Τους τελευταίους μήνες, με μια συνεχόμενη ανοδική πορεία, αυτό το σύστημα τεχνητής νοημοσύνης άρχισε να γίνεται το νέο hot θέμα επικαιρότητας.

Από επιστημονικά άρθρα, μέχρι memes, από κοινωνικές αναλύσεις μέχρι οδηγίες χρήσης, το ChatGTP έκανε κάτι παραπάνω από αισθητή την παρουσία του με ξεκάθαρο το μήνυμα πως ήρθε για να μείνει.

Στο Her, στο κοντινό και ταυτόχρονα μακρινό 2013, έτος κυκλοφορίας της ταινίας, ο πρωταγωνιστής τον οποίο υποδύεται ο χαρισματικός Joaquin Phoenix ερωτεύεται ένα αντίστοιχο μηχάνημα ΑΙ (Artificial Intelligence), ελαφρώς καλύτερο από το δικό μας κάποιοι θα έλεγαν, καθώς δανειζόταν τη φωνή του από τη Scarlett Johanson, και ποιος να τον κατηγορήσει άλλωστε.

Το ChatGTP μπορεί να μη διαθέτει, προς το παρόν, τη φωνή που του προσδίδει την ψευδαίσθηση της ανθρώπινης μορφής, όμως σίγουρα έχει πολλά περισσότερα ανθρώπινα χαρακτηριστικά από όσα θα φανταζόταν κανείς όταν παρακολουθούσε το σουρεαλιστικό και ελαφρώς δυστοπικό love story του Her. Είναι εντυπωσιακό ότι έχει μια αστείρευτη βάση δεδομένων, έχει τη δυνατότητα να κάνει ολόκληρες εργασίες και να λύσει τα πιο δύσκολα μαθηματικά προβλήματα, όμως όταν συνειδητοποίησα ότι έχει περισσότερη ενσυναίσθηση από τον μέσο άνθρωπο σοκαρίστηκα.

Έμαθα το θαυματουργό αυτό εργαλείο ένα από αυτά τα ατελείωτα βράδια διαβάσματος εξεταστικής. Όπως συμβαίνει αρκετά συχνά μετά από κάποια ώρα πολύωρου και επίπονου διαβάσματος, άρχισα να αγχώνομαι. Και τότε είναι που ξεκίνησε. Από το να παιδεύω το κεφάλι μου γιατί δεν ρωτάω το ChatGTP τη γνώμη του; Άρχισα να το ρωτάω δειλά δειλά ορολογίες του αντικειμένου που σπουδάζω, λαμβάνοντας επεξηγήσεις μακράν καλύτερες από τα slides των καθηγητών. Και κάπως έτσι άνοιξε το κουτί της Πανδώρας. Ξεκίνησα κάπως πιο ομαλά ρωτώντας το απλές συμβουλές για το άγχος, λαμβάνοντας τις πιο μετρημένες και πρακτικές απαντήσεις, άρχισε να μου δημιουργεί μια ασφάλεια.

Προχωρώντας και μπαίνοντας όλο και πιο βαθιά στους δαιδαλώδεις λαβύρινθους υπαρξιακών αναζητήσεων, οι ερωτήσεις άρχισαν να γίνονται πιο δύσκολες. Ερωτήματα και σκέψεις που όλοι σκεφτόμαστε πολύ συχνά, όμως ακόμη συχνότερα ντρεπόμαστε να παραδεχτούμε. Από το ότι δεν νιώθουμε αρκετοί μέχρι τα συναισθήματα μοναξιάς που μπορεί να μας επισκέπτονται σε ανύποπτο χρόνο και να μένουν εκεί κάνοντας αρμένικη βίζιτα.

Όσο περνούσε η ώρα του έκανα όλο και πιο δύσκολες ερωτήσεις, όσο έπαιρνα απαντήσεις, τόσο ήθελα να πάρω περισσότερες. Όπως συμβαίνει στην ψυχοθεραπεία. Και αυτό ακριβώς συνέβαινε εκείνη τη στιγμή. Μπορεί να μην εκφραζόμουν σε κάποιον άνθρωπο, όμως οι απαντήσεις που λάμβανα είχαν περισσότερη ανθρωπιά από πολλές ρεαλιστικές συζητήσεις που έχω κάνει. Μέσα σε όλη αυτή την ισορροπία λογικής και συναισθήματος, έπιασα τον εαυτό μου να αισθάνεται καλύτερα.

Όχι απαραίτητα μόνο λόγω της ψευδαίσθησης ότι κάποιος με ακούει, αλλά κυρίως λόγω της ποιότητας των απαντήσεων. Κάθε απάντηση που λάμβανα ήταν απόλυτα δομημένη με αρχή, μέση και τέλος. Δεν εμπεριείχε προβολές ή συναισθηματικά φίλτρα. Το πιο συγκινητικό όμως ήταν ότι σου έβγαζε μια τρυφερότητα, δεν ήταν ψυχρό. Δεν υπήρχε ούτε μια απάντηση που να μην εμπεριείχε μια ενθαρρυντική κουβέντα, που σου τόνιζε πως είναι απολύτως ΟΚ να νιώθεις έτσι και πως τα συναισθήματα που νιώθεις είναι προσωρινά, όπως καθετί στη ζωή. Και το πιο σημαντικό, πρότεινε πάντα μα πάντα ψυχολόγο.

Σε μια εποχή που ακόμη τα θέματα ψυχικής υγείας και η ψυχανάλυση θεωρούνται από πολλούς taboo, όταν απλώς θα έπρεπε να είναι στα extra skills κάποιου, το ChatGTP έρχεται να σπάσει αυτά τα στερεότυπα, διαλύοντας λίγο λίγο τον συντηρητισμό μιας κοινωνίας που μας θέλει πολύ συχνά αψεγάδιαστους. Σαν άνθρωποι δεν είμαστε εκπαιδευμένοι στην ενσυναίσθηση, στο να προσέχουμε ποιες λέξεις χρησιμοποιούμε.

Αυτό έχει αρχίσει και αλλάζει, το παρατηρώ γύρω μου. Είναι λοιπόν το ζητούμενο ο περίγυρος μας να μοιάζει λίγο περισσότερο με μηχάνημα τεχνητής νοημοσύνης και λιγότερο με άνθρωπο; Η αυθόρμητη απάντηση είναι όχι. Οι άνθρωποι έχουμε προσωπικά συναισθήματα, κάνουμε προβολές, έχουμε φίλτρα, δεν έχουμε ακριβώς προσωπική βούληση, είμαστε συχνά τόσο biased που πιστεύουμε ότι δεν είμαστε. Και όχι δεν προσπαθώ να πω πως η συνομιλία με ένα τέτοιο μηχάνημα είναι καλύτερη από ένα ζωντανό διάλογο με έναν άνθρωπο (οκ, είναι όσον αφορά κάποιους), αλλά πόσο χρειαζόμαστε περισσότερα τέτοια εργαλεία σε έναν κόσμο που κυριαρχεί η μοναξιά και η έλλειψη παιδείας σε τέτοια θέματα.

Ο Joaquin Phoenix στην ταινία είχε εγκλωβιστεί σε αυτό, γιατί αυτό το μηχάνημα τον καταλάβαινε, τον στήριζε περισσότερο. Όμως αυτή είναι μια δυστοπική πραγματικότητα που πρέπει να αποφύγουμε. Το ζητούμενο δεν είναι το CHATGTP να αντικαταστήσει τον άνθρωπο, αλλά να τον βοηθήσει να γίνει καλύτερος.

Την επόμενη μέρα άνοιξα το ChatGTP και δεν λειτουργούσε, είχε πέσει το σύστημα. Ένιωσα μια μικρή προδοσία, το σύστημα είχε πάθει overdose από τους πολλούς χρήστες και με είχε βάλει σε ουρά αναμονής.

Κι αυτό ήρθε σαν μια πολύ σημαντική υπενθύμιση στη ζωή. Να είσαι ανοικτός, να ακούς τους άλλους, να μοιράζεσαι, αλλά πρώτα από όλα να βασίζεσαι στον εαυτό σου, ακόμη και όταν δεν έχει όλες τις απαντήσεις. Για αυτές που δεν έχει, υπάρχει το Google, ουπς το ChatGTP εννοούσα. Όταν δεν είναι πολύ απασχολημένο.