Η κοινωνία μας επέστρεψε σε κανονικούς ρυθμούς. Η κατάσταση της πανδημίας σταδιακά βελτιώθηκε. Περάσαμε στη λεγόμενη ‘κανονικότητα’. Η αρχική φάση του σχεδίου της σταδιακής αποκλιμάκωσης υπήρξε ξεκάθαρη. Με αργά και σταθερά βήματα και μετά από σχεδόν 2 μήνες, οι επιχειρήσεις, τα εκπαιδευτικά ιδρύματα αλλά και τα κέντρα εστίασης άνοιξαν. ‘Επιστροφή στη ρουτίνα’, σκέφτηκα. Πιθανολογώ πως και εσύ. Επιστροφή σε όσα τόσο πολύ μου είχαν λείψει, όπως και εσένα.
Εν τέλει άνοιξαν τα καταστήματα, οι επιχειρήσεις όπως και οι υπηρεσίες. Καταφέραμε να ξανά γίνουμε καταναλωτές. Αγοράσαμε, δώσαμε, ανταλλάξαμε. Απόψεις, χρόνο, λεφτά, σκέψεις και συναισθήματα. Σύντομα ξανά υπήρξαμε. Δικαιούσαι πλέον να δεις αγαπημένα πρόσωπα. Να βγεις, να διασκεδάσεις, να πας διακοπές και παραλία. Να παίξεις, να κολυμπήσεις και φυσικά να μην ξεχάσεις σε όλα αυτά να τηρήσεις τις αναγκαίες αποστάσεις.
Άραγε πόσοι θα τηρήσουμε τις αναγκαίες αποστάσεις; Άραγε όλα αυτά θα ξεχαστούν κάποτε εφόσον μας σημάδεψαν; Άραγε η σταδιακή άρση των μέτρων θα επαναφέρει πίσω μια ρεαλιστική κανονικότητα; Άραγε η κανονικότητα που τόσο πολύ μας έλειψε, θέλουμε όντως να επανέλθει στη ταχύτητα του παρελθόντος;
Κάνω παύση σκέψης και επανέρχομαι στο ζητούμενο. Και το ζητούμενο είναι οι ενοχές που μας δημιουργήθηκαν. Τι μας συμβαίνει λοιπόν;
Από την ενοχή στην αρνητική αυτοκριτική
Εν όψη της πανδημίας, φαίνεται πως αυτά τα δυο συναισθήματα ξεκλειδώθηκαν για τα καλά μέσα μας και για την ώρα δείχνουν να διατηρούνται. Αυτό συμβαίνει διότι οι ενέργειες μας (και οι μη ενέργειες μας) αυτή τη φορά εμφανίστηκαν με μια νέα μορφή ηθικής ευθύνης. Κάποιοι από εμάς αισθανόμαστε ένοχοι επειδή δεν είχαμε την ευκαιρία ή τη θέληση να κάνουμε όλα όσα υπό άλλες συνθήκες θα θέλαμε. Έτσι με τη σειρά της η αυτοπεποίθηση του ότι μπορούμε να τα φέρουμε όλα εις πέρας, αποδυναμώθηκε.
Είναι σαφές πως οι υψηλές προσδοκίες του παρελθόντος όπως και οι ανησυχίες μας για το μέλλον παρέμειναν. Αυτή τη φορά όμως αντικαταστάθηκαν από συναισθήματα ενοχής και έντονης αρνητικής αυτοκριτικής. Γιατί στα αλήθεια μας συμβαίνει αυτό;
Από την αυτοκριτική στην ‘αστυνόμευση’ της συμπεριφοράς
Όπως εξηγεί στο Stylist.co.uk η Charlotte Armitage, ψυχολόγος των μέσων ενημέρωσης και των επιχειρήσεων, στην παρούσα φάση αγωνιζόμαστε με όποιον τρόπο μπορούμε ώστε να καταφέρουμε να προσαρμοστούμε στην αλλαγή των συνθηκών. Πράγμα που σημαίνει ότι χρειάζεται να κάνουμε διπλή δουλειά με τον εαυτό μας και κατ’επέκταση με τα συναισθήματα μας. Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά:
« Η ζωή μας ανατράπηκε μέσα σε λίγους μήνες και η ρουτίνα μας χρειάστηκε να καταργηθεί πλήρως. Μέσα από αυτές τις αλλαγές, νιώσαμε συναισθηματικά ασταθείς. Δεν γνωρίζαμε πως να διαχειριστούμε τον χρόνο μας και αρκετές φορές τον ίδιο μας τον εαυτό. Σε σύντομο χρονικό διάστημα υπήρξαν τεράστιες αλλαγές στη συμπεριφορά μας και κατ’επέκταση στη διαχείριση του χρόνου μας».
Αυτό που μας συμβαίνει, μας δημιουργεί μιας μορφής γνωστική δυσαρέσκεια. Ένα συναίσθημα που οδηγεί τον εαυτό μας στην ενοχή και την έντονη αρνητική αυτοκριτική.
Η γνωστική δυσαρέσκεια προκύπτει όταν οι σκέψεις και οι πεποιθήσεις μας δεν φαίνονται να ταιριάζουν με την συμπεριφορά μας. Αυτό συνεπώς μας κάνει να νιώθουμε άβολα και ενοχικά. Για να απαλλαγούμε από αυτό το αίσθημα ενοχής, θα χρειαστεί να αλλάξουμε την ψυχολογική μας προσέγγιση στα όσα βιώνουμε.
Πώς θα καταφέρεις να ‘καθησυχάσεις’ τον ενοχικό σου εαυτό;
Θέσε στον εαυτό σου τις παρακάτω 5 ερωτήσεις:
Πόσο συχνά συγκρίνεις τον εαυτό σου με τους άλλους;
Η σύγκριση είναι μια από τις μεγαλύτερες αιτίες που μας δημιουργούνται αρνητικές σκέψεις. Θα χρειαστεί να ξεκαθαρίσεις στον εαυτό σου πως το δικό σου προσωπικό μονοπάτι δεν αφορά κανέναν άλλο. Ούτε όμως και το μονοπάτι κάποιου άλλου θα πρέπει να σταθεί εμπόδιο στη δική σου διαδρομή.
Είναι ρεαλιστικές οι σκέψεις σου ή μήπως είναι αβάσιμες;
Οι καθημερινές μας σκέψεις δεν είναι πάντα 100% ρεαλιστικές. Μάθε να αμφισβητείς τις αρνητικές σου σκέψεις και επέτρεψε στις θετικές σου σκέψεις να λάβουν περισσότερο χώρο στο μυαλό σου όπως και χρόνο από την καθημερινότητα σου.
Αυτές οι σκέψεις σε ενδυναμώνουν ή μήπως σε σαμποτάρουν;
Το μυαλό μας έχει τεράστια δύναμη να δημιουργεί οτιδήποτε θέτει σε σκέψη. Εμείς με την σειρά μας έχουμε την επιλογή να διαλέξουμε τι θα πιστέψουμε μέσα από κάθε συλλογισμό μας. Εάν μια σκέψη σε ‘φυλακίζει’ και δεν σε αφήνει να σκεφτείς καθαρά, τότε ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΕ ΤΗΝ και επέλεξε να σκεφτείς όλα εκείνα που σου δίνουν δύναμη αλλά και χαρά.
Θα απευθυνόσουν σε κάποιο πρόσωπο όπως απευθύνεσαι στον εαυτό σου;
Μήπως ανήκεις στα πρόσωπα τα οποία ενθαρρύνουν με μεγάλη επιτυχία τους άλλους αλλά με μεγάλη δυσκολία τον ίδιο τους τον εαυτό; Εάν ναι, ξεκίνα να απευθύνεσαι στον εαυτό σου όπως θα μίλαγες και σε ένα πρόσωπο το οποίο αγαπάς πολύ. Με αγάπη και καλοσύνη δηλαδή. Από σήμερα κιόλας!
Παρατηρείς κάτι θετικό στον εαυτό σου για το οποίο να νιώθεις πραγματικά καλά;
Τα δυνατά σου σημεία είναι και αυτά μέρος της αλήθειας σου. Αντικειμενικά μιλώντας το ποτήρι της ζωής σου δεν γίνεται να μοιάζει πάντα μισό άδειο. ΓΕΜΙΣΕ ΤΟ όταν το χρειάζεσαι. Βασίσου στις προσωπικές σου δυνάμεις, αγκάλιασε τις αδυναμίες σου και απλά προχώρα!
«Να μην αγχώνεσαι, ούτε και να φοβάσαι!»
Αυτό είπα προ ολίγον ημερών στον εαυτό μου και σε παροτρύνω να κάνεις το ίδιο. Πραγματικά θα σε βοηθήσει πολύ! Να ακούς την καρδιά σου και να θυμάσαι όταν είναι σημαντικό να ελέγχεις τις σκέψεις σου! Και θα επανέλθει και η ταχύτητα του παρελθόντος και η κανονικότητα εκεί που την αφήσαμε. Και τότε ίσως πάλι κάτι να μας φταίει. Το ζήτημα ωστόσο είναι να βρίσκουμε λύσεις, όσα προβλήματα και αν μας προκύπτουν.
Θα κλείσω με μια φράση την οποία βρίσκω εξαιρετικά βοηθητική: «Η ζωή θα βρίσκει πάντα τρόπους να απεγκλωβίζεται. Έτσι θα βρούμε και εμείς». Δεν συμφωνείς;
