Πραγματικά ίσως να μην υπάρχει καλύτερος τρόπος να εξελιχθούμε πνευματικά από ένα βιβλίο. Και τελικά είναι ίσως και το μόνο πράγμα που μας επιτρέπει να μπούμε στο μυαλό κάποιου άλλου και να δούμε τον κόσμο μέσα από τα δικά του μάτια για μια στιγμή.

Τα πέντε βιβλία αυτής της λίστας -μερικά ξενόγλωσσα που ακόμα δεν έχουν εκδοθεί στα ελληνικά- θα κάνουν ακριβώς αυτό, θα εμπνεύσουν ενσυναίσθηση, ηρεμία και περισυλλογή και ίσως να σου δείξουν ότι υπάρχει ακόμα κάποια μαγεία στον κόσμο.

Θα ήθελα σ αυτή τη λίστα να προσθέσω και ένα βιβλίο που δεν θα βρεις στα βιβλιοπωλεία. Είναι το ημερολόγιο με τη bucket list σου. Αν αγαπάς να κάνεις λίστες, και ιδιαίτερα αν αγαπάς να σβήνεις πράγματα από τη λίστα αυτό είναι το βιβλίο θα που αλλάξει τη ζωή σου.  Θα σε παρακινήσει να κάνεις εξαιρετικά πράγματα. Είναι το πρώτο βήμα που χρειάζεσαι για να αρχίσεις να ακολουθείς τα όνειρα σου. Ταξίδια, projects, νέα προκλήσεις, όλα σ αυτό το βιβλίο.

Να έχεις ή να είσαι, Erich Fromm

Ξενόγλωσσος Τίτλος: To have or to be?

Μεταφραστής: Ουρανία Τουτουντζή

Ένα από τα πιο κλασικά έργα φιλοσοφίας όλων των εποχών. Ο Έριχ Φρομ σε αυτό το υπέροχο βιβλίο εξηγεί πώς οι δύο τρόποι ύπαρξης, το «να έχεις» ή «να είσαι», παλεύουν για το πνεύμα της ανθρωπότητας. Ο τρόπος ύπαρξης στη βάση του «έχειν» οδηγεί τον άνθρωπο σε έναν απέραντο εγωισμό, σε μια διαρκή ανησυχία μην τυχόν και χάσει ό,τι έχει ή ό,τι ψευδώς νομίζει ότι κατέχει. Από την άλλη, ο άνθρωπος που ζει για να «είναι», είναι ανεξάρτητος, ελεύθερος, δημιουργικός, του αρέσει να εξελίσσεται, και για αυτόν η αγάπη είναι μια δυναμική κατάσταση ύπαρξης. Στο βιβλίο Να έχεις ή Να είσαι;, ο Έριχ Φρομ με δεξιότητα αναλύει τις σκέψεις του ωθώντας την ανθρωπότητα σε μια ψυχολογική επανάσταση: να αντισταθμίσουμε την κενή ζωή που απορρέει από το «έχειν» με μια γεμάτη νόημα ζωή που απορρέει από το «είναι».

The Hate U Give, Angie Thomas

Mία δυνατή ιστορία μυθοπλασίας που πρέπει να διαβάσουν όλοι. Θα είναι ένα από τα πιο δυνατά, σχετικά, επίκαιρα, συναισθηματικά βιβλία που θα διαβάσεις ποτέ. Και δεν υπάρχει κυριολεκτικά καλύτερος χρόνος για να το διαβάσεις από τώρα. Το “The Hate U Give” είναι ένα μυθιστόρημα για την αστυνομική βία και τις φυλετικές διακρίσεις στην Αμερική. Αξιοσημείωτο απόσπασμα: «Αυτό είναι το πρόβλημα. Αφήνουμε τους ανθρώπους να μιλάνε με λάθος μηνύματα, και το κάνουν τόσο πολύ που πλέον που έχει αρχίσει να γίνεται φυσιολογικό όλο αυτό το λάθος μήνυμα, για όλους. Τι νόημα έχει να έχεις φωνή αν θέλεις να μείνεις σιωπηλός εκείνες τις στιγμές που δεν θα έπρεπε;»

Όταν η ανάσα γίνεται αέρας, Καλανίθι Πολ

Μεταφραστής Παπασταύρου, Άννα

Σε ηλικία τριάντα έξι χρόνων, στην ακμή της καριέρας του ως νευροχειρουργού, ο Πολ Καλανίθι διαγνώστηκε με καρκίνο του πνεύμονα στο τέταρτο στάδιο. Τη μια μέρα ήταν ένας γιατρός που φρόντιζε τους ετοιμοθάνατους και την άλλη ένας ασθενής που έπρεπε να αγωνιστεί για τη ζωή του.

Κι έτσι, ξαφνικά, το μέλλον που εκείνος και η γυναίκα του είχαν ονειρευτεί σβήστηκε για πάντα. Το Όταν η ανάσα γίνεται αέρας είναι το χρονικό της μεταμόρφωσης του Πολ Καλανίθι από έναν αφελή φοιτητή της ιατρικής που, όπως έγραφε, “ήθελε με πάθος να δώσει απάντηση, δεδομένου ότι όλοι οι οργανισμοί πεθαίνουν, στο τι είναι αυτό που κάνει μια ζωή πλήρη νοήματος” σ’ έναν νευροχειρουργό του Στάνφορντ με ειδίκευση στο πιο καίριο όργανο της ανθρώπινης ταυτότητας, τον εγκέφαλο, και τέλος σ’ έναν ασθενή και νέο πατέρα αντιμέτωπο με την ίδια τη θνητότητά του. Τι δίνει αξία στη ζωή ώστε να τη ζεις σε πείσμα του θανάτου; Τι κάνεις όταν το μέλλον παύει πια να είναι μια σκάλα προς τους στόχους που έχεις θέσει στη ζωή σου και ξεφουσκώνει μέσα σ’ ένα αέναο παρόν; Τι σημαίνει ν’ αποκτάς ένα παιδί, να μεγαλώνεις μια καινούρια ζωή, ενώ μια άλλη, η δική σου, αργοσβήνει;

Ο Πολ Καλανίθι πέθανε τον Μάρτιο του 2015 ενώ έγραφε τις τελευταίες σελίδες του βιβλίου του. Τα λόγια του ζουν σαν ένας οδηγός, σαν ένα δώρο προς όλους εμάς. “Άρχισα να συνειδητοποιώ ότι, καθώς ερχόμουν αντιμέτωπος με την ίδια μου τη θνητότητα, υπό μία έννοια τίποτα δεν άλλαζε και ταυτόχρονα άλλαζαν τα πάντα” έγραψε. “Έξι λέξεις του Σάμουελ Μπέκετ άρχισαν να επαναλαμβάνονται μέσα στο κεφάλι μου: “Δεν μπορώ να συνεχίσω. Θα συνεχίσω””. Το Όταν η ανάσα γίνεται αέρας είναι ένας αλησμόνητος, θετικός και αισιόδοξος στοχασμός απέναντι στην πρόκληση της αντιμετώπισης του θανάτου και στη σχέση ανάμεσα στον γιατρό και στον ασθενή, από έναν σπουδαίο συγγραφέα που υπήρξε και τα δύο. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Men Explain Things to Me by Rebecca Solnit 

Ναι, μπορείς να μαντέψεις από τον τίτλο περί τίνος πρόκειται. Το Men Explain Things to Me της Rebecca Solnit εξερευνά τους λεπτούς (και όχι τόσο λεπτούς) τρόπους με τους οποίους οι φωνές των γυναικών υποτιμώνται στην κουλτούρα μας. Αυτό το βιβλίο είναι σαν μια κλωτσιά στο στομάχι, θα σε κάνει να παρατηρήσεις μερικές ακόμα καθημερινές ανισότητες που αγνοούσες παντελώς. Μετά από αυτό το βιβλίο, δεν θα είσαι ποτέ ο ίδιος ή ίδια.

Τα εις εαυτόν, Μάρκος Αυρήλιος

Στην πρώτη γραμμή του πολέμου, μέσα σ’ ένα αντίσκηνο, κατέγραφε τους συλλογισμούς του, έδινε στον εαυτό του συμβουλές, τον εμψύχωνε με τη δύναμη της φιλοσοφίας. Με σκοπό να σταθεί συνεπής στις ιδέες που ενστερνίστηκε στα νιάτα του, ν’ αντέξει στις δυσκολίες, να μη παρασυρθεί από τον χείμαρρο των γεγονότων και καταλήξει ένας συνηθισμένος άνθρωπος της εξουσίας, αλλά να παραμείνει αυτό που ήταν: ένας φιλόσοφος-αυτοκράτορας.

Δεν σκόπευε να τα δημοσιεύσει. Έγραφε για να κρατηθεί δυνατός. Δεν πίστευε στην υστεροφημία. Δεν πίστευε καν ότι θα τον θυμάται κανείς. Όμως διαψεύστηκε. Δεκαοχτώ αιώνες πέρασαν από τότε, και τα ΕΙΣ ΕΑΥΤΟΝ ζουν ακόμη. Έχουν γνωρίσει αναρίθμητες εκδόσεις, αγαπήθηκαν και υμνήθηκαν από πάμπολλους συγγραφείς ως η ανεξάντλητη πηγή σοφίας. Ως το “αιώνιο ευαγγέλιο”, όπως τα χαρακτήρισε ο Ρενάν.