Mother-and-Son-Dorothy-Bohm

Δεν θα μιλήσω για την ιδανική σχέση που έχεις με τη μαμά σου, γιατί αυτό δεν υπάρχει και καλώς κάνει και δεν υπάρχει. Δεν θα μιλήσω για το ‘η μαμά μου είναι η καλύτερή μου φίλη’ γιατί πολύ απλά δεν είναι. Αν είναι, τζάμπα έφαγα τη ζωή μου να κοινωνικοποιούμαι από το νηπιαγωγείο και να κάνω clubbing με άλλες ‘βαρεμένες’ φοιτήτριες. Δεν θα μιλήσω για το ‘η μαμά μου είναι ο λόγος που υπάρχω και ζω’. Ναι σε γέννησε οπότε πρακτικά κοιτώντας το, ισχύει. Συναισθηματικά όμως δεν ισχύει. Υπάρχω για μένα και όχι για τη μάνα μου και το προφιτερόλ της (η οποία το κάνει πολύ καλύτερο από του Ανδριά).

Θα μιλήσω για το πασίγνωστο Οιδιπόδειο σύμπλεγμα που με τόσο ερωτισμό τραγούδησε και ο Σάκης Ρουβάς. Και αν νομίζεις ότι είναι ένα σύμπλεγμα που μόνο οι άντρες βιώνουν, κάνεις μεγάλο λάθος. Οιδιπόδειο έχουμε όλοι ανεξαιρέτως από τη στιγμή που γεννιόμαστε (για να μην σου πω από τη σύλληψή μας και σε σκιάξω). Καλώς ή κακώς, η ύπαρξη του πατέρα είναι πολύ γλυκιά και σημαντική, αλλά η μητέρα είναι αυτή που παίζει καθοριστικό ρόλο στην ψυχοσύνθεσή μας τα πρώτα χρονιά της ζωής μας μέχρι που μεγαλώνουμε λίγο και ο μπαμπάς σηκώνεται από τον πάγκο.

Η σχέση με τη μάνα σου ξεκινά από την εγκυμοσύνη όπου είστε και οι δύο σε ένα σώμα. Κατεβαίνεις τσουλήθρα στον έξω κόσμο και σε κρατά αγκαλιά κυρίως για να σε θηλάσει και να σου πει το πόσο σε αγαπάει. Εδώ κάνω pause. Τί πιστεύεις ότι μπορεί να συμβεί σε ένα βρέφος που δεν βίωσε αυτά στα οποία μόλις αναφέρθηκα; Νιώθει εγκατάλειψη και δυσκολεύεται να εμπιστευτεί. Νομίζεις ότι επειδή είναι μωρό μπορεί να το ξεχάσει; Ναι το ξεχνά για να επιβιώσει και να μην αντιληφθεί το ότι εγκαταλείφθηκε. Το σώμα όμως δεν ξεχνά και αυτό θα το ακολουθεί για πάντα.

Συνεχίζω κανονικά. Μεγαλώνεις και έρχεται η πρώτη μέρα του σχολείου. Η μαμά σου θα σε ετοιμάσει, θα έρθει και μαζί σου λογικά για να δει αν μπορείς να ‘την παλέψεις’ και δεν κλωτσήσεις κανένα άλλο παιδάκι από τη σύγχυση. Ο μπαμπάς σε αγαπάει αλλά δεν μπορεί να αναλάβει αυτόν το ρόλο με την ίδια ανησυχία που θα το κάνει η μητέρα. Κάποια πράγματα είναι θέμα φύσης, πώς να το κάνουμε; Μπαίνεις στην εφηβεία και είναι και οι δύο παρόντες. Και διεκδικείς πράγματα και σου απαγορεύουν. Και σου επιτρέπουν. Και φωνάζετε. Και τσακώνεστε. Και τα ξαναβρίσκετε. Κάνω πάλι παύση. Αν ένα παιδί μεγαλώνει με την απουσία του ενός γονέα (κυριολεκτική ή μεταφορική παρουσία), πιστεύεις ότι δεν αλλάζει ο τρόπος που βλέπει τη μητέρα του; Διότι η μάνα είναι αυτή που θα διαμορφώσει την οικογενειακή εικόνα. Αν ο πατέρας είναι φανταστικός τύπος, θα φροντίσει να στο ‘περάσει’. Αν ο πατέρας δεν επικοινωνεί εύκολα και ξενοκοιμάται πού και πού, δεν θα το μάθεις από τον ίδιο. Θα το μάθεις από τη μητέρα.

Αυτό που προσπαθώ να πω είναι ότι το μεγαλύτερο δέσιμο το νιώθουμε με τη μητέρα μας είτε είμαστε άντρες είτε είμαστε γυναίκες. Και με το δέσιμο εννοώ την ψυχική εξάρτηση που νιώθουμε. Ακόμα κι αν δεν τα πας καλά μαζί της, πάντα θα έχεις την ανάγκη να σε κοιτάξει στα μάτια και να σου πει μπράβο. Αν περιμένει πολλά από εσένα, πάντα θα κάνεις περισσότερα για να την ικανοποιήσεις. Αν όμως η σχέση έχει εξελιχθεί σχετικά ομαλά και ο γονιός απλά σε αγαπά για όλα αυτά που είσαι (και τα αρνητικά) δεν θα έχει πολλές προσδοκίες κι εσύ δεν θα έχεις μία μόνιμη ανάγκη να αποδείξεις κάτι σε όλους.

Αυτό το αστειάκι που λένε οι 30+ για τις μανάδες τους ότι τους παίρνουν συνέχεια τηλέφωνα ή μπαίνουν στο σπίτι τους χωρίς κλειδιά ή θέλουν να τσεκάρουν την γκόμενά τους, δεν μου φάνηκε ποτέ αστείο. Κι εδώ έρχεται το ‘επίσημο Οιδιπόδειο σύμπλεγμα’. Όταν δεν έχεις κόψει τον ομφάλιο λώρο (αυτό ισχύει και για τις γυναίκες) η μητέρα θα νιώθει ότι έχει το δικαίωμα να αποφασίζει για εσένα ακριβώς όπως έκανε και στην πρώτη δημοτικού. Κι εσύ από φόβο το επιτρέπεις. Γιατί ‘σαν τη μάνα δεν έχει’. Όντως δεν έχει. Υπάρχουν πολύ πιο ωραία πράγματα σε αυτή τη ζωή στα οποία η μάνα σου μπορεί να είναι μέρος, αρκεί να το θέλεις πραγματικά και όχι επειδή σου επιβάλλεται.

Η σχέση μάνας-παιδιού είναι υγιής (όσο μπορεί να είναι φυσικά) όταν το παιδί ενηλικιώνεται πραγματικά και δεν νιώθει το φόβο της παιδικής του ηλικίας. ‘Δεν θα κάνω Χριστούγεννα με τους φίλους μου επειδή μου είπαν οι γονείς μου ότι θα φάμε μαζί’. (είπε η 25χρονη) ‘Θα πάρω αυτό το πτυχίο γιατί θέλω να δώσω χαρά στους γονείς μου’. ‘Η μάνα μου μου λέει να ωριμάσω αλλά με παίρνει τηλέφωνο 10 φορές τη μέρα και με αγριοκοιτάει όταν δεν της αρέσει το ντύσιμό μου’. Οι Ελληνίδες μανάδες οφείλουν να αποδεχτούν ότι τα παιδιά μένουνε πάντα παιδιά επειδή εκείνες δεν επιτρέπουν το ‘μεγάλωμα’. Και τα ποδιά οφείλουν να αποδεχτούν ότι μεγαλώνουν και ο γονιός δεν είναι το κέντρο της ύπαρξής τους. Και ότι η μάνα σου φίλε άνδρα αναγνώστη δεν είναι η καλύτερη γυναίκα που υπάρχει. Είναι ένας απλός άνθρωπος όπως όλοι μας. Κι εσύ φίλε αναγνώστη δεν είσαι ένα παιδάκι που πρέπει να το καμαρώνουμε συνέχεια. Έχουμε κι άλλες δουλειές.

Για τον πατέρα θα μιλήσουμε σε άλλο post γιατί κι αυτός δεν θα την βγάλει έτσι εύκολα ‘καθαρή’. Εξάλλου πάντα θα υπάρχουν τα κορίτσια που ‘ο μπαμπακούλης τους είναι ο άντρας της ζωής τους’. Ακόμα κι όταν φτάνουν στην κλιμακτήριο.