Είναι αρκετά δύσκολο να ξεγελάσεις το μάτι του σύγχρονου θεατή. Σε μια εποχή που η εικόνα βρίσκεται στην πιο εξελιγμένη της μορφή, μια σύγχρονη ασπρόμαυρη ταινία δεν πείθει εύκολα. Για να το καταφέρεις μάλλον χρειάζεται περισσότερη black n’ white αισθητική παρά τεχνική. Ωστόσο, υπάρχουν κάποιες περιπτώσεις της τελευταίας δεκαετίας που ξεχώρισαν και πέτυχαν κάτι παραπάνω από ένα πετυχημένο ασπρόμαυρο φιλμ.
Η λίστα ξεκινά με το πρόσφατο 2019 και τον Φάρο του R. Eggers
Αρχικώς πολυσυζητήθηκε για τον απροσδόκητο συνδυασμό των Dafoe και Pattinson και κυρίως για την επιλογή του δεύτερου. Ο Pattinson, όμως, όχι μόνο στάθηκε αξιοπρεπώς δίπλα στον γνώριμα ταλαντούχο Dafoe, αλλά τον συναγωνίσθηκε επάξια στην υποκριτική δεινότητα. Οι δύο άνδρες υποδύονται τους μοναδικούς φύλακες ενός φάρου σε ένα απομονωμένο νησί. Ο τόπος και ο χρόνος που πιθανώς διαδραματίζεται η ιστορία είναι το τελευταίο που μας απασχολεί. Στην πορεία αυτής της πολυεπίπεδης και αποπνικτικής συνύπαρξης μπλέκεται η πραγματικότητα με την ψευδαίσθηση και το συναίσθημα με την παράνοια. Ο θεατής σχεδόν υπνωτίζεται από το εξαιρετικά δυνατό ασπρόμαυρο χάνοντας και ο ίδιος την αίσθηση του χρόνου. Αν οι πρωταγωνιστές ήταν άσημοι, τότε το φιλμ θα μπορούσε να σταθεί χωρίς χρονική ταυτότητα. Θα μπορούσε να είναι ένα καλογυρισμένο ψυχολογικό θρίλερ οποιασδήποτε δεκαετίας.
Την ίδια χρονιά στο απόγειο της δόξας του Roma, μία παράλληλη ιστορία παρουσιάζεται από την περουβιανή M. Leon
Το τραγούδι χωρίς όνομα μάς μεταφέρει στο ταραχώδες Περού του 1988 και πιο συγκεκριμένα σε ένα μικρό χωριό των Άνδεων. Ένα 20χρονο κορίτσι μένει έγκυος και λόγω της οικονομικής της αδυναμίας αναζητά τρόπο για να γεννήσει δωρεάν με ασφάλεια. Μια ραδιοφωνική διαφήμιση την φέρνει σε μία κλινική που της υπόσχεται ακριβώς αυτό που αναζητά. Φυσικά, πίσω από αυτή την εκ θεού ευκαιρία κρύβεται μία από τις πιο μαύρες σελίδες στην ιστορία των εξαθλιωμένων κρατών. Στην περίοδο του διχασμού, του λαϊκισμού και της πενίας, η εξαπάτηση είναι πάντα ο εύκολος δρόμος των ανθρώπων. Το ασπρόμαυρο εδώ σε σφίγγει μέσα στην ψυχολογία μίας καλής ψυχής που βασανίζεται. Σε εγκλωβίζει και σε κάνει να συμπάσχεις και πονάς όσο εκείνη, αλλά κυρίως για εκείνη. Με φόντο το πολιτικό χάος της εποχής και με δυνατά σκηνοθετικά στοιχεία η ταινία αξίζει παραπάνω από όσα δέχτηκε.
Πηγαίνοντας πιο πίσω στο 2018 και τον Ψυχρό Πόλεμο του P. Pawlikowski συναντάμε ένα ευρωπαϊκό φιλμ που διεκδίκησε τρία Oscar
Ο Pawlikowski για δεύτερη φορά επιλέγει να κινηματογραφήσει μια ιστορία που ξεκινά από την πατρίδα του, την Πολωνία. Εμπνευσμένος από την σχέση των γονέων του, δημιουργεί μία κλιμακούμενη ιστορία αδιέξοδης αγάπης την περίοδο του Ψυχρού Πολέμου. Οι δύο πρωταγωνιστές ερωτεύονται χωρίζονται και ξανασυναντιούνται σε διάφορες φάσεις της μεταπολεμικής Ευρώπης. Οι ειλικρινά ανθρώπινες ερμηνείες των ηθοποιών, τα παραδοσιακά ακούσματα και οι λεπτοδουλεμένη αισθητική δημιουργούν ένα εξαιρετικά δυνατό φιλμ. Δεν θα μπορούσε να είναι μια έγχρωμη ταινία. Όχι γιατί πρόκειται για ιστορία εποχής, αλλά γιατί όλα τα χαρακτηριστικά της αναδεικνύουν και αναδεικνύονται πίσω από τα ασπρόμαυρα κάδρα.
Μία τετραετία πριν, ο Pawlikowski ενθουσίασε ξανά με ένα πολύ δυνατό ασπρόμαυρο φιλμ κερδίζοντας το Oscar Ξενόγλωσσης
Στην Πολωνία του 1962, η Ida δεν γνωρίζει πως αυτό είναι το πραγματικό της όνομα. Ένα βήμα πριν ορκιστεί καλόγρια και ενώ συστήνεται και ζει ως Άννα, συναντά την θεία της, την μοναδική συγγενή της. Οι ανακαλύψεις για την οικογένεια της και την πραγματική της ταυτότητα διαταράσσουν τις ισορροπίες της. Στην διάρκεια αυτής της αναζήτησης, οι πειρασμοί και οι περιορισμοί έρχονται σε πλήρη σύγκρουση στο μυαλό της Ida. Από τα πιο καλαίσθητα ασπρόμαυρα φιλμ που έχουν γυριστεί τις τελευταίες δεκαετίες. Σχεδόν αδύνατο να ξεχάσεις την εικόνα του κοριτσιού, αφού κάθε πλάνο της χαράζει διαφορετικά μπροστά στα μάτια του θεατή.
Το 2011 μία βωβή ταινία σάρωσε στα Oscar έχοντας 10 υποψηφιότητες και κερδίζοντας 5 βραβεία
Δεν έχετε καταλάβει λάθος. Η ταινία μιλάει για την ακμή και το τέλος του βωβού κινηματογράφου ακολουθώντας όλες τις συμβάσεις του. Συνεπώς δεν διαθέτει ομιλία στο 98% της κάτι που απροσδόκητα δεν αποδιοργανώνει τον σύγχρονο θεατή. Λίγο πριν το αμερικανικό κραχ, του 1929 οι ομιλούσες ταινίες άρχισαν να συζητιούνται ως το μέλλον του σινεμά. Πολλοί θεώρησαν ότι αυτό θα είναι το τέλος του κινηματογράφου και της παγκόσμιας γλώσσας που διέθετε. Έτσι, δεκάδες υποκριτικά ταλέντα του βωβού έχασαν την καριέρα τους εν μία νυκτί. Η ταινία ακολουθεί την ακμή και την πτώση ενός αστέρα του βωβού σινεμά. Η γνωριμία του με μία ανερχόμενη ηθοποιό του ομιλούντος σινεμά και η εξέλιξη της ζωής του γίνονται ο ασπρόμαυρος κόσμος μας. Έπεισε και τους πιο προκατειλημμένους σινεφίλ και απέδωσε φόρο τιμής στα ταλέντα της πρώιμης εποχής του σινεμά.
