτήρια. Ο ψυχαναγκασμός αυτός μπορεί, με τη σειρά του, να οδηγήσει ακόμη και στην παράλειψη ολόκληρων γευμάτων.

Για πάρα πολύ καιρό, ήταν ευρέως διαδεδομένη η αντίληψη ότι οι διατροφικές διαταραχές είναι ένα ζήτημα που αφορά αποκλειστικά στις γυναίκες. Αυτός ο μύθος αμφισβητείται όλο και περισσότερο, καθώς μια αναδυόμενη ομάδα ανδρών αντιμετωπίζει παρόμοια προβλήματα. Σύμφωνα με τα στοιχεία, περίπου το 1/3 των διατροφικών διαταραχών εμφανίζεται σε άνδρες, γεγονός που σημαίνει ότι, μόνο στις ΗΠΑ, σχεδόν 6,6 εκατομμύρια άνδρες αναμένεται να επηρεαστούν κάποια στιγμή στη ζωή τους.

Το πρόβλημα φαίνεται να είναι ιδιαίτερα έντονο μεταξύ των νεαρών ανδρών. Μια μελέτη του 2023 υπογράμμισε την αύξηση κατά 139% των νοσηλειών για παιδιατρικές διατροφικές διαταραχές από το 2002 έως το 2019, με τη σημαντικότερη αύξηση στα αγόρια ηλικίας 12 έως 14 ετών. Οι διαταραχές αυτές συχνά συνδέονται με θέματα ψυχικής υγείας, όπως η κατάθλιψη, που σχετίζεται με την εμμονή στη μυϊκή μάζα.

Η Sasha Gorrell, PhD, επίκουρη καθηγήτρια στο Τμήμα Ψυχιατρικής και Επιστημών Συμπεριφοράς του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια, ανέπτυξε το ενδιαφέρον της για τη σχέση που συνδέει τους άνδρες και τις διατροφικές διαταραχές αφότου παρακολούθησε το American Ballet Theatre. Παρατήρησε πώς αυτής της έντασης η προπόνηση και ο αυστηρός έλεγχος της εικόνας του σώματος διεξάγουν ψυχικό πόλεμο στους επαγγελματίες χορευτές, ανεξαρτήτως φύλου.

Εκεί που εντόπισε διαφορές μεταξύ των δύο φύλων, ωστόσο, ήταν στην πρόκληση της διάγνωσης των διατροφικών διαταραχών. Σύμφωνα με την δρ. Gorrell, οι διατροφικές διαταραχές των ανδρών συχνά παρουσιάζονται ως εστίαση στη μυϊκή μάζα, η οποία θεωρείται υγιής. Αντίθετα, στις γυναίκες οι διατροφικές διαταραχές τείνουν να ταυτίζονται με ακραία αδυναμία, δίνοντας πιο προφανή σημάδια του προβλήματος.

Οι έρευνες δείχνουν ότι τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μπορεί να κάνουν τους νέους πιο ευάλωτους στις διατροφικές διαταραχές. Ωστόσο, ο εντοπισμός και η θεραπεία των διατροφικών διαταραχών στους άνδρες μπορεί να είναι ιδιαίτερα δύσκολη, δεδομένης της βαθιάς επιρροής των προτύπων που τους προτρέπουν να αναπτύξουν σωματική δύναμη και συνδέουν μάλιστα σε ορισμένες περιπτώσεις τη σωματική διάπλαση με τον ανδρισμό.

Η Dr. Tiffany Brown από το Πανεπιστήμιο Auburn εξηγεί ότι, ενώ η επιδίωξη της μυϊκότητας δεν είναι εγγενώς ανθυγιεινή, η εμμονή με τη σωματική διάπλαση μπορεί να είναι προβληματική.

Οι διατροφικές διαταραχές μπορεί να έχουν πολλές σωματικές συνέπειες, συμπεριλαμβανομένου του αυξημένου κινδύνου ανεπάρκειας οργάνων, καρδιακών παθήσεων, γαστρεντερικών διαταραχών, ενδοκρινικών και νευρολογικών προβλημάτων. Πέρα από τα σωματικά, διαταραχές όπως η περιοριστική διατροφή, η οποία μπορεί να περιλαμβάνει νηστεία και επιλεκτική δίαιτα, μπορεί να επιβαρύνουν την κοινωνική ζωή, γεγονός που μπορεί να επηρεάσει την ψυχική υγεία.

Η εμμονική εστίαση στην υγιεινή διατροφή προκαλεί ολοένα και μεγαλύτερη ανησυχία. «Τα προβλήματα που μπορεί να προκαλέσει η ιδέα ότι ένα τρόφιμο είναι ανθυγιεινό και η δυσφορία που προκύπτει από αυτή την ιδέα είναι μεγαλύτερα από αυτά που μπορεί να προκαλέσει αυτό καθαυτό το ανθυγιεινό τρόφιμο», τονίζει η δρ. Brown.

«Στην πραγματικότητα, οι περισσότερες σκόνες πρωτεΐνης και τα συμπληρώματα δεν ελέγχονται ενδελεχώς, απλώς τοποθετούνται στα ράφια και πωλούνται. Αν βασίζεσαι σε αυτά για τη λήψη βασικών θρεπτικών συστατικών, τότε υπάρχει πρόβλημα», συμπληρώνει η δρ. Gorrell.

Ο πολιτισμικός φόβος για την παχυσαρκία και το πάθος για τις δίαιτες που είναι στη μόδα ασκούν μεγαλύτερη πίεση προς τους άνδρες κάθε ηλικίας, ειδικά αν λάβουμε υπόψη τις λανθασμένες μετρήσεις υγείας. «Ο δείκτης μάζας σώματος δε μπορεί να πει τα πάντα για την υγεία κάποιου», διευκρινίζει η δρ. Gorrell, με την δρ. Brown να επισημαίνει ότι ούτε η σωματική διάπλαση δεν λέει απαραίτητα κάτι, δεδομένης της επιρροής της γενετικής στο βάρος και το σχήμα του σώματος.

Ανεξάρτητα από τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του καθενός, υπάρχουν πολλοί δρόμοι αντιμετώπισης. Σε συνδυασμό με τη σωστή θεραπευτική αντιμετώπιση, η δρ. Brown σημειώνει ότι οι συζητήσεις με έμπιστους φίλους προσφέρουν ένα σημαντικό θεραπευτικό στοιχείο. Τα προσωπικά δίκτυα μπορούν να βοηθήσουν τους πάσχοντες να ξεπεράσουν τις προκατειλημμένες πολιτισμικές ιδέες και τη ντροπή για την εικόνα του σώματος, που προκύπτει από μη ρεαλιστικές προσδοκίες ή κοινωνικές πραγματικότητες.