Πολυθεματικές είναι αυτή την εβδομάδα οι κινηματογραφικές προτάσεις που προβάλλονται στις αίθουσες κατάλληλες να καλύψουν μεγάλη γκάμα προτιμήσεων. Οι ταινίες που ξεχώρισα και επέλεξα να σας παρουσιάσω, εμπεριέχουν το στοιχείο της αντίστασης και της έμπρακτης διαμαρτυρίας σε μια πραγματικότητα όπου βρίσκονται οι πρωταγωνιστές τους οι οποίοι αρνούνται πεισματικά να ενσωματωθούν σε αυτήν:
Εγώ, ο Ντάνιελ Μπλέικ (I, Daniel Blake): μια κραυγή διαμαρτυρίας
Μετά από ένα σοβαρό καρδιακό επεισόδιο ο Daniel Blake αφού οι γιατροί του απαγόρευσαν να συνεχίσει να εργάζεται, προσπαθεί να επιβιώσει περιμένοντας το κρατικό επίδομα. Όταν θα τον καλέσει η αρμόδια υπηρεσία για να επανεξετάσει την περίπτωσή του, θα ξεκινήσει ένας πραγματικός μαραθώνιος στα δαιδαλώδη γρανάζια της γραφειοκρατίας. Στον δρόμο του θα βρεθεί και η Katie, μια ανύπαντρη μητέρα δύο παιδιών, η οποία αντιμετωπίζει ανάλογα προβλήματα.
Αυτή η ταινία που κατάφερε να κερδίσει τον Χρυσό Φοίνικα στο Φεστιβάλ Κανών 2016, είναι μια κραυγή διαμαρτυρίας που εμμέσως πλην σαφώς μας αφορά όλους. Ο σκηνοθέτης της, ακολουθεί την γνώριμη κινηματογραφική συνταγή που τον έχει καθιερώσει εδώ και 5 κοντά δεκαετίες στον χώρο και δημιουργεί ένα δυνατό έργο κοινωνικού ρεαλισμού με καθημερινούς ανθρώπους του μόχθου που δίνουν την δική τους μάχη επιβίωσης, σε μια κοινωνία όπου το κράτος, λειτουργεί με μηχανισμούς που στερούνται συναισθήματος, αγνοώντας παντελώς την έννοια της αλληλεγγύης.
Το πλαίσιο πάνω στο οποίο το θέμα του έργου πατάει είναι οικείο, αφού κάποια στιγμή όλοι μας έχουμε εκτεθεί στον παραλογισμό της αλόγιστης γραφειοκρατίας. Η επιλογή όμως του Dave John, που είναι ένας καταξιωμένος κωμικός ηθοποιός, κυρίως στο stand up comedy, για τον ρόλο του Blake, δίνει μια ιδιαίτερη διάσταση στον χαρακτήρα του κεντρικού ήρωα, εμπλουτίζοντας τον με κωμικά στοιχεία που παραδόξως τονίζουν ακόμα περισσότερο την δραματικότητα της ωμής πραγματικότητας. Από την μια στιγμή στην άλλη οποιοσδήποτε ανεξάρτητα από την μέχρι τότε πορεία του, είναι πιθανό να βρεθεί στη δυσμενή θέση του κοινωνικού περιθωρίου γιατί μπορεί να χάσει τη δουλειά του ή να είναι ψηφιακά αναλφάβητος. Ο καθένας από μας, μπορεί να βρεθεί στο δρόμο και να στερείται ακόμα και το φαγητό αυτό όμως που μπορεί τελικά να προκαλέσει μια ουσιαστική αλλαγή, είναι το να μην χάνουμε την ανθρωπιά μας.
Είναι ιδιαίτερη και τρυφερή η φιλική σχέση που αναπτύσσει ο Blake με μια ανύπαντρη μητέρα, την οποία γνωρίζει τυχαία και με το κοινωνικό του περιβάλλον που αποτελείται από γείτονες και φίλους. Οι ρεαλιστικές καταστάσεις που αποτυπώνονται στην οθόνη είναι συγκλονιστικές, όπως το πέρασμα από το κοινωνικό συσσίτιο και καταφέρνουν να προκαλέσουν συγκίνηση, ενώ οι τραγελαφικοί διάλογοι που σχολιάζουν καυστικά τα δρώμενα αν και καταφέρνουν να προκαλέσουν το γέλιο, αποτελούν μια έντονη πολιτική φωνή.
Σκηνοθεσία: Ken Loach, Γλώσσα: Αγγλικά, Διάρκεια: 110′, Διανομή: Feelgood Entertainment
Πρωταγωνιστούν: Dave John, Hayley Squires, Sharon Percy, Briana Shann, Dylan Mckierman
7 λεπτά μετά τα μεσάνυχτα (A monster calls): δραπετεύοντας από την πραγματικότητα
Η μητέρα του 12χρονου Conor καταρρέει μέρα με τη μέρα χτυπημένη από τον καρκίνο και ο μικρός καλείται να διαχειριστεί αυτή την εξαιρετικά δύσκολη κατάσταση. Επειδή ο πατέρας του έχει φύγει από το σπίτι και έχει δημιουργήσει μια νέα οικογένεια, ο Conor αναγκάζεται να περνάει πολύ χρόνο με την γιαγιά του που δεν τα πηγαίνει καθόλου καλά. Στο σχολείο συχνά, έρχεται αντιμέτωπος με τον εκφοβισμό και την κακοποίηση που του ασκούν ορισμένοι συμμαθητές του. Ώσπου κάποιο βράδυ, λίγο μετά τα μεσάνυχτα ένα τέρας εμφανίζεται στο παράθυρο του απαιτώντας να ακούσει τις τρεις ιστορίες που έχει να του διηγηθεί και μετά ως αντάλλαγμα ο μικρός θα πρέπει να του πει την τέταρτη ιστορία που θα είναι η δική του.
Η υπόθεση του έργου αυτού βασίζεται στο εφηβικό μυθιστόρημα Το τέρας έρχεται του Ness Patrick που κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Πατάκη, σε μετάφραση της Μαργαρίτας Ζαχαριάδου, (2012). Η αρχική ιδέα του βιβλίου ωστόσο, ανήκει στην συγγραφέα Siobhan Down η οποία χάνοντας το 2007, μόλις στα 47 της την μάχη με τον καρκίνο, άφησε το έργο της ημιτελές. Είχαν τον ίδιο επιμελητή με τον Ness και έτσι όταν του ζητήθηκε μετά τον θάνατό της να αναλάβει την ολοκλήρωσή του, εκείνος δέχτηκε γιατί τα συστατικά αυτής της συναρπαστικής αφήγησης τον ενθουσίασαν όπως έχει δηλώσει.
Είναι ίσως μία από τις καλύτερες ταινίες που έχω δει από την αρχή της σεζόν. Μια άγρια και ταυτόχρονα τρυφερή ιστορία που μιλάει για το κουράγιο, την πίστη, την αλήθεια αλλά και την διαχείριση της απώλειας. O θεατής, θα έχει την ευκαιρία να παρακολουθήσει ένα άρτιο σύνολο από εντυπωσιακά εφέ που εναλλάσσονται αρμονικά με animation, έξοχες ερμηνείες, την υπέροχη ορχηστρική μουσική του Fernando Velázquez και ατμοσφαιρική φωτογραφία από την βρετανική επαρχία που ενισχύει την παραμυθένια αλλά και σκοτεινή διάσταση του έργου.
O σκηνοθέτης J.A. Bayona που έχει μείνει στη μνήμη μας με το εφιαλτικό Το ορφανοτροφείο (2007) αλλά και το ρεαλιστικό The impossible (2012) ξέρει ακριβώς πως να ανεβάζει τους παλμούς της καρδιάς δημιουργώντας στους θεατές ένα κλίμα έξαρσης αλλά και φόβου. Υπάρχει ένα εξαιρετικό cast ηθοποιών όπως ο Liam Neeson που είναι η φωνή του τέρατος με τις εντυπωσιακές διαστάσεις, η Felicity Jones η οποία παίζει την μητέρα και πρόσφατα την είδαμε στο Inferno (2016), η πάντα συναρπαστική Sigourney Weaver στον ρόλο της απόμακρης γιαγιάς και ο μικρός Lewis MacDougall που δίνει ερμηνευτικό ρεσιτάλ κρατώντας πάνω του και το μεγαλύτερο βάρος της ταινίας. Είναι από τις περιπτώσεις που η κινηματογραφική μεταφορά απογειώνει το βιβλίο στο οποίο αξίζει έτσι και αλλιώς να ανατρέξει κανείς, αφού το κείμενο του, περιέχει μεγάλες αλήθειες και μεταφέρει μηνύματα με ουσία.
Σκηνοθεσία: J.A. Bayona, Γλώσσα: Αγγλικά, Διάρκεια: 108′, Διανομή: Spentzos Film
Πρωταγωνιστούν: Sigourney Weaver, Felicity Jones, Lewis MacDougall, Toby Kebbell, Liam Neeson
Μόνος στο Βερολίνο (Alone in Berlin): μια πράξη γενναιότητας
Βερολίνο 1940. Πίσω από τη βιτρίνα του θριάμβου των γερμανικών στρατευμάτων που έχουν κατακτήσει τη Γαλλία και ενώ ο ναζισμός περνά μέρες δόξας, κρύβονται η αθλιότητα και ο τρόμος. Η πόλη έχει παραλύσει από φόβο. Ένα συντηρητικό ζευγάρι Γερμανών, ο Όττο και η Άννα Κουάνγκελ που όλη τους την ζωή προσπαθούν να μην προκαλούν αντιδράσεις με την στάση τους, μετά τον θάνατο του μοναχογιού τους στο μέτωπο, οδηγούνται σε μια πρωτοφανή πράξη αντίστασης. Παίρνουν την απόφαση να αφήνουν σε όλη την πόλη cart postal με μηνύματα ενάντια στο Ναζισμό και τον Χίτλερ γνωρίζοντας πως αν συλληφθούν η ποινή τους θα είναι ο θάνατος.
Μια ακόμα κινηματογραφική μεταφορά μυθιστορήματος. Συγκριτικά με το βιβλίο, αν και δεν καταφέρνει να μεταφέρει πλήρως το έντονο αίσθημα του τρόμου και το εύρος του ασφυκτικού κλοιού μέσα στο οποίο κινούνται καθημερινά οι πρωταγωνιστές αυτής της ιστορίας, που έχει την βάση της σε αληθινά πρόσωπα και γεγονότα, είναι σίγουρα μια ξεχωριστή ταινία εποχής, με ένα δυναμικό ερμηνευτικά cast ηθοποιών. Στα πολύ θετικά της στοιχεία εκτός από το ίδιο το θέμα της, ανήκουν η υπέροχη φωτογραφία που μεταφέρει εκπληκτικά την εποχή δημιουργώντας την κατάλληλη ατμόσφαιρα, οι δυνατές ερμηνείες και η ιδιαίτερη μουσική του βραβευμένου με Oscar Alexandre Desplat, που πρόσφατα απολαύσαμε τον ήχο του στην ταινία Το κορίτσι από τη Δανία (2015).
Το ομότιτλο μυθιστόρημα του Hans Fallada που θεωρείται σήμερα κλασσικό και ένα τα πιο σημαντικά βιβλία για τη γερμανική αντίσταση κατά του Ναζισμού, αν και γράφτηκε αμέσως μετά τον 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο χρειάστηκε αρκετές δεκαετίες πριν καταφέρει να γίνει τεράστια επιτυχία σε όλο τον κόσμο. Στα ελληνικά κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πόλις, σε μετάφραση Άντζη Σαλταμπάση, (2012).
