Κάθε φορά που ανοίγεις το Instagram πέφτεις πάνω σε μία νέα ανακοίνωση εγκυμοσύνης. Κάθε επίσκεψη σου στο LinkedIn συνοδεύεται από την κρυφή υποψία ότι όλοι όσοι αποφοιτήσατε μαζί από το Πανεπιστήμιο έχουν τελειώσει με τα μεταπτυχιακά τους και εδραιώνονται σε καίριες θέσεις.

Στη σπάνια περίπτωση που μπαίνεις στο Facebook για να επιβεβαιώσεις ότι, όχι, δεν έχεις χάσει τα γενέθλια της θείας σου, βρίσκεσαι μπροστά σε φίλους που μόλις αρραβωνιάστηκαν/παντρεύτηκαν/γέννησαν.

Ακόμη και η ομαδική συνομιλία σας, όπου κάποτε αναλύατε τα πρώτα ραντεβού και την πλοκή του Game of Thrones, έχει γίνει μια πραγματική Μέκκα από φωτογραφίες με δαχτυλίδια αρραβώνων και υπερηχογραφήματα.

Και εδώ προκύπτει το θέμα: Είσαι χαρούμεν@ για όλους αυτούς τους ανθρώπους και είσαι ευχαριστημέν@ με τη ζωή σου, αλλά μερικές φορές αισθάνεσαι πως όλοι γύρω σας προχωρούν μπροστά ενώ εσύ απλά… όχι. Μπορεί να βιώνεις κάτι που μοιάζει με Milestone FOMO;

Η Μαρία Φούντα, είναι σύμβουλος ψυχικής υγείας, με μεταπτυχιακές σπουδές στην «Κλινική Ψυχολογία» και επιχειρεί να βάλει σε τάξη αυτές τις σκέψεις μας. 

O όρος Milestone FOMO είναι ένας νέος όρος που περιγράφει την εμπειρία του να νιώθεις ότι έχεις μείνει πίσω ή είσαι ανεπαρκής σε σύγκριση με τους συνομηλίκους σου που πετυχαίνουν σε πεδία που εσύ δεν έχεις ακόμη πετύχει. Για παράδειγμα, για κάποιους είναι σημαντική η δημιουργία οικογένειας, μία προαγωγή ή μία αγορά όπως ένα σπίτι, ο καθένας μας κάνει τη σύγκριση με διαφορετικό μέτρο.

Η κα Φούντα μάς διαβεβαιώνει ότι όλοι ανά διαστήματα αναθεωρούμε τη ζωή μας. “Προβληματιζόμαστε για το μέλλον και αναζητούμε αλλαγές. Και αυτό είναι υγιές. Τίποτα δεν είναι δεδομένο, και κάθε τι που μας συμβαίνει δεν το ορίζει απλά η τύχη μας.

Το κατά πόσο κάποιος θα μείνει στάσιμος σε αυτές τις σκέψεις και θα επιτρέψει να καθορίσουν την καθημερινότητα του σίγουρα έχει να κάνει με την αυτοεκτίμηση του και τον τρόπο που αντιλαμβάνεται τη ζωή και τα προβλήματα του σε σχέση με τους άλλους.

Κάθε επιλογή μας έχει και μία ευθύνη και καθορίζει το μέλλον. Αν εμείς πιστεύουμε ότι δεν αξίζουμε και δεν κάνουμε βήματα, αν θέτουμε μη ρεαλιστικούς στόχους και αν εμμένουμε να σπαταλάμε τον χρόνο μας, κοιτάζοντας τους άλλους, τότε όπως είναι λογικό παγιδευόμαστε σε έναν φαύλο κύκλο εσωτερικής μιζέριας που μόνο καταστροφικός μπορεί να είναι.” μάς εξηγεί.

Στη σύνδεση μεταξύ ενός ανταγωνιστικού χαρακτήρα κι αυτού του είδους τις σκέψεις, η ειδικός απαντά “Δεν ξέρω κατά πόσο πίσω από το αίσθημα της στασιμότητας υπάρχει ανταγωνισμός. Κάποιος που είναι ανταγωνιστικός, θα αναζητήσει τρόπους να πετύχει, να ξεπεράσει τόσο τους άλλους, όσο και τον ίδιο του τον εαυτό.

Πιο πολύ πιστεύω, ότι πίσω από το αίσθημα της στασιμότητας, όταν είναι μία συνθήκη που διαρκεί και μας αποπροσανατολίζει υπάρχει μία μορφή εσωτερικής μιζέριας, όσο σκληρό και αν ακούγεται. Μία δυσκολία να ανασυνταχθούμε και να δημιουργήσουμε νέες συνθήκες. Να παρουμε την ευθύνη μας και να πάμε παρακάτω με ότι έχουμε. Μία δυσκολία να ξεβολευτούμε.”

Ο ρόλος των social media

Δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχουν έναν κομβικό ρόλο σ’ όλο αυτό. “Κατακλυζόμαστε από εικόνες πλασματικής ευτυχίας! Γύρω μας άνθρωποι διαφημίζουν μία τέλεια ζωή, που μας κάνει να νιώθουμε ανεπαρκείς. Μπαίνουμε διαρκώς σε σύγκριση με τους άλλους και μιζεριάζουμε για όλα εκείνα που δεν έχουμε.

Η μεγάλη εικόνα όμως που δίνουν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, μας θολώνει την κρίση και χάνουμε την πραγματικότητα. Και η πραγματικότητα είναι πως πολλά από αυτά που βλέπουμε δεν αντικατοπτρίζουν την πραγματικότητα. Και όλη αυτή η επιτυχία των social media, βασίζεται ακριβώς στην ανάγκη μας να βλέπουμε από την κλειδαρότρυπα τις ζωές των άλλων, και να φαντασιωνόμαστε ότι η δική μας ζωή δεν αξίζει τίποτα.

Ας σκεφτούμε πόσες από τις πραγματικά ευτυχισμένες στιγμές μας έχουμε ανεβάσει στα social; Και όταν ποστάρουμε κάτι ποια είναι τα κίνητρα μας; Γιατί μας ενδιαφέρει τόσο πολύ τι κάνουν οι άλλοι και μένουμε στο τι ΔΕΝ κάνουμε εμείς;”

Ο ρόλος του ειδικού

Αν και δεν μοιάζουν να υπάρχουν γρήγορες κι εύκολες  λύσεις, αναρωτιέμαι τι θα συμβούλευε ένας θεραπευτής σε κάποιον που αντιμετωπίζει αυτού του είδους το FOMO. “Οι περισσότεροι άνθρωποι που θα χτυπήσουμε την πόρτα ενός θεραπευτή, συνήθως θα έχουμε ως αρχικό αίτημα την καθημερινότητα μας.

Κάποια δυσκολία μας, τους στόχους μας και λοιπούς προβληματισμούς που μας κάνουν να νιώθουμε είτε ότι μένουμε στάσιμοι, είτε ότι δεν είμαστε σε θέση να απολαύσουμε και να ικανοποιηθούμε από τη ζωή μας στο εδώ και τώρα. ” απαντά η κα Φούντα.

“Δεν υπάρχει κάποια συγκεκριμένη απάντηση που εφαρμόζει σε όλους, καθώς καθένας από εμάς αντιμετωπίζει τις καταστάσεις διαφορετικά, και έχει ξεχωριστές ανάγκες. Σίγουρα ένας θεραπευτής θα προσπαθήσει να προσκαλέσει το άτομο να αναρωτηθεί ποιες είναι οι προσδοκίες του, τι θα ήθελε να έχει, τι είναι εκείνο που περιμένει και νιώθει ότι στο παρόν του παραμένει κολλημένος. Ποιοι είναι οι άλλοι που συγκρίνει τον εαυτό του, κατά πόσο αυτό είναι ρεαλιστικό να συμβαίνει και με ποια κριτήρια;

Μη ξεχνάμε ότι στην εποχή της διαδικτυακής πραγματικότητας, τείνουμε να ζούμε μέσα από τις ζωές των άλλων, και να γινόμαστε πολύ αυστηροί με τον εαυτό μας, σχεδόν τιμωρητικοί.” προσθέτει.

Πως μπορεί κάποιος να διαχειριστεί τα συναισθήματα που του προκαλεί αυτή η σκέψη στασιμότητας;

“Όπως πολύ συχνά συζητάω και με τους θεραπευόμενούς μου, χρειάζεται να κάνουμε ένα βήμα πίσω και να εκτιμήσουμε το που είμαστε. Τι είναι αυτό που θέλουμε; Πόσο ρεαλιστικοί είναι οι στόχοι μας; Πόσο μακριά είμαστε από αυτούς;

Και τελικά είμαστε τόσο στάσιμοι; Και αν ναι, που είναι η προσωπική μας ευθύνη; Κάθε σκέψη μας χρειάζεται να αναλυθεί πρώτα από εμάς, πριν μας βγάλουμε στη σέντρα και συγκρίνουμε τις ζωές μας με τους άλλους. Καλώς ή κακώς έχουμε αρκετά κατάλοιπα από τις οικογένειες μας, αλλά και από τα κοινωνικά πρότυπα, που μοιραία μας καθορίζουν και συχνά μας αποπροσανατολίζουν από τα δικά μας θέλω.

Κάθε ανάλυση και κάθε διερεύνηση των αιτημάτων μας, πρέπει να γίνεται με γνώμονα εμάς και όχι τους εσωτερικευμένους άλλους.

Σε τελική ανάλυση, αν κάτσεις υπολογίσεις τις νίκες σου το τελευταίο διάστημα κι εσύ καταλήξεις ότι αυτές περιορίζονται στο ότι κατάφερες να εκπαιδεύσεις τον σκύλο σου να μην λερώνει παντού, άνοιξε και κέρασε τον εαυτό σου ένα ωραίο μπουκάλι κρασί — κάθε επίτευγμα είναι επίτευγμα.