Η Μαλάλα Γιουσαφζάι είναι το νεαρότερο άτομο στο οποίο απονεμήθηκε ποτέ Νόμπελ. Πριν τρεις μέρες το θαρραλέο αυτό κορίτσι απ’ το Πακιστάν μοιράστηκε το βραβείο Ειρήνης με τον Ινδό Καϊλάς Σατιάρτι, αγωνιστή κατά της παιδικής εργασίας και δουλείας. Ποια είναι όμως η ιστορία της δεκαεφτάχρονης Νομπελίστριας;

Η Μαλάλα γεννήθηκε το 1997 στην κοιλάδα του Σαβάτ, μια περιοχή η οποία έχει πληγεί τόσο απ’ την τρομοκρατία των Ταλιμπάν, όσο και απ’ τις φυσικές καταστροφές. Με πατέρα δάσκαλο, ποιητή και ιδιοκτήτη εκπαιδευτικού ιδρύματος, η ίδια έμαθε από πολύ νωρίς την σημασία της παιδείας. Από μικρή έδειχνε ενδιαφέρον προς την πολιτική και εξέφραζε τον δυναμικό της χαρακτήρα, τον οποίο ίσως να κληρονόμησε απ’ την ηρωίδα απ’ την οποία πήρε το όνομά της. Η Malalai του Maiwand ήταν η Αφγανή που οργάνωσε την φυλή της και την οδήγησε να πολεμήσει κατά των Βρετανών στη μάχη του Maiwand το 1880. Έναν αιώνα μετά, μια ακόμη ηρωίδα με το ίδιο όνομα γεννιέται. Τι ήταν όμως αυτό που την έκανε να γίνει παγκόσμιο σύμβολο ειρήνης;

Malala Yousafzai

Το 2008 το δίκτυο BBC Urdu είχε αρχίσει την κάλυψη της αυξημένης επιρροής των ταλιμπάν στην κοιλάδα του Σαβάτ. Οι ταλιμπάν είχαν αρχίσει να τρομοκρατούν μικρά κορίτσια μέσα ή έξω απ’ τα σχολεία, με σκοπό να συμμορφωθούν στους νόμους της σαρίας που δεν επιτρέπει την μόρφωση των γυναικών. Σχολεία άρχισαν να κλείνουν και άλλα «κρυφά σχολειά» μόνο για κορίτσια άρχισαν να ανοίγουν. Οι μικρές μαθήτριες ζούσαν με τον φόβο πως κάτι κακό μπορεί να τους συμβεί απλά και μόνο επειδή έκαναν αυτό που κάθε πρωί τα περισσότερα παιδιά στον Δυτικό κόσμο παρακαλάνε να μην κάνουν.

Την ίδια χρονιά ένας δημοσιογράφος από το ίδιο ειδησεογραφικό δίκτυο ονόματι Aamer Ahmed Khan είχε την ιδέα να βρεθεί μια μαθήτρια της περιοχής η οποία θα μεταφέρει ανώνυμα τις δυσκολίες της καθημερινότητάς της μέσω ενός προσωπικού ιστολογίου. Αυτό ήταν ένα δύσκολο εγχείρημα, καθώς οι οικογένειες των περισσότερων κοριτσιών φοβούνταν πως οι ταλιμπάν θα ανακάλυπταν όποιον προάγει την εκπαίδευση των γυναικών. Τελικά, το 2009 η Μαλάλα γίνεται blogger για το BBC με το ψευδώνυμο «Gul Makai».

Τελικά οι ταλιμπάν εντόπισαν την Μαλάλα, όχι όμως μέσω του μπλογκ της. Η ίδια είχε μιλήσει σε ντοκιμαντέρ και είχε βγάλει ομιλίες σε εκπαιδευτικά ιδρύματα, προάγοντας τα δικαιώματα των γυναικών. Το 2009 ένας άνδρας εισβάλει στο λεωφορείο στο οποίο επέβαινε η ίδια φωνάζοντας: «Ποια από σας είναι η Μαλάλα Γιουσαφζάι; Εάν δεν μου απαντήσεις θα σκοτώσω όλους τους επιβάτες». Ο άνδρας αμέσως μετά την αναγνωρίζει και την πυροβολεί στο κεφάλι.

Η ίδια μεταφέρθηκε σε κρίσιμη κατάσταση σε στρατιωτικό νοσοκομείο όπου και οι γιατροί κατάφεραν να απομακρύνουν την σφαίρα από το σώμα της. Μερικές μέρες μετά μεταφέρθηκε στο Ηνωμένο Βασίλειο για επιπλέον νοσηλεία, καθώς η σφαίρα της είχε προκαλέσει σοβαρό τραύμα στον εγκέφαλο.

Η Μαλάλα ανάρρωσε, ξεπέρασε τον κίνδυνο και παραμένει ως σήμερα στην Αγγλία, καθώς στην πατρίδα της κινδυνεύει η ζωή της. Σαφώς, το κλίμα πίσω στο Πακιστάν δεν είναι πνιγηρό απ’ όλες τις πλευρές. Οι θαυμαστές της είναι ίσως περισσότεροι από τους εχθρούς της και τα τοπικά μέσα ενημέρωσης την αποθεώνουν στα πρωτοσέλιδα.

Παρ’ όλες τις απειλές που συνεχίζει να δέχεται, η ίδια συνεχίζει τον πολιτικό ακτιβισμό, ενώ έχει γράψει και ένα βιβλίο με την εμπειρία της. Είναι πραγματικά εκπληκτικό να βλέπεις να κρύβεται τόσο θάρρος στην καρδιά ενός μικρού κοριτσιού. Η ιστορία της αποτελεί παράδειγμα σε όλους εμάς που παριστάναμε τους άρρωστους για να μην πάμε σχολείο, αγνοώντας πως η εκπαίδευση δεν είναι αγγαρεία αλλά αναφαίρετο δικαίωμα.