Δεν είμαι σίγουρη πόσο χρονών ήμουν την πρώτη φορά που κάποιος με είπε ισχυρογνώμων ή πεισματάρα αλλά -εδώ και πολλά χρόνια στα οικογενειακά τραπέζια- οι δικοί μου επιμένουν να θυμούνται τις φορές που επίμονα ήθελα να φύγω από μία επίσκεψη μόλις καταλάβαινα ότι δεν περιλαμβάνει τίποτα άλλο ενδιαφέρον μετά το γλυκό. Έστω να βγουν μαζορέτες ή έστω να βάλουν να δούμε Κάντυ Κάντυ.
Ναι, ήμουν ένα κακομαθημένο και απαιτητικό 8χρονο.
Νομίζω πως ο πρώτος άνθρωπος που θυμάμαι να αναρωτιέται πόσο ακόμα πιο πεισματάρα και επίμονη μπορώ να γίνω ήταν η γιαγιά μου. Δεν ήμουν εύκολο παιδί, μέσα στο κεφάλι μου ήμουν σίγουρη για το τι ήθελα και ήξερα ότι αν δεν το κατάφερνα δεν θα κοιμόμουν ήσυχη το βράδυ. Θα μάντευε κανείς ότι ήμουν ή μοναχοπαίδι ή το τρίτο και μικρότερο παιδί μιας τυπικής ελληνικής οικογένειας. Και ήμουν. Το τρίτο και μικρότερο παιδί μιας τυπικής ελληνικής οικογένειας που μεγάλωσε σαν μοναχοπαίδι. Μα δεν ήταν αυτή η αιτία της επιμονής μου.
Η πρώτη μου μάχη ήταν για ένα βάζο με γλυκό του κουταλιού
Στην πραγματικότητα ήμουν απλώς ένα κορίτσι που ακόμα μάθαινα να αποκρυπτογραφώ το όριο ανάμεσα στην πραγματική δύναμη και στην απραξία. Συχνά ήμουν ανυποχώρητη στις απόψεις και στα πλάνα μου. Δεν χωρούσε στο δικό μου κεφάλι ότι δεν μπορείς να φέρεις τον κόσμο ανάποδα προκειμένου να καταφέρεις αυτό που έχεις σκεφτεί. Ακόμα κι αν στην αρχή αυτό ήταν το -κλισέ- βάζο με το γλυκό κεράσι που έκρυβε ο παππούς κάθε φορά και σε άλλο σημείο. Ακόμα κι αν αυτό σήμαινε ότι θα με μάλωνε ο παππούς λες και δεν αρκούσε που έπεφτα από το σκαμπό για να φτάσω στο πιο ψηλό ράφι.
Μέχρι τα 15 μου ο παππούς είχε αποδεχτεί ότι θα μοιραζόμαστε το γλυκό κεράσι και τελικά δεν άλλαξε ποτέ ξανά θέση. Ο αγώνας είχε κερδηθεί και εγώ ήμουν έτοιμη για μεγαλύτερες διεκδικήσεις.
Στην πορεία ανακάλυψα ότι πολλές φορές το πείσμα δεν βγαίνει σε καλό. Μπορεί να είναι λάθος όταν μοιάζει με στενομυαλιά ή με άρνηση να ακούς τους άλλους. Είναι εξάλλου μεγάλη η πρόκληση να μπεις στη διαδικασία να αμφισβητήσεις τον εαυτό σου και τις απόψεις σου. Αλλά είναι κι ένα ουσιαστικό μέρος της εξέλιξης, ακόμη και αν νιώθεις άβολα. Έπιασα πολλές φορές τον εαυτό μου να χαϊδεύει τον εγωισμό του όταν επιχειρηματολογούσε για να αποδείξει κάτι.
«Ένα άτομο [μπορεί] να φαίνεται πεισματάρικο ενώ στην πραγματικότητα αποτελεί παράδειγμα δύναμης»
«Το να είσαι πεισματάρης θεωρείται συχνά ως αρνητικό στοιχείο», γράφει ο Jo Becker, Disability & Inclusion Specialist, στο Ηνωμένο Βασίλειο. «Σε κάποιες περιπτώσεις σημαίνει ότι κάποιος δεν πρόκειται να εγκαταλείψει τις ιδέες, τις πεποιθήσεις ή ένα συγκεκριμένο στόχο για ένα διάστημα. Αυτό μπορεί να είναι αρκετά ενοχλητικό για μερικούς, αλλά είναι πραγματικά πολύ ισχυρό. Δείχνει γνήσια επιμονή».
«Συχνά ενεργούμε με αυτόν τον τρόπο λόγω φόβου – φοβόμαστε ότι εάν επανεξετάσουμε τις απόψεις μας, ολόκληρη η βάση μας μπορεί να καταρρεύσει. Και συνήθως συμβαίνει. Αλλά αυτή η κατάρρευση μπορεί να είναι απαραίτητη για την προσωπική ανάπτυξή μας.» συμπληρώνει.
Υπάρχει όμως κι ένα άλλο είδος «πείσματος». Η σταθερότητα, η επιμονή και η ικανότητα να διεκδικείς εκείνα που σου αξίζουν – όλα αυτά μπορούν να κάνουν ένα άτομο να φαίνεται πεισματάρικο κι επίμονο όταν στην πραγματικότητα απλά υποδεικνύει τη δύναμή της θέλησής και των απόψεών του.
Αυτούς τους τελευταίους μήνες το σκέφτηκα πολύ.
«Χρειαζόμαστε περισσότερους ανθρώπους που εμπιστεύονται το ένστικτό τους και δεν επηρεάζονται τόσο εύκολα από τις απόψεις που κυκλοφορούν».
Τώρα είναι η κατάλληλη στιγμή για να επανεξετάσουμε τον τρόπο μας. Ο κόσμος χρειάζεται περισσότερους ανθρώπους που μπορούν να σταθούν όρθιοι απέναντι στις αντιξοότητες – είτε αυτές οι αντιξοότητες είναι μια εσωτερική μάχη είτε καθημερινός ακτιβισμός. Και χρειαζόμαστε περισσότερους ανθρώπους που εμπιστεύονται το ένστικτό τους και δεν επηρεάζονται τόσο εύκολα από τις απόψεις που κυκλοφορούν.
Χρειαζόμαστε επίσης ανθρώπους που μπορούν να πουν όχι, που μπορούν να θέσουν όρια με τον εαυτό τους και μέσα στις σχέσεις τους. Οι φιλίες και οι συνεργασίες απαιτούν σκληρή δουλειά, αλλά με επιμονή και αποφασιστικότητα, μπορούμε να εξελιχθούμε ο ένας δίπλα στον άλλον, ακόμη και στις πιο δύσκολες εποχές.
Το πιο σημαντικό, χρειαζόμαστε ανθρώπους που αρνούνται να υποχωρήσουν σε εκείνα τα πολύ σημαντικά θέματα ή να σιωπήσουν για τη δική τους, προσωπική διπλωματία. Σε τελική ανάγνωση το “πείσμα” δεν περιγράφει στην πραγματικότητα, αυτούς που υποστηρίζουν το δίκαιο, περιγράφει τα μέρη που αρνούνται να ακούσουν.
«Αξίζει να σταματήσουμε την επόμενη φορά που κάποιος θα μας χαρακτηρίσει ως πεισματάρη για να αναρωτηθούμε: Αρνούμαι να ακούσω; Ή παραμένω σταθερός στην αλήθεια και τις αξίες μου;»
Είσαι λοιπόν «πολύ πεισματάρα»; Ίσως, αλλά ίσως κι όχι. Γιατί αν η απάντηση αφορά τις αξίες και τον στόχο σου τότε είσαι απλά επίμονη. Και δυνατή.
