O Bill Gates, τα microchips, η πανδημία και τα εμβόλια αποτελούν τον τελευταίο χρόνο το βασικό πυρήνα για την εξάπλωση ολοένα και περισσότερων θεωριών συνομωσίας. Και πριν από αυτά, όμως, κάθε χρόνο υπάρχουν εκατομμύρια αναζητήσεις στο Google από ανθρώπους που αναρωτιούνται αν τελικά ο Elvis Prisley ή η πριγκίπισσα Diana είναι ακόμα ζωντανοί. Το ερώτημα είναι πώς επεξεργάζεται ο εγκέφαλος μας τέτοιου είδους συνομωσίες και καταλήγουν να γίνονται τόσο δημοφιλείς;

Μία απλή απάντηση θα ήταν ότι οι θεωρίες συνομωσίας απλά εξηγούν πράγματα που εμείς δε μπορούμε

Η νευροεπιστήμονας  Shannon Odell μίλησε στο Bustle και προσπάθησε να εξηγήσει με απλά λόγια πώς επεξεργάζεται το μυαλό μας τις συνομωσίες. Στην πραγματικότητα, το ανθρώπινο μυαλό λαμβάνοντας νέες πληροφορίες, τις συγκρίνει με τις ήδη υπάρχουσες έτσι ώστε να βγάλει συμπεράσματα για το μέλλον. Όταν, λοιπόν, δέχεται μία πληροφορία τόσο ελκυστική όσο είναι οι θεωρίες συνομωσίες, συγκρίνοντας την με τις προηγούμενες δημιουργεί μοτίβα που δεν υπήρχαν απαραίτητα εξ αρχής. Στην προσπάθεια του να εξηγήσει και να εδραιώσει μία σκέψη, χρησιμοποιεί σκέψεις ως δεδομένες. Ωστόσο, αυτό που αγνοεί είναι ότι αυτές οι σκέψεις δεν υπήρχαν πραγματικά εκεί προηγουμένως.

Οι άνθρωποι με υψηλότερα επίπεδα ντοπαμίνης είναι πιο επιρρεπείς σε τέτοιες θεωρίες

Κι αυτό γιατί στην επεξεργασία τους από τον εγκέφαλο η ντοπαμίνη παίζει ουσιαστικό ρόλο. Ωστόσο, σε αυτή την τάση παίζουν και άλλοι παράγοντες ρόλο. Προηγούμενες έρευνες έδειξαν ότι οι άνθρωποι που είναι ιδιαίτερα δύσπιστοι και έχουν πιο “εκκεντρικές” σκέψεις και απόψεις για διάφορα θέματα είναι πολύ πιθανό να πιστεύουν σε θεωρίες συνομωσίας. Οι ίδιοι αυτοί άνθρωποι συνήθως θεωρούν ότι αυτός ο κόσμος τελικά είναι πολύ επικίνδυνος. Έτσι, νιώθουν την ανάγκη να ξεχωρίσουν, να προστατέψουν τους υπόλοιπους κάνοντας τους να αντιληφθούν την “αλήθεια”.

Ωστόσο, υπάρχει εξήγηση και για το γιατί ένας άνθρωπος δε μπορεί να αλλάξει γνώμη αφού πιστέψει μία θεωρία συνομωσίας

Συνήθως, οι άνθρωποι αυτοί υπερασπίζονται πολύ ένθερμα τις απόψεις, εφόσον τις έχουν “εκλογικέψει” οι ίδιοι. Έπειτα, οποιοσδήποτε προσπαθήσει να τους αλλάξει γνώμη, πέφτει απλά σε τοίχο. Αυτό συμβαίνει γιατί πλέον η θεωρία συνομωσίας παύει να είναι ζήτημα σκέψης και λογικής, αλλά συναισθήματος. Σε νευρολογικό επίπεδο, μάλιστα, ενεργοποιούνται μέρη του εγκεφάλου που υπό άλλες συνθήκες θα ενεργοποιούνταν μόνο στην παρουσία κάποιας ζωτικής απειλής.

Γι’ αυτό την επόμενη φορά που θα αναρωτηθείς ή θα προσπαθήσεις να λογομαχήσεις ενάντια μίας θεωρίας συνομωσίας, ξανασκέψου το. Από τη στιγμή που ένας άνθρωπος την έχει ενστερνιστεί, είναι δύσκολο να αλλάξει γνώμη.

featured photo: @alexandrahraskova