Κατά βάθος, θέλω να πιστεύω ότι τα πάω καλά με την επεξεργασία των συναισθημάτων μου. Είμαι άλλωστε σε θεραπεία από τα 20 (τώρα είμαι 24, κοντεύω 25) και βλέπω διαφορά – δεν είμαι πια το ίδιο αγχωμένη με τότε που μπήκα για πρώτη φορά στο γραφείο της ψυχοθεραπεύτριάς μου. Οπότε ναι, θα έλεγα ότι έχω εξελίξει τα coping skills μου.
Με μια μικρή… εξαίρεση: Το αγαπημένο μου εργαλείο διαχείρισης είναι, ας πούμε, κάπως ανορθόδοξο. Δεν με ηρεμούν οι κλασικές τεχνικές, τύπου αναπνοές ή mindfulness. Αντίθετα, βρίσκω παρηγοριά στο να τραυματο-κατασκοπεύω άλλους ανθρώπους στα social media.
Και για να μην παρεξηγηθώ: δεν χαίρομαι με τον πόνο των άλλων. Αυτό που πραγματικά με ανακουφίζει είναι να βλέπω πώς άλλοι επεξεργάζονται παρόμοια δύσκολα βιώματα. Όταν απολύθηκα πρόσφατα, έβλεπα TikTok ανθρώπων που μόλις είχαν χάσει τη δουλειά τους. Spoiler: Κανείς δεν το παίρνει καλά. Αυτό που με ανακουφίζει είναι το “κι άλλοι το ζουν”. Ότι δεν είμαι τρελή που ακόμη πονάω για έναν χωρισμό μήνες μετά ή που μια επαγγελματική αποτυχία με έχει διαλύσει. Ότι ο πόνος, τελικά, είναι κάπως συλλογικός.
Help, μήπως είμαι κι εγώ Trauma Lurker;
Θέλω να πιστεύω ότι έχω καλή σχέση με τα συναισθήματά μου. Τόσα χρόνια θεραπείας δεν πήγαν χαμένα — τουλάχιστον, δεν είμαι το ίδιο αγχωμένη με τότε που έκανα την πρώτη μου συνεδρία. Άρα, λογικά, κάτι έχω μάθει στο θέμα της ψυχικής ανθεκτικότητας. Ή τουλάχιστον έτσι νομίζω… μέχρι να συνειδητοποιήσω ότι το coping mechanism που με βοηθάει περισσότερο είναι λίγο… ανορθόδοξο.
Όχι, δεν κάνω ασκήσεις αναπνοών ούτε γιόγκα. Όταν ζορίζομαι, βουτάω στο internet και διαβάζω τις τραυματικές εμπειρίες άλλων ανθρώπων. Από απολύσεις μέχρι χωρισμούς και απώλειες, υπάρχει πάντα κάποιος που έχει περάσει τα ίδια (ή και χειρότερα) και τα εξιστορεί στο TikTok. Και κάπως έτσι νιώθω λιγότερο μόνη.
Είναι φυσιολογικό το trauma lurking;
Σύμφωνα με τους ειδικούς, το να αναζητάμε παρόμοιες ιστορίες με τη δική μας είναι απολύτως φυσιολογικό. Μας κάνει να νιώθουμε λιγότερη ντροπή για όσα βιώνουμε και μας υπενθυμίζει ότι δεν είμαστε μόνοι. Το να βρίσκεις κομμάτια του εαυτού σου στις ιστορίες άλλων ανθρώπων μπορεί να σου δώσει δύναμη και ελπίδα. Σκέψου το σαν μια ανώνυμη, διαδικτυακή συνεδρία ομαδικής ψυχοθεραπείας. Κάθεσαι στη γωνία, ακούς τους άλλους να εξομολογούνται τις πληγές τους και μέσα σου ψιθυρίζεις: “Οκ, δεν είμαι η μόνη”.
Ναι, αλλά υπάρχει και παγίδα
Το κακό με το trauma lurking είναι ότι, αν το παρακάνεις, μπορεί να σε κρατήσει στάσιμο. Αντί να δουλεύεις τον δικό σου πόνο, καταναλώνεις ατελείωτα τον πόνο των άλλων — και έτσι κολλάς σε έναν φαύλο κύκλο θυματοποίησης. Δεν επεξεργάζεσαι το συναίσθημά σου, απλώς το συντηρείς.
Το έχω πάθει κι εγώ. Μετά από έναν δύσκολο καβγά με φίλη μου, έκανα σκρόλαρα ατελείωτα ψάχνοντας για κάποια μαγική ιστορία που θα με έκανε να νιώσω καλύτερα. Αντί γι’ αυτό, κατέληξα να αισθάνομαι ακόμα πιο άδεια.
Το να καταναλώνουμε τον πόνο χωρίς να τον επεξεργαζόμαστε μπορεί να παγιώσει το τραύμα, να ενισχύσει τη θυματοποίηση και να μπλοκάρει την ανθεκτικότητα. Και ναι — μερικές φορές το να μένουμε θυμωμένοι και πληγωμένοι είναι περίεργα βολικό. Δεν χρειάζεται να αναλάβουμε ευθύνη, ούτε να κάνουμε αυτοκριτική.
Και τώρα;
Το trauma lurking δεν είναι από μόνο του κακό. Αν το κάνεις περιστασιακά και το χρησιμοποιείς για να νιώσεις λιγότερη μοναξιά, όλα καλά.
Το πρόβλημα ξεκινά όταν γίνεται ο βασικός μηχανισμός διαχείρισης. Όταν καταλήγεις να συγκρίνεις συνέχεια τις πληγές σου με των άλλων. Εκεί, ίσως είναι ώρα να αφήσεις κάτω το κινητό και να στραφείς σε κάτι πιο ενεργητικό: ψυχοθεραπεία, γράψιμο, κίνηση, mindfulness.
Γιατί όσο κι αν το trauma lurking μας δίνει μια πρόσκαιρη ανακούφιση, δεν μας βοηθά πραγματικά να προχωρήσουμε. Δεν μας αφήνει να επουλώσουμε.
Όχι, δεν λέω ότι θα το κόψω τελείως — κι εγώ θα συνεχίσω να διαβάζω τέτοια threads όταν το χρειάζομαι. Αλλά ίσως αξίζει να θυμόμαστε ότι η ουσιαστική επούλωση απαιτεί κάτι περισσότερο από ένα scroll.
Άλλωστε, αν έχω μάθει κάτι από όλα αυτά, είναι ότι θα χρειαστώ ακόμα πολλά sessions με την ψυχοθεραπεύτριά μου μέχρι να μπορέσω να πω “το ξεπέρασα”.