Η ορθορεξία ή αλλιώς orthorexia nervosa είναι μια διατροφική διαταραχή που περιλαμβάνει την προσήλωση στην υγιεινή διατροφή.

Ένα άτομο που πάσχει από τη συγκεκριμένη διαταραχή επικεντρώνεται τόσο πολύ στη “καλή και σωστή” διατροφή που επηρεάζονται άλλες πτυχές της ζωής του, όπως η κοινωνική του ζωή, ένα φαγητό έξω με φίλους ή αποφυγή τροφίμων που δεν θεωρεί “υγιεινά”.

Κατατάσσεται λοιπόν στις Διατροφικές Διαταραχές Μη Προσδιοριζόμενες Διαφορετικά-EDNOS (Eating Disorders Not Otherwise Specified).

Τι είναι η ορθορεξία;

Ο όρος προέρχεται από τις ελληνικές λέξεις «ορθός», που σημαίνει «σωστό», και τη λέξη «όρεξη». Ωστόσο, στην πράξη, μεταφράζεται καλύτερα ως “σωστή και καθαρή διατροφή”. Σε αντίθεση με άλλες διατροφικές διαταραχές, η ορθορεξία περιστρέφεται κυρίως γύρω από την ποιότητα των τροφίμων και όχι την ποσότητα.

Σε αντίθεση με τη νευρική ανορεξία ή τη νευρική βουλιμία, τα άτομα με ορθορεξία εστιάζουν κυρίως στην αντιληπτή υγιεινή διατροφή των τροφίμων παρά στην απώλεια βάρους ή στο να είναι αδύνατοι. Έχουν μια ακραία προσήλωση στην «ποιότητα και καθαρότητα» των τροφών τους, καθώς και μια εμμονή με τα οφέλη της υγιεινής διατροφής.

Τα συμπτώματα νευρικής ορθορεξίας 

Αν και η ορθορεξία δεν έχει επίσημα διαγνωστικά κριτήρια, έχει κοινά σημεία και συμπτώματα, όπως:

• Έντονο φόβο για «ανθυγιεινά» τρόφιμα, αποφεύγοντας τα

• Εμμονή με υγιεινές τροφές

• Αδυναμία παρέκκλισης από ένα συγκεκριμένο διατροφικό πλάνο

• Συνεχής έλεγχος στις λίστες συστατικών και τις διατροφικές ετικέτες

• Περιορισμός μεγάλων ομάδων τροφίμων παρά το γεγονός ότι δεν υπάρχει λόγος να συμβεί (π.χ. γλουτένη, ζάχαρη, όλους τους υδατάνθρακες, όλα τα λίπη, ζωικά προϊόντα)

• Άτομα με ορθορεξία ξοδεύουν ασυνήθιστα μεγάλο χρόνο στον προγραμματισμό, την αγορά και την προετοιμασία γευμάτων που θεωρούν υγιεινά, σε σημείο που να παρεμβαίνει σε άλλους τομείς της ζωής

• Υπερβολικά επικριτική άποψη για τις διατροφικές συνήθειες άλλων ανθρώπων

• Αποφυγή κοινωνικών εκδηλώσεων και κατανάλωση φαγητού που παρασκευάζεται από άλλα άτομα.

Για τα άτομα με ορθορεξία, η παραβίαση των «κανόνων» υγιεινής διατροφής που θέτουν στον εαυτό τους ή η «υποψία» της λαχτάρας για τρόφιμα που αντιλαμβάνονται ως “ανθυγιεινά” οδηγεί σε σοβαρή συναισθηματική δυσφορία και μειωμένη αίσθηση αυτοεκτίμησης.

Συχνά, τα άτομα με ορθορεξία αισθάνονται ότι η αυτοεκτίμησή τους εξαρτάται από την ικανότητά τους να ακολουθούν σχολαστικά έναν τρόπο ζωής που θεωρούν υγιή. Έτσι, το πιο κοινό σημάδι της ορθορεξίας είναι η εμμονή με την υγιεινή διατροφή που επηρεάζει αρνητικά την ποιότητα ζωής τους.

Τι προκαλεί την ορθορεξία;

Αν και μπορεί να ξεκινήσεις μια δίαιτα με σκοπό απλώς να βελτιώσεις την υγεία σου, αυτή η εστίαση μπορεί να γίνει πολλές φορές πιο ακραία. Με την πάροδο του χρόνου, η εμμονή με το “καθαρό και σωστό” φαγητό, αποκόπτοντας όλα τα υπόλοιπα , μπορεί να οδηγήσει σε ορθορεξία.

Γενικότερα, το να προσέχεις τα τρόφιμα που καταναλώνεις, μειώνοντας σημαντικά τις κενές θερμίδες, το junkfood και τα κορεσμένα λιπαρά, συμβάλει στην διατήρηση τόσο της υγείας σου όσο και σε ένα υγιές σωματικό βάρος.

Ωστόσο, για μερικούς ανθρώπους, υπάρχει μια λεπτή γραμμή μεταξύ της υγιεινής διατροφής και της εμφάνισης μιας διατροφικής διαταραχής.

Αυτή η διαταραχή, όπως όλες οι άλλες διατροφικές διαταραχές, μπορεί να έχει απειλητικές για τη ζωή συνέπειες και πρέπει να λαμβάνεται σοβαρά υπόψη. Καλό είναι να γνωρίζεις ότι μπορείς να ζητήσεις βοήθεια και ότι οι διατροφικές διαταραχές μπορούν να αντιμετωπιστούν.

Συνιστάται ανεπιφύλακτα η συζήτηση με έναν καταρτισμένο διατροφολόγο, εξειδικευμένο στις διατροφικές διαταραχές αλλά και ειδικό-εξειδικευμένο ψυχολόγο.