H Εβίνα Μάλτση έπλασε τον δικό της μπασκετικό μύθο γράφοντας το όνομά της με μεγάλα γράμματα στην ιστορία του μπάσκετ γυναικών στην Ελλάδα.

Μετά από δυόμισι δεκαετίες στο παρκέ, η αθλήτρια από τη Γουμένισσα του Κιλκίς, έφτασε μετράει 214 αγώνες με την Εθνική Γυναικών, δεκατρία  χρόνια παρουσίας στο εξωτερικό, συμμετοχές σε Ολυμπιακούς Αγώνες, Μουντομπάσκετ, Πανευρωπαϊκά Πρωταθλήματα και WNBA και αμέτρητες ομαδικές και ατομικές διακρίσεις.

Η Εβίνα Μάλτση γνωρίστηκε με την πορτοκαλί μπάλα απ’ όταν τα δυο μεγαλύτερα αδέρφια της, η Όλγα και ο Γιώργος, έπαιζαν μπάσκετ. ”Το μπάσκετ ήταν έρωτας με την πρώτη ματιά και η μπάλα του μπάσκετ ήταν για μένα κάτι γνώριμο με το οποίο απέκτησα σχέση λατρείας” θυμάται και μου εξηγεί ότι επιτυχία της Εθνικής ομάδας του 1987 ήταν αυτή που καθιέρωσε και έδωσε εικόνες στο όνειρό της.

Πόσο δύσκολο ήταν να διαχειριστείς την πίεση ότι έπαιζες μπροστά σε κοινό, ειδικά στους πρώτους επαγγελματικούς αγώνες σου;

Δυσκολεύομαι να θυμηθώ αλλά είμαι σίγουρη ότι με δυσκόλεψε αρκετά. Θυμάμαι την ψυχολογική μου κατάσταση να αλλάζει ανάλογα με το πόσοι και ποιοι ήταν στο γήπεδο κάθε φορά. Είναι μια διαδικασία για την οποία δεν διδάσκεσαι ούτε και προετοιμάζεσαι μέχρι να τη βιώσεις. Μόνο με τον καιρό και την εξοικείωση τη συνήθισα και μπόρεσα να την αντιμετωπίσω.

To κλειστό της Γουμένισσας έχει πάρει το όνομά σου. Ποιες ήταν οι πρώτες σου σκέψεις όταν στο ανακοίνωσαν;

Συγκινήθηκα φυσικά πολύ. Στο γήπεδο αυτό πέρασα όλα μου τα παιδικά χρόνια. Εκεί ονειρεύτηκα όλα όσα ακολούθησαν στην συνέχεια. Αισθάνθηκα μεγάλη τιμή και υπερηφάνεια αλλά ταυτόχρονα και μια τεράστια ευθύνη απέναντι σε ότι όλο αυτό εκπροσωπεί για τις επόμενες γενιές. Θα ήθελα να ζει ο πατέρας μου για να μπορεί να το δει, αλλά είχα μεγάλη χαρά που ήταν μαζί μου η υπόλοιπη οικογένεια μου. Για μένα αυτό σήμαινε πιο πολλά.

Γιατί η υποστήριξη των φιλάθλων είναι σημαντική για έναν αθλητή ή μία ομάδα; Πώς βίωσες εσύ την αγάπη του κόσμου;

Γιατί ο κόσμος δημιουργεί ατμόσφαιρα. Κλίμα. Το εισπράττεις και αυτό σου δίνει ώθηση. Νιώθεις ότι παίζεις για κάτι μεγαλύτερο από εσένα. Είναι πραγματικά ο έκτος παίκτης. Λένε πως οι αθλητές ζουν για το χειροκρότημα, δεν ξέρω αν μπορώ να το διαψεύσω αυτό, πάντως σίγουρα δεν είναι το ίδιο να παίζεις σε άδειο γήπεδο. Η καρδιά σου χτυπάει διαφορετικά.

Σήμερα, ως head coach της Antetokounbros Academy ποιες αξίες και μηνύματα θες να περάσεις στις επόμενες γενιές; Μίλησε μας για τη δράση της Ακαδημίας.

Πρόκειται για ένα κοινωνικό έργο εμπνευσμένο από τη ζωή της οικογένειας Αντετοκουνμπο. Παιδιά από ευπαθείς οικονομικά και κοινωνικά ομάδες έχουν την δυνατότητα να γίνουν μέλη της ακαδημίας και να αποκτήσουν το αίσθημα του ανήκειν και της αποδοχής. Να ενσωματωθούν με παιδιά διαφορετικού χρώματος, θρησκείας, καταγωγής, κουλτούρας, και με όχημα τους μια μπάλα του μπάσκετ να κάνουν φιλίες, να αντιμετωπιστούν ισότιμα με αγάπη και σεβασμό. Τα παιδιά αυτά έχουν την δυνατότητα μέσω του μπάσκετ να αποκτήσουν δεξιότητες ζωής και να χτίσουν την αυτοπεποίθηση και την αυτοεκτίμηση τους. Αξίες που για μένα έχουν τεράστια σημασία. Μαθαίνουν να συνεργάζονται, να προσπαθούν, μα σέβονται τον εαυτό τους και τους γύρω τους. Γίνονται καλύτεροι άνθρωποι καθημερινά εντός και εκτός γηπέδου.

Δεν μπορώ να μην σε ρωτήσω, πόσο ταυτίστηκες με την πρόσφατη απάντηση του Γιάννη Αντεντοκούμπο για την αποτυχία;

Απόλυτα. Καταλαβαίνω την άποψη που επικρατεί γύρω από την επιτυχία ή την αποτυχία και έχει να κάνει πάντα και με τον αρχικό στόχο που θέτεται. Όμως στον αθλητισμό η μόνη αποτυχία είναι η εγκατάλειψη. Κάθε μέρα που δουλεύεις για την προσωπική σου βελτίωση είναι επιτυχία. Παρασυρόμαστε από το αποτέλεσμα των αγώνων και παραβλέπουμε την τεράστια προσπάθεια που καταβάλλεται, την κούραση, την εξάντληση κάποιες φορές και την ανθρώπινη φύση των αθλητών. Συμφωνώ με τον Γιάννη, πως η επιτυχία είναι τα βήματα που γίνονται προς αυτήν.

Μένοντας στην επικαιρότητα, η ένταση στο παιχνίδι ανάμεσα σε Ρεάλ-Παρτιζάν, κάτι πρωτόγνωρο για το παρκέ του μπάσκετ, τι σκέψεις έκανες;

Πόσο απαράδεκτη εικόνα ήταν αυτή που είδαμε και πόσο ντροπιαστική για τον αθλητισμό και συγκεκριμένα για το μπάσκετ. Όσο κι αν προσπάθησα να δικαιολογήσω κάποιες συμπεριφορές, δυστυχώς δεν μπόρεσα.

Έκανες αληθινούς φίλους στην καριέρα σου;

Ναι, δηλώνω τυχερή και χαρούμενη που απέκτησα αληθινούς φίλους στην καριέρα μου. Ανθρώπους που με αποδέχονται και με αγαπούν για αυτό ακριβώς που είμαι. Που στέκονται δίπλα μου υποστηρικτικά ή και καθοδηγητικά όποτε χρειαστεί σε κάθε απόφαση που παίρνω. Αν εξαιρέσουμε τους φίλους που είχα από την παιδική μου ηλικία μεγαλώνοντας στην Γουμένισσα, όλοι οι υπόλοιποι άνθρωποι που γνώρισα είναι μέσα από το μπάσκετ. Ανάμεσα σε αυτούς και οι πιο κοντινοί μου άνθρωποι μέχρι σήμερα.

Ποιο στοιχείο του χαρακτήρα ενός παίκτη επηρεάζει την ομάδα του; Ποιο δικό σου χαρακτηριστικό διατήρησες από την αρχή μέχρι το τέλος στην καριέρα σου;

Όλα θα έλεγα. Κάθε χαρακτηριστικό των μελών μιας ομάδας έχει την δύναμη να την επηρεάζει. Ο αλτρουισμός ή ο εγωισμός του αντίστοιχα, η θετική ή αρνητική του ενέργεια, τα πάντα. Θα έλεγα πως δεν υπήρξε κάτι ¨αναλλοίωτο¨ μέσα στον χρόνο. Εννοώ πως με την προπόνηση δεν δουλεύεις μόνο τα τεχνικά και τακτικά χαρακτηριστικά του μπάσκετ, δουλεύεις πάνω σε όλα. Αν έπρεπε να διαλέξω ένα χαρακτηριστικό που διατήρησα από την αρχή μέχρι το τέλος θα ήταν η θέληση μου για διάκριση και βελτίωση. Ίσως και η ευθύνη να παίρνω τα μεγάλα σουτ και η πρόθεσή μου να καθορίζω την εξέλιξη ενός αγώνα.

Ως αρχηγός ποια στοιχεία του χαρακτήρα σου έπρεπε να εκμεταλλευτείς και ποια να αφήσεις στην άκρη;

Τις ηγετικές μου ικανότητες και το αίσθημα ευθύνης που με χαρακτηρίζει θα έλεγα ότι έπρεπε να εκμεταλλευτούμε περισσότερο και να αφήσουμε στην άκρη τον όποιον εγωισμό και εγωκεντρισμό μου. Χαρακτηριστικά που έπρεπε να μπουν κάτω από την ομάδα.

Σε βοήθησε ο αθλητισμός να γίνεις καλύτερος άνθρωπος; Μέσα από την πολυετή εμπειρία σου σαν επαγγελματίας αθλητής ποιο είναι το μεγαλύτερο μάθημα που σου έχει διδάξει το μπάσκετ για τη ζωή;

Ξεκάθαρα ναι. Όλα όσα έχω μάθει, όλα όσα είμαι σήμερα μέσα από τον αθλητισμό τα απέκτησα. Ακόμα και στοιχεία του χαρακτήρα μου που προϋπήρχαν απλά δουλεύτηκαν μέσα στον αθλητισμό. Βελτιώθηκαν και επηρεάστηκαν από τα ιδανικά του. Ο αθλητισμός είναι όλη μου η ζωή. Ακόμα είναι.

Ποια είναι η καλύτερη συμβουλή που έχεις πάρει από τους προπονητές σου;

Μην τα παρατάς! Ανάμεσα σε σένα και τα όνειρα σου βρίσκεται μόνο η δουλειά που πρέπει να κάνεις για να φτάσεις εκεί. Το κλειδί της επιτυχίας βρίσκεται στην προετοιμασία.

Γιατί πιστεύεις δεν υπάρχουν τόσες πολλές γυναίκες προπονήτριες μπάσκετ στην Ελλάδα;

Γιατί στην Ελλάδα το μπάσκετ μέχρι πρότινος θεωρούνταν ανδροκρατούμενος χώρος (ακόμα θεωρείται δηλαδή αλλά γίνονται βήματα). Στην εποχή μου δεν λαμβάνονταν υπόψιν οι γυναίκες για αυτόν τον ρόλο. Ευτυχώς αυτό σιγά σιγά αλλάζει και έτσι και οι γυναίκες που θέλουν να ασχοληθούν με την προπονητική βρίσκουν ένα πιο πρόσφορο έδαφος.

Είναι η Μπέκι Χάμον το απόλυτο πρότυπο εξέλιξης και προόδου;

Ε, ναι. Είναι. Και ένα πολύ καλό πρότυπο για όλες τις γυναίκες. Βέβαια παίζει ρόλο και η κουλτούρα στη χώρα που ζει, καθώς και ο Πόποβιτς που την είδε, την αναγνώρισε και της έδωσε την θέση που της αξίζει.

Αν θα μπορούσες να ζητήσεις να επιλυθεί ένα θέμα που μαστίζει τον ελληνικό αθλητισμό ποιο θα διάλεγες να λύσεις;

(Μου βάζεις δύσκολα). Τη βία στα γήπεδα. Θα ήθελα να δω στα ελληνικά γήπεδα υγεία. Οικογένειες με τα παιδιά τους να απολαμβάνουν τους αγώνες και να παίρνουν μαθήματα ευγενούς άμιλλας και συμπεριφοράς.

Ποια πιστεύεις ότι είναι η μεγαλύτερη πρόκληση που αντιμετωπίζουν οι περισσότεροι αθλητές σήμερα;

Η επαγγελματική τους αποκατάσταση μετά το τέλος της καριέρας τους. Οι τραυματισμοί. Η απρόσεκτη χρήση των social media τους. Η προσέλκυση χορηγών. Ο συνδυασμός σπουδών και αθλητισμού. Το βιοποριστικό τους. Η ανεπαρκής εκπαίδευση τους με στόχο την ολοκληρωμένη προσωπικότητας τους.

Πως είναι το κοινό του γυναικείου μπάσκετ στην Ελλάδα;

Για μένα μικρό, γιατί θα ήθελα να βλέπω περισσότερο κόσμο στους αγώνες των γυναικών αλλά είναι πιστό και αυτό είναι σημαντικό.

Τις στιγμές που σκέφτηκες να τα παρατήσεις –αν υπήρχαν- τι ήταν εκείνο που σε έκανε να συνεχίζεις;

Φυσικά και υπήρξαν στιγμές που σκέφτηκα να τα παρατήσω. Για όλους υπάρχουν. Κάθε φορά που έφτανα στα όριά μου και ζοριζόμουν ήθελα να βγω από τη δύσκολη κατάσταση. Ο στόχος μου με κράταγε κάθε φορά. Ο λόγος για τον οποίο ξεκίνησαν όλα, αλλά ιδιαίτερα το πως αντιλαμβανόμουν τον εαυτό μου και πως ήθελα ή δεν ήθελα να τον δω στο μέλλον. Δεν ήθελα να είμαι αυτή που τα παράτησε. Περισσότερο από όλα, αυτό δεν μπορούσα να αντέξω. Δεν θα επέτρεπα στην αδυναμία μου να με νικήσει.

Αν μπορούσες να γυρίσεις πίσω τον χρόνο υπάρχει κάτι που θα άλλαζες, θα διόρθωνες ή θα ενίσχυες από την πορεία σου;

Αν σου απαντήσω όχι θα σημαίνει ότι τα έκανα όλα σωστά και αυτό δεν ισχύει. Με τη γνώση και την εμπειρία που έχω σήμερα μπορώ να δω λάθος αποφάσεις ή λάθος αντιδράσεις, ήταν όμως όλες βάσει της γνώσης και της εμπειρίας που είχα τότε. Θα σου έλεγα ότι θα πήγαινα και την επόμενη χρονιά στην Αμερική, θα επέκεινα την θητεία μου εκεί, θα έφευγα επίσης νωρίτερα από την Ελλάδα για να παίξω στο εξωτερικό. Τώρα για τις υπόλοιπες επιλογές μου είναι άδικο να κρίνουμε εκ του αποτελέσματος.

Σίγουρα στερήθηκες πράγματα να πετύχεις όσα έχεις πετύχει. Τι εγκατέλειψες εσύ για τον πρωταθλητισμό; Άξιζε λες τελικά τον κόπο;

Δεν μπορώ να μιλήσω για στερήσεις από τη στιγμή που η καρδιά μου χτυπούσε δυνατότερα από οτιδήποτε άλλο για το μπάσκετ. Ήμουν τυχερή που μπόρεσα να ακολουθήσω το παιδικό μου όνειρο. Από την άλλη βέβαια δεν πρέπει να πιστέψει κανείς ότι ο πρωταθλητισμός είναι κάτι εύκολο που δεν απαιτεί θυσίες. Η ζωή μου ήταν πολύ διαφορετική από των φίλων μου. Τα καλοκαίρια είχα προπονήσεις ή υποχρεώσεις με την Εθνική ομάδα. Δεν έκανα τον Αύγουστο διακοπές ποτέ. Έλειπα για μεγάλα διαστήματα από το σπίτι μου και τους δικούς μου ανθρώπους. Αφοσιώθηκα σε αυτό που έκανα με αγάπη και ζήλο και αφιέρωνα όλο μου τον χρόνο στο μπάσκετ. Ήταν όμως ξεκάθαρα η πρώτη μου επιλογή. Οπότε για μένα αυτά που για κάποιον άλλον θεωρούνται θυσίες, δεν ήταν.