Αν ήσουν πάντα το “μεγάλο παιδί”, τότε έχεις ζήσει σίγουρα το combo: υπευθυνότητα, ψυχραιμία σε κάθε οικογενειακή κρίση, και το αθάνατο “κάνε υπομονή, είσαι ο/η μεγάλος/η”.
Και κάπου ανάμεσα στα “φρόντισε τα αδέρφια σου” και “βοήθα λίγο τη μαμά”, ξέχασες… εσένα. Σου έχω νέα: δεν χρειάζεται να είσαι το default ψυχολογικό Wi-Fi της οικογένειας.
Ώρα να βάλεις όρια — και όχι, δεν είναι εγωιστικό, είναι αναγκαίο.
Το “όχι” είναι ολόκληρη πρόταση
Σου ζητάνε κάτι και το στόμα πάει μόνο του στο “ναι”, ενώ το μυαλό ουρλιάζει “ΟΧΙ”; Ε, guess what: ήρθε η στιγμή να τα συγχρονίσεις. Δοκίμασε το “δεν μπορώ τώρα, αλλά μπορώ άλλη στιγμή” ή απλά: “όχι, δεν γίνεται”. Ναι, τόσο απλά. Δεν χρωστάς εξηγήσεις, ούτε απολογίες.
Η φροντίδα των άλλων μπορεί να είναι ανταποδοτική, αλλά όταν ξεπερνάς τα δικά σου όρια, μπορεί να οδηγήσει σε εξάντληση. Παρατήρησε πώς αισθάνεσαι όταν αναλαμβάνεις περισσότερα από όσα μπορείς να διαχειριστείς. Η επίγνωση των συναισθημάτων σου είναι το πρώτο βήμα για να θέσεις υγιή όρια.
Self-Care δεν είναι μόνο κεριά & bubble baths
Είναι να πεις “σήμερα δεν θα απαντήσω στα 15 άσχετα οικογενειακά μηνύματα στο WhatsApp”. Είναι να φύγεις για καφέ μόνος/η σου χωρίς να αισθανθείς άσχημα. Είναι να θυμηθείς ότι είσαι κι εσύ άνθρωπος, όχι φροντιστής της οικογένειας by default. Η αυτοφροντίδα δεν είναι πολυτέλεια, αλλά ανάγκη.
Αφιέρωσε χρόνο σε δραστηριότητες που σε γεμίζουν και σε ξεκουράζουν. Είτε πρόκειται για έναν περίπατο, είτε για ανάγνωση ενός βιβλίου, είτε για μια απλή στιγμή ηρεμίας, αυτές οι στιγμές είναι απαραίτητες για την ψυχική σου ευεξία.
Μην περιμένεις την «τέλεια» στιγμή
Περιμένεις μια μέρα που όλα θα μπουν στη θέση τους για να ζητήσεις χώρο; Λυπάμαι, αλλά δεν θα έρθει ποτέ μόνη της. Αν δεν δείξεις εσύ ότι έχεις ανάγκη από όρια, κανείς δεν θα στα χαρίσει. Είναι σημαντικό να ενημερώνεις τους γύρω σου για τα όριά σου. Αυτό μπορεί να γίνει με ευγενικό αλλά σταθερό τρόπο. Για παράδειγμα, μπορείς να πεις: “Δεν μπορώ να αναλάβω αυτό αυτή τη στιγμή, αλλά μπορώ να βοηθήσω αργότερα.” Η σαφής επικοινωνία βοηθά τους άλλους να κατανοήσουν και να σεβαστούν τις ανάγκες σου.
Αν είσαι το πρώτο παιδί, κουβαλάς μια “κληρονομιά υπευθυνότητας” που δεν διάλεξες. Δεν χρειάζεται να γκρεμίσεις τα πάντα, αλλά μπορείς να ξαναχτίσεις τα όριά σου με τρόπο που σε σέβεται και σε προστατεύει. Όχι, δεν είσαι “πολύ ευαίσθητος/η”. Είσαι απλώς… άνθρωπος.