Μπορώ να το ελέγξω; Ο Επίκτητος υποστήριζε πως είναι σοφία να μπορείς να ξεχωρίσεις τα πράγματα που μπορείς να ελέγξεις από εκείνα που δε μπορείς να ελέγξεις. Ο χρόνος που σπαταλάς προσπαθώντας να βάλεις σε τάξη πράγματα και καταστάσεις που δεν είναι στο χέρι σου είναι χρόνος που χάνεις από ευκαιρίες που αφήνεις να πάνε χαμένες λέω εγώ. Οι άνθρωποι που έχουν αναζητήσει λίγο περισσότερο την ψυχολογία και τις θεωρίες της έχουν ανακαλύψει εύκολα ότι εκείνα που εξαρτώνται από εμάς είναι μόνο εκείνα που προέρχονται από εμάς, όπως οι σκέψεις μας, τα συναισθήματά μας και οι πράξεις μας. Η συμπεριφορά των άλλων ανθρώπων, ο καιρός, η κίνηση στους δρόμους και οι απεργίες, για παράδειγμα, δεν είναι. Μαθαίνοντας να διακρίνεις τι αφορά τον δικό σου έλεγχο θα σε αφήσει να επικεντρωθείς στα πραγματικά σημαντικά της ζωής σου απαλλάσσοντας σε από περιττό άγχος.  

Πως θα ήθελα να είναι οι μέρες μου; Προφανώς δε μπορείς να κάνεις κάθε μέρα όσα πρέπει για να είναι οι μέρες σου όσο ιδανικές θα ήθελες. Πρέπει να δουλέψεις πάνω σε θέματα που δε σε ευχαριστούν, να πας γυμναστήριο ενώ βαριέσαι και άλλες παρόμοιες υποχρεώσεις. Απαντώντας όμως στο ερώτημα πως θα ήθελες να είναι οι μέρες σου θα σε βοηθήσει να εντοπίσεις τα στοιχεία που σου φτιάχνουν τη διάθεση και σε εμπνέουν ώστε με μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό να τα προσαρμόσεις στην καθημερινότητα σου. Μπορεί να σε κάνει πιο παραγωγικό να δουλεύεις μόνος σου οπότε μπορείς να ζητήσεις μια μέρα την εβδομάδα να δουλεύεις από το σπίτι ή μπορεί να χαίρεσαι όταν διαβάζεις ένα βιβλίο ανάμεσα σε κόσμο, τότε μπορείς να βάλεις στην ρουτίνα σου κάποιες ώρες την εβδομάδα να διαβάζεις σε ένα πάρκο ή σε ένα αγαπημένο καφέ. Πολύ συχνά κάνουμε πράγματα που μας ευχαριστούν ασυναίσθητα ή τυχαία. Σκέψου πόσο χρήσιμο θα ήταν να τα ”καταγράψεις” και να έχεις τη λίστα με όσα φτιάχνουν τις μέρες σου;

Είμαι; Ας ξεκινήσουμε από την παραδοχή ότι δεν έχεις μια ταυτότητα και έναν ρόλο εδώ, σ αυτή τη ζωή. Είσαι κορίτσι, είσαι συνάδερφος, είσαι δυναμική, είσαι ευαίσθητη, είσαι δειλή, είσαι ντροπαλή, έχεις τσαγανό, είσαι κόρη, είσαι αδερφή, είσαι φίλη, είσαι σέξι, είσαι βαρετή, είσαι ενδιαφέρουσα, είσαι ό,τι θες όποτε θες. Η καλύτερη στρατηγική δεν είναι στη διαπραγμάτευση του ”τι είσαι;” αλλά στην απάντηση του ”είσαι;”. Αποδέξου την πρόκληση και απάντησε στην ερώτηση ”είμαι καλή συνάδερφος; είμαι καλή κόρη; Είμαι σέξι; Είμαι βαρετή;” Κάθε φορά που δίνεις μια απάντηση καλείσαι να διαλέξεις αν θέλεις να είσαι ή όχι. Διάλεξε τους ρόλους της ζωής σου με σοφία και μη φοράς ό,τι ταμπέλα σου έτυχε.

Tι χάνω κάθε φορά που ανησυχώ ή φοβάμαι για κάτι; Περνάμε πολύ χρόνο στη ζωή μας ανησυχώντας για διάφορα πράγματα. Όπως γράφει και ο Gavin de Becker στο The Gift of Fear, “Όταν ανησυχείς στα όρια του φόβου ρώτησε τον εαυτό σου ”Τι χάνω όση ώρα μου συμβαίνει αυτό; Τι σημαντικό χάνω όσο σπαταλάω ενέργεια για να ανησυχώ”. Οι Έλληνες έχουμε μια φανταστική λέξη για αυτό: απάθεια. Είναι η μόνη φορά που η απάθεια έχει φοβερή, θετική αξία. Κάθε φορά που ανησυχείς παράλογα ή είσαι νευρικός σκέψου πως αυτή την ίδια στιγμή κάτι πολύτιμο μπορεί να χάνεις.

Ποιο είναι το πιο σημαντικό πράγμα; Είναι σημαντικό να ιεραρχήσεις τα πράγματα με τη σωστή σειρά. Να μπορείς να βάζεις τις προτεραιότητες σε σωστή τάξη. Θα απαλλάξεις τον εαυτό σου από πολύ άγχος.

Έχει πραγματικά σημασία; Υπάρχει μια έκφραση που λέει ότι δε θα πρέπει να σε απασχολούν προβλήματα που δε θα θυμάσαι μετά από λίγο καιρό. Πέφτουμε στα πατώματα γιατί δεν πέτυχε το κέικ, γιατί δεν χτυπάει το τηλέφωνο, γιατί μένει αναπάντητο το μήνυμα, για τόσους λόγους που την επόμενη μέρα ή μήνα δε θα θυμάσαι καν.

Και τέλος η ερώτηση που έκανε ο Viktor Frankl, νευρολόγος και ψυχίατρος που επέζησε από το Άουσβιτς: Ποιο είναι το νόημα; Ο ίδιος απάντησε ότι το μυστικό δεν είναι τόσο στο να βρεις το νόημα όσο στο να δώσεις νόημα σε ό,τι κάνεις. Αυτό που τελικά δίνει νόημα είναι οι τελικές επιλογές και αποφάσεις σου.