Σου έχει τύχει ποτέ να μιλάς με κάποιον, να μη λέει κάτι κακό ή περίεργο αλλά εσύ να νιώθεις έναν ανεξήγητο εκνευρισμό ή θυμό να φουντώνει μέσα σου;

Αυτό είναι ένα συναίσθημα με το οποίο οι περισσότεροι από εμάς μπορούμε να ταυτιστούμε. Ένας εκνευριστικός γείτονας που, φαινομενικά, μοιάζει πραγματικά υπέροχος άνθρωπος. Ο νέος σύντροφος ενός φίλου που όλοι αγαπούν αλλά σε κάνει να εκνευρίζεσαι. Κάποιος στην ευρύτερη παρέα φίλων σου που δεν συμπαθείς χωρίς προφανή λόγο.

«Γιατί οι άνθρωποι είναι τόσο ενοχλητικοί;» μπορεί να πιάσεις τον εαυτό σου να μουρμουρίζει. Είναι μια σχετικά κοινή εμπειρία, αλλά μπορεί ακόμα να είναι περίπλοκη, ειδικά αν φαίνεται να είσαι ο μόνος που έχει αυτά τα συναισθήματα προς ένα συγκεκριμένο άτομο.

Βρίσκοντας το τέλεια «ταίριασμα»

Σύμφωνα με την κλινική ψυχολόγο Gemma Harris, όλα έχουν να κάνουν με το γεγονός ότι ο καθένας από εμάς συνδέεται διαφορετικά ως προς το ποιος του κάνει «κλικ» και γιατί.

«Η γνωσιακή αναλυτική θεραπεία υποδηλώνει ότι ο καθένας μας έχει ένα μοτίβο σχέσεων. Ένα μοτίβο για το πώς να λειτουργείς στις σχέσεις», λέει η Harris στο Stylist. «Μπορούμε να το σκεφτούμε σαν να φτιάχνουμε ένα παζλ και να αναζητάμε τα κομμάτια». Αυτό το πρότυπο ή μοτίβο έχει αναπτυχθεί με βάση εμπειρίες πρώιμης παιδικής ηλικίας καθώς και σχέσεις ενηλίκων και είναι αυτό που μας καθοδηγεί να συνδεθούμε με άτομα που ταιριάζουν στις ανάγκες και τις προσδοκίες μας και να αποφεύγουμε άτομα που μας κάνουν να νιώθουμε «ανασφαλείς».

«Μερικές φορές ένα άτομο καταπατά τις ανάγκες, τις αξίες και τα όριά μας», λέει.

Το να βρίσκεις κάποιον ενοχλητικό μπορεί επίσης να καταλήξει σε κάτι που ονομάζεται «συναισθηματική παρουσία», μια έννοια που απορρέει από μια σειρά ερευνών στην ψυχολογία που λέει ότι ορισμένοι άνθρωποι κάνουν τους άλλους να αισθάνονται άνετα, ενώ άλλοι κάνουν τους ανθρώπους να εκνευρίζονται – ανεξάρτητα από το τι κάνουν.

Σύμφωνα με αυτή τη θεωρία, η συναισθηματική παρουσία είναι ένα ενσωματωμένο χαρακτηριστικό στην προσωπικότητα κάποιου. «Είναι οι δονήσεις που προκαλεί ένα άτομο στους άλλους», λέει η Harris.

Αν για παράδειγμα ένα άτομο γύρω σου είναι πολύ αγχωμένο μπορεί να σου μεταδώσει αυτό το άγχος και τελικά να καταλήξει σε έντονο εκνευρισμό από μέρους σου.

Η «σκιώδης πλευρά» μας

Ωστόσο, δεν είναι μόνο τα σημεία στα οποία διαφέρεις με κάποιον που μπορούν να προκαλέσουν ενόχληση. Το ίδιο μπορεί να συμβεί αν αναγνωρίσεις ένα χαρακτηριστικό του εαυτού σου στον άλλον – ειδικά ένα που δεν σου αρέσει. Η «σκιώδης πλευρά» είναι μια θεωρία που επινοήθηκε από τον διάσημο ψυχοθεραπευτή Carl Jung, γνωστός για τη θεωρία του για το συλλογικό ασυνείδητο. «Αυτό αναφέρεται σε ένα κομμάτι του εαυτού μας που δεν μας αρέσει να το αναγνωρίζουμε, γιατί ντρεπόμαστε ή θα θέλαμε να μην το είχαμε», εξηγεί η ψυχολόγος Dannielle Haig.

«Όταν το βλέπουμε σε άλλους ανθρώπους, μας προκαλεί και μας κάνει να αντιπαθούμε το άτομο που ουσιαστικά μας δείχνει τη «σκιά» μας», λέει.

“Πολύ καλός για να είναι αληθινός”

Ωστόσο, είναι ακόμα πιο ενοχλητικό όταν κάποιος φέρεται χωρίς αμφιβολία υπέροχα και δεν έχει ούτε ένα ψεγάδι στη συμπεριφορά του και εμείς, παρόλα αυτά, αντιδρούμε άσχημα σε αυτόν. Και δεν είναι ασυνήθιστο ότι κάποιος που είναι «πολύ καλός» μπορεί να προκαλέσει μια αρνητική αντίδραση σε εμάς.

Πιθανότατα έχεις βρεθεί και εσύ σε αυτή τη θέση. Και, ψυχολογικά, είναι λογικό. Το να είναι κάποιος υπερβολικά καλός μπορεί συχνά να μας κάνει καχύποπτους και να αμφισβητήσουμε την ειλικρίνεια των πράξεων, καθιστώντας δύσκολη τη σύνδεση σε ένα βαθύτερο επίπεδο μαζί του.

Ωστόσο, η ψυχολόγος Emma Kenny εξηγεί ότι, εάν αισθάνεσαι ενοχλημένος από κάποιον «πολύ καλό» που αρέσει σε όλους τους άλλους, μπορεί να προέρχεται και από άλλους παράγοντες. «Μπορεί να είσαι πολύ διορατικός», λέει. «Έτσι, ενώ όλοι οι άλλοι βλέπουν ένα άτομο πιο επιφανειακά, μπορεί εσύ να είσαι σε θέση να δεις περισσότερα πράγματα. Ή, μπορεί απλά να ζηλεύεις. Οι άνθρωποι συνήθως δεν το παραδέχονται, αλλά μπορεί να είναι πραγματικά εκνευριστικό όταν κάποιος είναι δημοφιλής και αστείος και συνδέεται με όλους».

Η αποδοχή των διαφορών μας

Ένα πράγμα είναι σίγουρο, ότι είναι σχεδόν αδύνατο να περάσουμε όλη τη ζωή μας χωρίς να συναντήσουμε ανθρώπους που προκαλούν ενόχληση ή κάτι άλλο αρνητικό μέσα μας, ακόμα κι αν δεν μπορούμε να καταλάβουμε το γιατί.

Όπως επισημαίνουν η Rebecca Daniel και η Sarah Brammall, ιδρυτές των The Coaching Catalysts, το να είσαι ο μόνος που βρίσκει ένα άλλο άτομο ενοχλητικό μπορεί να σε κάνει να νιώθεις μοναξιά και ανησυχία. «Μπορεί να αρχίσεις να αμφισβητείς την κρίση σου για τους άλλους, το ένστικτό σου και ακόμη και να νιώθεις μια αίσθηση ανασφάλειας για τον εαυτό σου», λέει η Daniel.

Για να το αντιμετωπίσουμε, η Brammal λέει ότι είναι θεμελιώδες να αποδεχτούμε ότι είμαστε όλοι διαφορετικοί και ότι δεν μπορεί να αρέσει πάντα ο ένας στον άλλον. «Η αποδοχή είναι τόσο σημαντική γιατί όταν συμβιβαζόμαστε με την ατομικότητά μας, μπορούμε να αρχίσουμε να αποδεχόμαστε πραγματικά τους ανθρώπους όπως είναι και να σεβόμαστε τις ιδιορρυθμίες και τη μοναδικότητά τους».

ΔΙΑΒΑΣΕ ΑΚΟΜΑ: Stonewalling: Το τείχος στη σχέση σου και πώς να το γκρεμίσεις