Το λεξικό είναι ένα έργο που συγκεντρώνει και ταξινομεί λέξεις σε αλφαβητική ή άλλη σειρά, παρέχοντας διάφορες ενδιαφέρουσες πληροφορίες. Από τις μεγαλύτερες λέξεις μέχρι τις λέξεις που γράφουμε σκόπιμα ανορθόγραφα, μάθε διασκεδαστικά γεγονότα για τον πιο χρήσιμο γλωσσικό μας πόρο και τις λέξεις που τον απαρτίζουν. 

1. Ένα Λεξικό 2000 ετών

Ένα από τα αρχαιότερα λεξικά της γλώσσας μας είναι 2000 ετών. Το μόνο έργο από τον Απολλώνιο που διασώθηκε είναι το ‘Λεξικόν κατά στοιχείον της τε Ιλιάδος και Οδύσσειας’, ένα από τα αρχαιότερα λεξικά της ελληνικής γλώσσας. Σώζεται σε έναν χειρόγραφο κώδικα του έτους 1065 μ.Χ. Πρόκειται για ένα ειδικό ερμηνευτικό και ετυμολογικό λεξικό των Ομηρικών Επών, που περιλαμβάνει πάνω από 3.000 λέξεις και φράσεις. Ο Απολλώνιος μας παραδίδει μοναδικές ερμηνείες και ετυμολογήσεις πολλών ομηρικών λέξεων, καθώς και διαφορετικές εκδοχές ομηρικών στίχων.

2. Η μεγαλύτερη ελληνική λέξη έχει 172 γράμματα

Η ελληνική γλώσσα έχει σπάσει κάθε ρεκόρ καθώς η μεγαλύτερη λέξη στον κόσμο υπάρχει στο έργο «Εκκλησιάζουσες» του Αριστοφάνη και αποτελείται από 172 γράμματα. Ο Αριστοφάνης περιγράφει μια συνταγή μαγειρικής μέσα σε 172 γράμματα, 27 συνθετικά και 78 συλλαβές. Η αριστοφανική αυτή λέξη έχει γραφτεί στο βιβλίο Γκίνες: λοπαδοτεμαχοσελαχογαλεοκρανιολειψανοδριμυποτριμματοσιλφιολιπαρομελιτοκατακεχυμενο κιχλεπικοσσυφοφαττοπεριστεραλεκτρυονοπτοπιφαλλιδοκιγκλοπελειολαγῳοσιραιοβαφητραγα νοπτερυγών

3. Άλλες μεγάλες ελληνικές λέξεις

Πέρα από την τιτανομέγιστη λέξη του Αριστοφάνη, η αρχαία γραμματεία έχει να επιδείξει πολλές ακόμα μεγάλες λέξεις. Φαίνεται πως η δεύτερη μεγαλύτερη, που προέρχεται από ελληνικό πάπυρο, είναι μια λέξη 50 γραμμάτων, μια επίκληση στον παντοδύναμο Δία που ρίχνει αστραπές και βροντές, την ώρα που φωτίζει τον κόσμο και χαρίζει πλούτο:

κεραυνομεγακλονοζηνπερατοκοσμολαμπροβελοπλουτοδότα

Δες μερικές ακόμα μεγάλες λέξεις που έβαλαν τα γυαλιά στους λεξικογράφους:

ακτινοχρυσοφαιδροβροντολαμπροφεγγοφωτοστόλιστος

Ηρακλειανοκυροσεργιοπυρροπαυλοπετρίται

λαρυγγογλασκοξεστοχανδοεκπότης

κορνουτοπαρθενοτριβοψυχοφθόρος

4. Οι πιο πολύσημες λέξεις

Πολυσημία είναι η ένωση μιας λέξης με δύο ή περισσότερες διακριτές σημασίες. Υπάρχουν αμέτρητες πολύσημες λέξεις στην ελληνική γλώσσα αλλά εμείς θα αναφέρουμε τρεις από αυτές:

Η λέξη σύριγγα σημαίνει: 1. το πνευστό μουσικό όργανο από καλαμένιους σωλήνες διαφορετικού μεγάθους, που στερεώνονται ο ένας πλάι στον άλλον 2. το κυλινδρικής μορφής ιατρικό όργανο που χρησιμεύει στη λήψη υγρών από το σώμα ή στην έγχυση στο σώμα φαρμάκων ή άλλων ουσιών σε υγρή μορφή 3. το εργαλείο με το οποίο αντλείται νερό, συνώνυμο της υδραντλίας, της τρόμπας 4. τη σφυρίχτρα που χρησιμοποιούν οι κυνηγοί 5. το όργανο των πτηνών που βρίσκεται στην τραχεία και με το οποίο παράγεται η φωνή τους 6. τα ισχυρά ξύλα που βρίσκονται κατά μήκος της ναυπηγικής σχάρας

Η λέξη ζυγός σημαίνει: 1. την παραδοσιακή ζυγαριά 2. το οριζόντιο τμήμα, στέλεχος της παραδοσιακής ζυγαριάς, από τις άκρες του οποίου αναρτώνται οι δύο πλάστιγγες 3. το εγκάρσιο εξάρτημα σε άροτρα ή άμαξες, στο οποίο ζεύονται τα υποζύγια 4. την κάθε είδους καταπίεση, το τυραννικό καθεστώς 5. τη στοίχιση σε ευθεία γραμμή κατά μέτωπο, καθώς και καθεμιά από τις γραμμές αυτές

Η λέξη φρέζα, από την ιταλική fresa και τη γαλλική fraise, σημαίνει: 1. την εργαλειομηχανή που χρησιμοποιείται για την κατεργασία ξύλου ή μετάλλου 2. το εκγλύφανο που είναι ένα περιστροφικό κοπτικό εξάρτημα από χάλυβα 3. το οδοντιατρικό εργαλείο που χρησιμοποιείται για την απόξεση των οδοντικών ιστών, οι οποίοι έχουν προσβληθεί από τερηδόνα 4. το άροτρο που διακρίνεται των άλλων ειδών από τη σειρά λεπίδων του, οι οποίες στηρίζονται σε περιστρεφόμενο κύλινδρο και με τις οποίες γίνεται το όργωμα 5. το καλλωπιστικό εύοσμο φυτό της οικογένειας των ιριδιδών, που ονομάζεται και φρέζια

5. Νέες λέξεις

Στην ελληνική γλώσσα πάντα προστίθενται νέες λέξεις και φράσεις που έρχονται έτοιμες από άλλες γλώσσες ή φτιάχνονται από την αρχή από νέους. Πρόκειται για την αργκό ή αλλιώς slang. Παρακάτω ακολουθούν μερικές λέξεις “του δρόμου”.

πιστόλι: όταν ακυρώνεις κάτι χωρίς να ενημερώσεις σερτιφιέ: πιστοποιημένα, σίγουρα τεκάν: ούτε καν τέπο: ποτέ diss: disrespect, μιλάω για κάποιον χωρίς σεβασμό fam: οικογένεια flex: κάνω επίδειξη fly: κατι κουλ hood: γειτονιά

6. Πόσες λέξεις διαθέτει η ελληνική γλώσσα;

Σύμφωνα με τον Μπαμπινιώτη η ελληνική γλώσσα έχει περίπου 100.000 λέξεις και 300.000 σημασίες.

7. 1 λεξικό, 64.000 λέξεις

 Στο τελευταίο του ‘Λεξικό των Παράγωγων και Σύνθετων της Νέας Ελληνικής’ ο Μπαμπινιώτης έχει συγκεντρώσει 64.000 λέξεις.

8. 5 ελληνικές λέξεις που νομίζεις ότι είναι λάθος

Παρακάτω ακολουθούν οι πέντε πιο γνωστές λέξεις τις οποίες χρησιμοποιούμε λάνθασμένα:

Βουλεύτρια Απολαύω Υπερασπίζω Παρεισφρέω Σέρβα

Όλες αυτές οι λέξεις μπορεί να σου ακούγονται λάθος, αλλά είναι σωστές σύμφωνα με τον Μπαμπινιώτη.

9. 5 ελληνικές λέξεις που σκόπιμα τις γράφουμε ανορθόγραφα

Παρακάτω ακολουθούν 5 λέξεις που γράφουμε λάθος και δεν θέλουμε να διορθώσουμε.

Ωχ Το σωστό: Οχ

Ορθοπαιδικός Το σωστό: Ορθοπεδικός

Μπύρα Το σωστό: Μπίρα

Ξύδι Το σωστό: Ξίδι

Άσσος Το σωστό: Άσος

10. Το λιγότερο δημοφιλές γράμμα

Από όλα τα 24 γράμματα της αλφαβήτας μας, εκείνο από το οποίο ξεκινούν οι λιγότερες λέξεις είναι το ωμέγα.

featured photo: https://unsplash.com/photos/1UDjq8s8cy0