Αν νιώθεις πως τελευταία συγκρίνεσαι πιο συχνά, αμφισβητείς τις επιλογές σου ή έχεις αλλάξει το πώς βλέπεις το σώμα σου, την καριέρα σου ή και τις σχέσεις σου, ίσως δεν φταις εσύ. Ίσως φταίει το feed σου.
Ο τρόπος που λειτουργεί το Instagram δεν είναι ουδέτερος. Ο αλγόριθμος προωθεί περιεχόμενο που «κρατά» την προσοχή. Και συνήθως, αυτό σημαίνει: υπερ-επεξεργασμένες εικόνες, εξιδανικευμένες ζωές, «σοκαριστικά» before & after ή «τέλειες» πρωινές ρουτίνες με 17.000 βήματα.
Μελέτες σε ψυχολογία των social media δείχνουν ότι το συνεχές scrolling:
-
μειώνει την ικανότητα συγκέντρωσης
-
αυξάνει την ανασφάλεια για την εικόνα σώματος
-
ενισχύει το φαινόμενο του FOMO (fear of missing out)
-
επηρεάζει τον τρόπο που καταγράφουμε τις αναμνήσεις μας (π.χ. περισσότερο για το story, λιγότερο για τη στιγμή)
Κοινώς, κάθε φορά που ανοίγεις το Instagram «για λίγο», παίζεις ένα mini παιχνίδι με την αυτοεικόνα σου.
Δεν χρειάζεται να ”ζηλεύεις” ξεκάθαρα μια influencer για να επηρεαστείς. Μερικές φορές, αρκούν μικρές, αθόρυβες σκέψεις όπως «Γιατί η δική της καθημερινότητα φαίνεται τόσο cool;», «Μήπως πρέπει να αλλάξω δουλειά;», «Μήπως εγώ δεν έχω τόσο ενδιαφέρον styling/σπίτι/ταξίδια;»
Αυτό λέγεται passive comparison και συμβαίνει όταν εκτιμάς (ή υποτιμάς) τη ζωή σου με βάση ψηφιακά snapshots — χωρίς καν να το καταλάβεις.
Επηρεάζει και τις αποφάσεις σου (ναι, μέχρι και τις πολιτικές)
Από το τι θα αγοράσεις μέχρι το τι θεωρείς «cool» ή «σωστό», το Instagram διαμορφώνει — ή τουλάχιστον χρωματίζει — τον τρόπο που βλέπεις τον κόσμο.
Σύμφωνα με έρευνα του MIT, οι αποφάσεις μας γίνονται πιο διαισθητικές και λιγότερο κριτικές όταν προέρχονται από επαναλαμβανόμενη έκθεση στο ίδιο περιεχόμενο. Με άλλα λόγια: ό,τι βλέπεις συχνά, το θεωρείς φυσιολογικό. Και ό,τι φαίνεται φυσιολογικό, επηρεάζει τι θεωρείς εσύ “θέλω”.
Υπάρχει τρόπος να αντισταθείς;
Ναι — χωρίς να χρειάζεται να διαγράψεις το app.
1. Φτιάξε το feed σου σαν να ήταν το περιβάλλον σου. Αν κάτι σε πιέζει, σε κάνει να αμφισβητείς ή σε κάνει να νιώθεις μικρότερη — unfollow. Αν κάτι σε εμπνέει, σε χαλαρώνει ή σου δίνει ουσία — keep.
2. Κάνε check-in με τον εαυτό σου. Αναρωτήσου: πώς νιώθω κάθε φορά που βγαίνω από το app; Αν η απάντηση είναι “λίγο χειρότερα απ’ όταν μπήκα”, αυτό λέει ήδη πολλά.
3. Θύμισε στον εαυτό σου: είσαι το backstage, όχι το post. Το πιο σημαντικό πράγμα που δεν βλέπεις στο Instagram, είναι το πλήρες πλαίσιο. Η ζωή δεν έχει μόνο φίλτρα, μουσική και καλό φως. Και αυτό είναι που την κάνει ενδιαφέρουσα.
Το Instagram είναι εργαλείο. Και αν το εργαλείο αρχίσει να σε αλλάζει χωρίς να το καταλάβεις, τότε ίσως ήρθε η ώρα να πάρεις εσύ τον έλεγχο πίσω. Η ερώτηση δεν είναι αν σε επηρεάζει. Είναι πώς και πόσο του επιτρέπεις να το κάνει.