bernhard schlink-savoir ville

-“Ανάγνωση, ντους, έρωτας κι έπειτα αγκαλιά στο κρεβάτι: Αυτή ήταν η ιεροτελεστία των συναντήσεων μας.”

-“Όταν αποκοιμιόταν πάνω μου, σώπαινε η πριονοκορδέλα στην αυλή, κελαηδούσε το κοτσύφι κι από το χρώμα των αντικειμένων στην κουζίνα δεν απέμεναν παρά μόνο οι φωτεινότερες και σκοτεινότερες αποχρώσεις του γκρι, ήμουν απόλυτα ευτυχισμένος.”

Ο Μπέρχαρντ Σλινκ γεννήθηκε το 1944 στο Μπίλεφελντ της Γερμανίας και μεγάλωσε στην Χαϊδελβέργη και στο Μάνχαϊμ. Εργάζεται ως καθηγητής Δημοσίου Δικαίου και Δικαστής στην Βόννη και στο Βερολίνο. Το 1995 εξέπληξε στη Γερμανία κριτικούς και αναγνώστες με το βιβλίο του Διαβάζοντας στη Χάνναμολονότι ήταν ήδη αναγνωρισμένος συγγραφέας αστυνομικών μυθιστορημάτων. Το βιβλίο μεταφράστηκε σε 28 γλώσσες. 

Ο Μίχαελ Μπεργκ κατά τη διάρκεια της εφηβείας του βιώνει την απόλυτη ευτυχία. Είναι το είδος της ευτυχίας που εμπνέει μόνο ένας δυνατός έρωτας την περίοδο της αναζήτησης του εαυτού και του κόσμου. Χαράσσεται βαθιά στη μνήμη και καθορίζει την υπόλοιπη ζωή, συχνά με πολύ επώδυνο τρόπο. Η ιστορία εκτυλίσσεται μέσα από την αναδρομική αφήγηση του ήρωα, ο οποίος αναπολεί τη δύναμη των συναισθημάτων της νεότητάς του, ξαναζεί τον πρώτο έρωτα και προσπαθεί να συμφιλιωθεί με τον πόνο που του προκάλεσε η απώλεια. 

Γνωρίζεται με τη Χάννα -μια γυναίκα μεγαλύτερης ηλικία από αυτόν- μετά από ένα τυχαίο γεγονός μετά από ένα τυχαίο γεγονός που θα αποτελέσει την αφορμή της συνεύρεσης τους. Ο Μίχαελ ανακαλύπτει το μυστήριο του πόθου αλλά και της βαθιάς εσωτερικής επικοινωνίας με τον ιδιότυπο τρόπο της ανάγνωσης λογοτεχνικών κειμένων που τους ενώνει με ακατάλυτους δεσμούς. Η Χάννα επιτρέπει στο “αγοράκι” να γίνει δάσκαλος της ζωής και καθοδηγητής της. Εκείνος τη φέρνει σ’ επαφή με κείμενα τα οποία αδυνατεί να διαβάσει -πράγμα που η ίδια αποσιωπά-, της εμφυσά την αγάπη της ανάγνωσης και την οδηγεί σ’ ένα ταξίδι αναζήτησης που εκείνη βιώνει με έκπληξη και συγκίνηση. Η αγάπη τους κορυφώνεται, ενώ η προσπάθεια του Μίχαελ να ανακαλύψει τα πρόσωπα της Χάννα διακόπτεται από την αιφνίδια εξαφάνισή της που θα τον πληγώσει βαθιά. Ο βασανιστικός πόνος της έλλειψης τον ακολουθεί για καιρό παρότι συνεχίζει τη ζωή και τις σπουδές του. Δημιουργεί σχέσεις αλλά δεν ξεπερνά ποτέ το αίσθημα ταπείνωσης και ενοχής που βίωσε το ίδιο έντονα με τον έρωτά του.

Η Χάννα δεν απομακρύνεται οριστικά από τη ζωή του. Την συναντά φοιτητής της Νομικής στην αίθουσα του δικαστηρίου, κατηγορούμενη στη δίκη για τα στρατόπεδα συγκέντρωσης του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Στην ακροαματική διαδικασία αποκαλύπτεται η συμμετοχή και η δράση της στα Ες- Ες κατά τη διάρκεια του πολέμου. Ο Μίχαελ έρχεται αντιμέτωπος με τις μνήμες του παρελθόντος αλλά και με την ατομική και συλλογική ενοχή της μεταπολεμικής γενιάς που φέρει το βάρος των φρικαλεοτήτων του Γερμανικού γένους. Μετά την ολοκλήρωση της δίκης, η Χάννα καταδικάζεται σε ισόβια. Η μοίρα την ενώνει πάλι με τον Μίχαελ. Η ανάγνωση και η προσφυγή στη λογοτεχνία γίνεται για άλλη μια φορά ο τρόπος επικοινωνίας τους, αλλά και πηγή ελπίδας και χαράς. Παρέχει τη δυνατότητα συμφιλίωσης με όλα όσα περιλαμβάνει η ζωή -τρυφερά, αλλά και οδυνηρά.

Η γραφή του Μπέρχαρντ Σλινκ μεστλη, πυκνή και αποκαλυπτική, αναπλάθει την εποχή και δημιουργεί στον αναγνώστη τη δυνατότητα βίωσης, συγκίνησης, αλλά και προβληματισμού που τον ακολουθεί. Η επιτυχής μετάφραση είναι του Ιάκωβου Κόπερτι. Το βιβλίο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Κριτική.

Η κινηματογραφική μεταφορά του βιβλίου με τον τίτλο Σφραγισμένα Χείλη έχει γίνει από τον Στήβεν Ντάλντρυ με τους Κέιτ Γουίνσλετ, Ντέιβιντ Κρος και Ρέιφ Φάινς στους πρωταγωνιστικούς ρόλους.

Ελένη Κουνενή