«Μου είπε ότι έχω κόμπλεξ επειδή βάφομαι». «Ενώ ειμαι ικανοποιημένη με τον εαυτό μου και νιώθω πως μεγάλωσα με αξίες, κάποιες φορές νιώθω πολύ επιφανειακή». «Νιώθω κόμπλεξ επειδή είναι πολύ πλούσιος». «Νιώθω κατώτερη απέναντι στα ωραία και επιτυχημένα άτομα». «Έχω κόμπλεξ με το στήθος μου».

Φράσεις που σίγουρα κάποια στιγμή έχεις ακούσει. Ατάκες που κάτι σου θυμίζουν και αυτές είναι το πιο μικρό δείγμα.

Ποιος αποφάσισε να γεμίσουν με τόσα συμπλέγματα κατωτερότητας οι γυναίκες, ακούω κατά καιρούς να συζητιέται και η αλήθεια είναι πως συμφωνώ. Πράγματι, ο γυναικείος πληθυσμός παίρνει άριστα σε αυτό. Από την άλλη δεν σου κρύβω πως αναρωτιέμαι το εξής: Είναι θέμα φύλου ή μήπως τελικά είναι όλα θέμα ιδιοσυγκρασίας; Μήπως η κοινωνία είναι υπαίτια για τα πάντα; Και η ανατροφή μας μέσα στην οικογένεια τι ρόλο παίζει σε όλα αυτά;

Πολλές οι ερωτήσεις το αναγνωρίζω και ακόμα περισσότερα τα συμπλέγματα μας, αλλά ξέρεις κάτι; Είμαστε όντως συμπλεγματικοί και αυτό είναι εντάξει. Και σημασιολογικά να το δεις, ένας άνθρωπος που νιώθει κόμπλεξ με τον εαυτό του είναι επί της ουσίας ο εχθρός του κακού και ενίοτε έχει το προφίλ μιας cool περσόνας που προσπαθεί πάντα με τον μανδύα του να εμφανίζεται ως ένας απόλυτα «φυσιολογικός» άνθρωπος.

Δεν τον υποψιάζεσαι με την πρώτη, η φιλική του διάθεση λειτουργεί σαν καθρέφτης.

Ω ναι, ακριβώς αυτό. Η αύρα του συνήθως τυφλώνει. Αν είσαι απο την φύση σου ένας φιλικός και ανοιχτός χαρακτήρας, τότε ναι είναι πολύ πιθανό να την πατήσεις. Οι προθέσεις του φυσικά δεν είναι απαραίτητα κακές προς εσένα, μην παίρνεις τίποτα προσωπικά, γιατί τα είπαμε, κόμπλεξ είναι αυτά και έχουν να κάνουν με το «εγώ» μας.

Και επειδή ο σκοπός αγιάζει τα μέσα, δεν υπάρχει τίποτα μεμπτό σε μια τέτοια προσωπικότητα, κατά την άποψη αυτών των ανθρώπων πάντα. Η δική σου αξιοπρέπεια όμως; Τσαλακώνεται, με την ίδια ευκολία που τσαλακώνεται και ένα κομμάτι χαρτί.

Τι φταίει;

Μάλλον τις απαντήσεις τις γνωρίζεις ήδη. Χαμηλή αυτοεκτίμηση, δύσκολα παιδικά χρόνια, ελλιπής προσοχή της οικογένειας. Η άτιμη η κοινωνία, ο «έτσι» που σου φέρθηκε αλλιώς, η «αλλιώς» που του φέρθηκε έτσι και πολλά πολλά άλλα που μπορούν να τραυματίσουν την ψυχή ενός ανθρώπου σε όποια ηλικία κι αν βρίσκεται. Ιδιαιτέρως όμως στην τρυφερή ηλικία των παιδικών του χρόνων.

Που συναντάς συμπλεγματικούς;

Παντού. Στην οικογένεια, στην παρέα, στη δουλειά, στο καφέ που μόλις συνομίλησες με εκείνον τον τύπο και κάπως σε στραβοκοίταξε, στην πωλήτρια που δεν είχε καμία διάθεση να σε βοηθήσει. Στη σχέση σου, στο σπίτι σου, στον καθρέφτη σου και μάλιστα στον ίδιο σου τον εαυτό. Υπό μια προϋπόθεση όμως: Να το επιτρέπεις να συμβαίνει και ιδιαιτέρως να το προκαλείς.

Μια συμπλεγματική προσωπικότητα υποφέρει οικτρά

Υποφέρει γιατί αισθάνεται ανεπάρκεια. Έχεις δει άνθρωπο με βαθιά κόμπλεξ να παραδέχεται τα λάθη του; Τις αδυναμίες του; Τα ελαττώματά του; Μπροστά σε άλλους στοιχηματίζω σχεδόν ποτέ. Επιλέγει να δείχνει τέλειος, τουλάχιστον για όσο το αντέχει. Και κάπως έτσι μπερδεύουμε την έννοια της παραξενιάς με την έννοια της κατωτερότητας.

Νιώθουμε όλοι κατά βάθος κατώτεροι;

Κατά την γνώμη μου; Ναι. Αυτό συμβαίνει γιατί έχουμε απλοποιήσει τόσο πολύ την έννοια των κόμπλεξ που όσο κι αν ντρεπόμαστε για αυτά, άλλο τόσο χρήσιμα είναι για να κατανοήσουμε το ποιοι είμαστε. Και κάπως έτσι καταλήγουμε σε αδιέξοδα, γιατί είναι πιο εύκολο από το να αντικρίσουμε κατάματα την αλήθεια μας.

Οι άνθρωποι δεν χωρίζονται απαραιτήτως και πάντα σε δυο κατηγορίες, ούτε και είναι όλα άσπρο- μαύρο σε αυτή την ζωή. Μπορεί κάποιος να έχει κόμπλεξ με τον εαυτό του και να δουλεύει για αυτά, και αντίστοιχα κάποιος άλλος να είναι εξίσου συμπλεγματικός αλλά να πείθει τον εαυτό του πως δεν είναι, μαζί και τον περίγυρο.

Η υποτιθέμενη ηθική μας ανωτερότητα που μας έχει φέρει μέχρι εδώ, δεν μπορεί καλώς ή κακώς να μας πάει ένα βήμα πιο κοντά στην αυτοβελτίωση, άρα αν δεν συμβαίνει αυτό, τότε πάντα κάπου θα χωλαίνει η αρχική μας σκέψη για τον εαυτό μας αλλά και για τους γύρω μας.

Κοινώς; Αν νομίζουμε ότι είμαστε «κάποιοι»ή «κάτι» που στην πραγματικότητα δεν είμαστε, ίσως πρέπει να αναθεωρήσουμε το θέμα «εαυτός» και να ιεραρχήσουμε ειλικρινά τις ανάγκες μας, χωρίς να υποκύπτουμε στην εύκολη λύση της απομάκρυνσης μας από τον αληθινό μας χαρακτήρα.

Συμπλεγματικοί λοιπόν και είμαστε πολλοί. Ίσως όλοι μας λίγο, πολύ. Και λοιπόν, τι έγινε; Είμαστε άνθρωποι και όσοι το παραδεχόμαστε είμαστε σίγουρα ακόμα πιο ανθρώπινοι.