Ακούγεται πολύ απλό να πεις ότι νιώθεις πείνα επειδή πρέπει να φας. Στο πιο βασικό επίπεδο, φυσικά αυτό είναι αλήθεια: χρειάζεσαι θρεπτικά συστατικά για να επιβιώσεις και η πείνα είναι το εξελικτικό σύστημα προειδοποίησης ότι δεν έχεις καύσιμα.

Αλλά αυτό δεν εξηγεί γιατί ακόμα και όταν δεν πεινάς, η θέα ή η σκέψη του φαγητού μπορεί να προκαλέσει ένα γουργουρητό στην κοιλιά και σιελόρροια. Τα σήματα πείνας μπορούν επίσης να οδηγηθούν από το ρολόι του σώματός , ώστε να προκληθεί το αίσθημα της πείνας ανεξάρτητα από το πότε έφαγες τελευταία φορά.

Είναι εξελικτικό

Οι πρώτοι μας πρόγονοι ήταν κυνηγοί-τροφοσυλλέκτες που αιχμαλώτιζαν και έτρωγαν τα τρόφιμα όπως και όταν τα έβρισκαν. Μερικές φορές έπρεπε να μείνουν μέρες χωρίς φαγητό, οπότε η ικανότητα να αισθάνονται πεινασμένοι σχεδόν αμέσως μόλις έβλεπαν το θήραμα ήταν απίστευτα χρήσιμη, δίνοντάς τους τη δυνατότητα να τρώνε όσο περισσότερο μπορούσαν όταν υπήρχε διαθέσιμο φαγητό.

Ενώ ο τρόπος που ζούμε και τρώμε έχει αλλάξει δραματικά από τότε, η ορμόνη που είναι υπεύθυνη για τη δημιουργία αυτών των συναισθημάτων ανάγκης για φαγητό, γνωστή ως γκρελίνη, παραμένει ένας σημαντικός παράγοντας στο πώς αναγνωρίζουμε τα σημάδια της πείνας.

«Όταν το στομάχι σου είναι άδειο, η ορμόνη της πείνας γκρελίνη απελευθερώνεται, δίνοντας σήμα στον εγκέφαλο ότι πρέπει να αναζητήσεις τροφή», εξηγεί ο γιατρός και personal trainer Dr Aishah Iqbal. «Όταν χορτάσεις, τα επίπεδα γκρελίνης θα μειωθούν καθώς δεν χρειάζεσαι πλέον φαγητό. Όσο υψηλότερα είναι τα επίπεδα γκρελίνης, τόσο πιο πεινασμέν@ θα αισθάνεσαι».

Πώς αναγνωρίζεις πότε πραγματικά πεινάς;

«Η πείνα είναι ένα τόσο συναρπαστικό θέμα», τονίζει ο Δρ Iqbal. «Συχνά μπορεί να πιστεύεις ότι η πείνα ισούται με το γουργουρητό της κοιλιάς και αυτό είναι όλο. Ωστόσο, ο καθένας ξεχωριστά έχει τα δικά του σημάδια πείνας, γι’ αυτό κάποιοι άνθρωποι νιώθουν με έναν τρόπο και άλλοι με άλλον τρόπο. Το πόσο καιρό θα αφήσεις τον εαυτό σου πεινασμένο θα επηρεάσει επίσης τον τρόπο που σε κάνει να νιώθεις πείνα».

Τα πρώτα σήματα πείνας προέρχονται πράγματι από το στομάχι, όπου το πνευμονογαστρικό νεύρο συσπάται και στέλνει ηλεκτρικά σήματα στον εγκέφαλό σχετικά με την κατάσταση πληρότητας ή κενού. Αυτά τα ηλεκτρικά σήματα ενισχύονται από την έκκριση ορμονών της πείνας και επίσης από μεταβολικές ενδείξεις, όπως η χαμηλή γλυκόζη στο αίμα που μπορεί να χαρακτηριστεί ως ζαλάδα (υπογλυκαιμία).

Η κοιλιά βουίζει

Γνώριζες ότι η κοιλιά σου χτυπάει συνεχώς, ανεξάρτητα από το αν πεινάς ή όχι; Σύμφωνα με τη Zoe Nutrition, οι ήχοι βουητού προκαλούνται από τη συστολή των μυών στο έντερο. Όταν είσαι χορτάτ@, το έντερο βοηθά να μετακινηθεί το φαγητό μέσω του πεπτικού συστήματος. Όταν όμως το στομάχι σου είναι άδειο, οι ήχοι δεν πνίγονται από το φαγητό, ώστε να μπορείς να τους ακούς και να τους αισθάνεσαι.

Αισθάνεσαι άρρωστ@

Η αύξηση της γκρελίνης όταν αισθάνεσαι πείνα προκαλεί επίσης αύξηση των επιπέδων οξέος στο στομάχι, το οποίο μπορεί με τη σειρά του να σε κάνει να αισθάνεσαι αδιαθεσία εάν δεν τρως. «Η ναυτία και η αδιαθεσία είναι συχνά σημάδι ότι πεινάς πολύ», λέει ο Δρ Iqbal. «Αν το βιώνεις αυτό συχνά, θα πρέπει να φας πολύ νωρίτερα. Το να αγνοήσεις τα σημάδια της πείνας σου μπορεί να σε οδηγήσει στο να πεινάσεις υπερβολικά. Αυτό είναι πολύ πιθανό να προκαλέσει μειωμένη συγκέντρωση κάνοντας την λήψη αποφάσεων πιο δύσκολη ενώ μπορεί να σε κάνει να έχεις και υπερβολικά συναισθηματικές αντιδράσεις. Επίσης, σε ορισμένες περιπτώσεις το να πεινάς πολύ μπορεί να σε κάνει να ζαλιστείς και να αισθανθείς αδυναμία».

“H-angry”

«Η λέξη Hangry είναι ένας τόσο ενδιαφέρων όρος», λέει ο Dr Iqbal, καθώς είναι μια αντανάκλαση του πόσο η πείνα μπορεί να επηρεάσει τα συναισθήματα. Εάν επιτρέψεις στον εαυτό σου να πεινάς υπερβολικά και τα επίπεδα ενέργειάς σου πέφτουν, δεν μπορείς να σκεφτείς καθαρά και αυτό επηρεάζει τη συμπεριφορά σου».

«Η όρεξη μπορεί να προέρχεται από την έλλειψη συναισθηματικής κατανόησής τους», τονίζει η προπονήτρια υγείας Abi Adams. «Όλοι έχουμε μια συναισθηματική αντίδραση που είναι η ίδια ανεξάρτητα από την αιτία». Με άλλα λόγια, είμαι απλώς ένα εκ φύσεως θυμωμένο άτομο.

Αλλά αν βρίσκεσαι στο στρατόπεδο των πεινασμένων, τα καλά νέα είναι ότι δεν είσαι μόν@, ακόμη και οι μύγες των φρούτων έχει αποδειχθεί ότι υποφέρουν.

Γιατί κάποιοι άνθρωποι αισθάνονται πεινασμένοι περισσότερο από άλλους;

«Η πείνα επηρεάζεται από διάφορους παράγοντες», εξηγεί ο Δρ Iqbal. «Τα επίπεδα γκρελίνης μπορεί να αυξηθούν ως άμεσο αποτέλεσμα του κακού ύπνου. Επιπλέον, όταν πεινάς, τα επίπεδα γλυκόζης πιθανότατα θα έχουν πέσει στην κυκλοφορία του αίματoς. Τα χαμηλά επίπεδα γλυκόζης προκαλούν την απελευθέρωση κορτιζόλης και αδρεναλίνης, τις ορμόνες του στρες και της μάχης ή της φυγής. Η κορτιζόλη μπορεί να επηρεάσει τη συμπεριφορά προκαλώντας επιθετικότητα ή ταραχή.

«Ένα μέρος της αιτίας που κάποιοι άνθρωποι πεινάνε και άλλοι όχι, συνδέεται με το πόσο καλοί είναι στη διαχείριση των συναισθηματικών αντιδράσεων που έχουνε. Για κάποιους, το να πεινάνε και να μην μπορούν να φάνε παράγει συναισθήματα κατάθλιψης, ενόχλησης και θυμού, ενώ άλλοι μπορεί να μην φέρουν καθόλου συναισθηματικό θυμό ως προς το αίσθημα της πείνας».