Στην 8η σεζόν των Friends υπάρχει μία στιχομυθία μεταξύ της Rachel και του Joey σχετικά με το Cujo. Ο Joey δεν μπορεί να πιστέψει πως η Rachel δεν έχει δει το γνωστό θρίλερ με το λυσσασμένο σκυλί. Εκείνη του απαντά πως δεν είναι και το Citizen Kane για να το κάνει τόσο μεγάλο θέμα. Τελικώς, παραδέχονται πως ο Πολίτης Κέιν τους φάνηκε μία βαρετή ταινία που για κάποιο λόγο ο κόσμος την θεωρεί σπουδαία.

Για 50 χρόνια, το Citizen Kane ψηφιζόταν ως το καλύτερο φιλμ όλων των εποχών από τους σπουδαιότερους κριτικούς παγκοσμίως

Το επίτευγμα του μόλις 24 ετών Orson Welles θεωρούνταν και ίσως θεωρείται ακόμα αξεπέραστο. Η ταινία έλαβε 9 υποψηφιότητες για Oscar το 1941 αλλά κέρδισε μόνο αυτό του Πρωτότυπου Σεναρίου. Ο Welles παρουσιαζόταν ως μέγας δημιουργός και φαίνεται να ήταν για όλα τα υπόλοιπα τμήματα της ταινίας. Όπως αποκαλύφθηκε, όμως, ετεροχρονισμένα το σενάριο άνηκε αλλού.

H RKO παραχώρησε στον Welles το δικαίωμα να δημιουργήσει μία ταινία όπως επιθυμούσε, χωρίς κανέναν περιορισμό. Εκείνος γνώριζε πως το όνομα του θα επικρατούσε ακόμη και στα τμήματα της ταινίας που θα προσέφερε την μικρότερη συμβολή. Γι’ αυτό έπραξε έξυπνα επιλέγοντας έναν εξαιρετικά ταλαντούχο σεναριογράφο με ταχύτατες ικανότητες. Έναν άνθρωπο που εκείνη την περίοδο της ζωής του θα συμβιβαζόταν με την απουσία του απ’ τους τίτλους προκειμένου να βιοποριστεί. Τόσο ο Τύπος όσο και τα Oscar αναγνώρισαν την τεράστια δυναμική του σεναρίου εστιάζοντας στον δημιουργό Welles. Όμως, η πεπειραμένη πένα του Mank ήταν αυτή που έδωσε την αξεπέραστη πρώτη ύλη στο “παιδί θαύμα” για να φτιάξει ένα αριστούργημα.

Το Mank αποκαθιστά την αδικία πίσω από την σπουδαιότερη ταινία όλων των εποχών
Netflix

Η ταινία Mank σε σκηνοθεσία David Fincher αποτίει φόρο τιμής στον σπουδαίο Herman J. Mankiewicz, σεναριογράφο του Citizen Kane

Ο Mank, όπως ήταν γνωστός σε καλλιτεχνικούς και πολιτικούς κύκλους, ήταν μία ιδιάζουσα προσωπικότητα. Έμοιαζε να ισορροπεί ανάμεσα στον αλκοολισμό και την διαύγεια, την αγένεια και την ειλικρίνεια χωρίς όμως να καταβάλλει υπερβάλλοντα ζήλο. Στην ταινία ο Gary Oldman που ερμηνεύει τον ομώνυμο ρόλο κυκλοφορεί στα γραφεία των μεγάλων studios με μία διαφορετική αμφίεση. Η γραβάτα του είναι εμφανώς κακοφτιαγμένη και κοντή ενώ το σακάκι του φαίνεται κάπως στενό. Περιφερόταν έτσι ανάμεσα στους μεγαλοπαραγωγούς και τους δημιουργούς που μιλούσαν για την επόμενη επιτυχία τους καπνίζοντας ακριβά πούρα. Ίσως η αυτογνωσία και η αντίληψη που είχε ο ίδιος για τις δυνατότητες του ήταν υπεράνω των καθωσπρεπισμών. Δεν χρειαζόταν ένα καλό κοστούμι για να αισθανθεί αρκετός. Το ταλέντο του κάλυπτε αυτές τις ανασφάλειες και γι’ αυτό δεν άλλαζε συνήθειες και τρόπους.

Εκείνος μπορούσε να φτιάξει ένα αριστούργημα πίνοντας αμέτρητα ποτήρια από ένα ωραίο ποτό. Μπορούσε να διαλύσει με τα λόγια του όποιον ήθελε λέγοντας την αλήθεια που άλλοι δεν τολμούσαν ούτε να σκεφτούν. Στοιχημάτιζε συνεχώς και έμοιαζε να μην είναι διατεθειμένος να εκπλαγεί ούτε με την νίκη, αλλά ούτε και με την ήττα. Θα έλεγε κανείς πως δεν είχε καμία θέση ανάμεσα στην υποκριτικά ευγενική πλουτοκρατία του Hollywood. Τι θέση να έχει ένας πανέξυπνος αντισυμβατικός μέθυσος που δεν διστάζει να βροντοφωνάξει χοντροκομμένα αστεία κατά των επιφανών συνδαιτημόνων του;

Αυτό ακριβώς παρουσιάζει ο Fincher σε μία ταινία διαφορετική από τις προηγούμενες της καριέρας του

Πρόκειται για ένα ρεσιτάλ αυτοαναφορικότητας με τις χρονικές και τοπικές μεταφορές να παρουσιάζονται με σεναριακή μορφή. Έχοντας χρησιμοποιήσει με έναν πολύ ιδιαίτερο τρόπο τα σύγχρονα μέσα που διαθέτουμε πλέον, κατορθώνει να ξεγελάσει αρκετά συχνά τον θεατή. Μέσω της διαχείρισης της φωτογραφίας και του ήχου πετυχαίνει το ύφος των ασπρόμαυρων φιλμ αφαιρώντας την αρτιότητα της τεχνολογικής εξέλιξης. Φυσικά, έχει καθοδηγήσει έξυπνα και τον Oldman ο οποίος παραδίδει ερήμην του σεμινάρια υποκριτικής ακόμη και στις λιγότερο ομιλητικές σκηνές του.

Το Mank αποκαθιστά την αδικία πίσω από την σπουδαιότερη ταινία όλων των εποχών
Netflix

Εξαιρετική και η παρουσία της Amanda Seyfried στο ρόλο της Marion Davies που πάσχιζε να διατηρήσει κρυφούς του δικούς της δαίμονες. Η Seyfried δημιούργησε την τέλεια ισορροπία μεταξύ δύο ακραίων προσωπικοτήτων που εναλλάσσονταν ανάλογα με τον περίγυρο της. Άλλοτε ήταν μία ακόμη γλυκανάλατη εκκολαπτόμενη ξανθιά star και άλλοτε μία αλκοολική θλιμμένη κοπέλα. Ένα ελαφρόμυαλο κορίτσι χωρίς ιδιαίτερη αξία στα μάτια των άλλων, που καταφέρνει τα πάντα χάρη στον σπουδαίο σύζυγο της.

Ο Fincher για άλλη μια φορά, ως ειδικός στις ερμηνείες, δίνει την πρέπουσα σημασία σε πρώτους και δεύτερους ρόλους ανεξαιρέτως

Ωστόσο, το μεγαλύτερο του επίτευγμα είναι πως το Mank αποκτά την δική του αξία. Δεν πρόκειται για μία ταινία που καρπώνεται από την υστεροφημία του Πολίτη Κέιν, αλλά για ένα φιλμ με την δική του ιστορία. Μία δομημένη επίθεση στις χρυσές εποχές της αμερικανικής κινηματογραφικής βιομηχανίας που λάτρευε να δημιουργεί μύθους και κερδίζει πατώντας επί πτωμάτων.

Την πρώτη φορά που είδα το Citizen Kane αντέδρασα σαν τον Joey και την Rachel. Μετά το Mank αποφάσισα να την ξαναδώ με μεγαλύτερη παρατηρητικότητα γενικά και ειδικά ως προς το σενάριο. Πλέον, μπορώ να πω με σιγουριά πως το Mank απεκατέστησε μία από τις μεγαλύτερες αδικίες στο Hollywood. Πέρασαν 80 χρόνια για να ειπωθεί η μεγάλη αλήθεια για το διαχρονικά αξεπέραστο ταλέντο του Henry J. Mankiewicz. Έστω και αργά τα εύσημα βρήκαν τον πραγματικό τους δικαιούχο.

Featured Image: Netflix