Τις δύο τελευταίες χρονιές στα Oscar, ταινίες διεθνών παραγωγών που παλαιότερα θα διεκδικούσαν μόνο το βραβείο Καλύτερης Ξενόγλωσσης, απέσπασαν πληθώρα υποψηφιοτήτων. Ενδεχομένως, η Ακαδημία προσπαθεί ή πιέζεται να διευρύνει το φάσμα των βραβείων, συμπεριλαμβάνοντας και μη Αμερικάνικα, άξια φιλμ. Η Ελλάδα έχει υπάρξει υποψήφια στην κατηγορία Ξενόγλωσσης, 5 φορές έως τώρα. Παρά την γενικευμένη βραδύτητα των εγχώριων μηχανισμών, προέκυψαν σημαντικές μεταβολές στο σινεμά.
Έτσι, τα τελευταία δέκα χρόνια οι προτάσεις μας για το Oscar Ξενόγλωσσης παρουσιάζουν ποικιλία και σκηνοθετικό ενδιαφέρον
Ο Κυνόδοντας (2010) σε σενάριο Γ. Λάνθιμου και Ε. Φιλίππου και σκηνοθεσία του πρώτου ξεχώρισε, κερδίζοντας μία θέση στην τελική πεντάδα. Η απεικόνιση μίας δυσλειτουργικής οικογένειας που ζει εντελώς αποκομμένη από τον υπόλοιπο κόσμο κέρδισε παγκόσμια αναγνώριση. Οι ηθοποιοί κλήθηκαν να υποδυθούν άχρωμους και άνευρους σωματικά ανθρώπους με αλλόκοτες για την ηλικία τους συμπεριφορές. Το γεγονός πως δεν επρόκειτο για μία στερεοτυπική ελληνική οικογένεια με νοοτροπίες που χρήζουν επεξηγήσεων απέδωσε διεθνή χαρακτήρα στην ταινία.
https://www.youtube.com/watch?v=kuyFxZ5OHIMΤο Attenberg (2011)της Αθηνάς Ραχήλ Τσαγγάρη είναι από τις ταινίες που το να ακούσεις σκόρπια πράγματα για αυτές τις αδικεί
Μίλια μακριά από τις κλισέ και χιλιοσερβιρισμένες ιστορίες ενηλικίωσης, το Attenberg συναντά ένα νεαρό κορίτσι σ’ένα κομβικό σημείο. Συμπαραστέκεται στον άρρωστο πατέρα της, ενώ παράλληλα εξερευνά την σεξουαλικότητά της κόντρα στην αποστροφή της για την σαρκική επαφή. Η κυνικότητα των διαλόγων με την πρωτόγονα ρηχή περιγραφή του σώματος και της ένωσης δημιουργούν ένα πρωτότυπο κοινωνικό πορτρέτο.
Ο Άδικος Κόσμος (2012) σε σενάριο των Φ. Τσίτου και Δ. Μασκλαβάνου και σκηνοθεσία του πρώτου μιλάει για χαμένες ηθικές αξίες
Ένας απλός προανακριτής που κάνει την δουλειά του χωρίς ιδιαίτερη όρεξη αποφασίζει να γίνει δίκαιος. Αντιμετωπίζει τους κατηγορούμενους ανάλογα με αυτό που του βγάζουν σαν άνθρωποι. Ωστόσο, ποιος φαίνεται και ποιος είναι πραγματικά αθώος; Στον πρωταγωνιστικό ρόλο ο Α. Καφετζόπουλος σχεδόν σέρνει το σώμα του κουρασμένου ήρωα που προσπαθεί να κάνει “κάτι” στην ζωή του.
Το αγόρι τρώει το φαγητό του πουλιού (2013) είναι ο μακρόσυρτος τίτλος της γλυκόπικρης ταινίας του Ε. Λυγίζου. Ο τίτλος της είναι κυριολεκτικός αλλά η ιστορία δεν καθορίζεται, ούτε περιορίζεται από αυτόν -όπως θα νόμιζαν πολλοί. Ο ήρωας αδυνατεί να επιβιώσει αλλά δεν ζητά καμία βοήθεια. Παρά τις αντιξοότητες, διατηρεί την ευγενική του φύση, κόντρα στην αποκτήνωση. Μία εξαιρετική, ευαίσθητη ταινία, με δυνατότητα διεθνούς παρουσίας από όλες τις απόψεις.
Η Μικρά Αγγλία (2014) του Π. Βούλγαρη σε σενάριο της Ι. Καρυστιάνη ήταν ένα δυνατό χαρτί
Ανάμεσα στα ανθισμένα τοπία και τα απότομα βράχια της Άνδρου, απεικονίζεται μία κλειστή νησιωτική κοινωνία του 30’. Ο έρωτας της Όρσας φεύγει στα καράβια, ενώ εκείνη παντρεύεται κατ’ εντολή της μητέρας της. Η επιστροφή και η εκδίκηση του προδομένου νέου φέρνει μεγάλο πόνο και διχασμό στην οικογένεια. Πέρα από τον σεναριακό χείμαρρο, οι ερμηνείες όλων κουβαλούν βαρύ ψυχικό φορτίο. Κραυγές που γράφουν μια δική τους ξεχωριστή σελίδα στην ιστορία του ελληνικού σινεμά.
Το Ξενία (2015) του Π. Κούτρα αποτελεί ένα οδοιπορικό στην μπερδεμένη και αφιλόξενη Ελλάδα
Δύο αδέρφια με καταγωγή από Ελλάδα και Αλβανία γυρίζουν τη χώρα αναζητώντας την ταυτότητα τους. Με ελάχιστους ανθρώπους πλάι τους πασχίζουν να διατηρήσουν ακέραιο το σώμα και το μυαλό τους. Η ταινία οπτικοποιεί την σκληρότητα και την αδικία της χώρας απέναντι στις μειονότητες και τις διαφορετικές προσωπικότητες. Μιλά για την ελπιδοφόρα νεανική ορμή που ρισκάρει, ονειρεύεται και διεκδικεί μία καλύτερη ζωή υπό τους ρυθμούς της Patty Bravo.
Το Chevalier (2016) σε σενάριο των Τσαγγάρη και Φιλίππου και σκηνοθεσία της πρώτης επικεντρώνεται σε μία παρέα ανδρών. Η αναγκαστική τους παραμονή σ’ ένα πολυτελές σκάφος τους ωθεί σε μία άτυπη μάχη προκειμένου να “σκοτώσουν το χρόνο τους”. Μέσα από επιδείξεις ταλέντων και ικανοτήτων θα αναδειχθεί από τους ίδιους ο “Καλύτερος” με έπαθλο ένα δαχτυλίδι Chevalier. Κάτω απ’το επιφανειακό παιχνίδι, βράζουν ολόκληροι ψυχισμοί που αποζητούν κάτι πιο ουσιαστικό από μία ψήφο που θα προσφέρει στιγμιαία εγωιστική τόνωση.
H Πλατεία Αμερικής (2017) του Γ. Σακαρίδη μιλάει για την φυγή πάσης φύσεως
Ένας άνεργος 38άρης κατηγορεί το μεταναστευτικό για όλα. Ένας πατέρας από την Συρία αναζητά ανθρώπινες συνθήκες ζωής για την κόρη του. Και ένας tattoo artist κρύβει μία Αφρικανή κοπέλα από έναν άνδρα που την εκμεταλλεύεται. Η παράνοια κάθε παθολογικού ρατσιστή αποτυπώνεται με μία απροσδόκητη απάνθρωπη πράξη. Ο Μ. Παπαδημητρίου διαπρέπει ως ήσυχος, αλλά επικίνδυνος μικροαστός που μετατρέπει το σιντριβάνι της πλατείας σε εθνικό σύμβολο.
Η Πολυξένη: Μια ιστορία από την Πόλη (2018) σε σκηνοθεσία Δ. Μασκλαβάνου είναι ένα δράμα εποχής
Η Πολυξένη, θετή κόρη εύπορου ζεύγους της Πόλης, χάνει τους γονείς της και κινδυνεύει να μείνει στον δρόμο. Η κοινότητα των Ελλήνων στοχοποιεί την περιουσία της, αμφισβητώντας την ηθική της και την ψυχική ισορροπία της. Θλιβερή αλλά πραγματική εικόνα ενός πολιτισμού που αναρριχώταν με ξένους κόπους. Η ερμηνεία της Κ. Γκουλιώνη κεντά την κορύφωση της ιστορίας.
Το Όταν ο Βάγκνερ συνάντησε τις Ντομάτες (2019) της Μ. Οικονόμου είναι ένα ντοκιμαντέρ που σπάει τις νόρμες και λειτουργεί σαν καλογυρισμένη ταινία. Ένα χωριό στην Θεσσαλία αποφασίζει να εξάγει ντομάτες σε Ευρώπη και Αμερική. Για να πετύχει το εγχείρημα χρειάζεται μία σημαντική καινοτομία. Ο Αλέξανδρος, ως εμπνευστής της ιδέας, δηλώνει:
«Η ντομάτα θέλει κάτι μεγαλειώδες για να ντραπεί, να κοκκινίσει. Βάγκνερ!».
Δύο ηχεία στα χωράφια δίνουν το ρυθμό και ένα ολόκληρο χωριό προσφέρει ποικίλα συναισθήματα με άρωμα και γεύση.
H επόμενη δεκαετία ξεκινά όσο θριαμβευτικά ξεκίνησε και η προηγούμενη με τον Κυνόδοντα. Τα Μήλα του Χ. Νίκου εντυπωσίασαν έως και την C. Blanchett που ανέλαβε χρέη παραγωγού. Η ταινία αποτελεί την ελληνική πρόταση για τα Oscar του 2021, έχοντας όλα τα φόντα για την νίκη.
